ΠΩΣ ΝΑ ΒΟΗΘΗΣΕΙΣ ΚΑΠΟΙΟΝ ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΒΙΩΣΕΙ ΜΙΑ ΤΡΑΥΜΑΤΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ

Αν κάποιο άτομο, που έχει βιώσει ένα τραύμα, αποφασίσει να σου μιλήσει, οι οδηγίες που ακολουθούν θα σε βοηθήσουν να το στηρίξεις όσο καλύτερα γίνεται και να σταθείς δίπλα του.

Το τραύμα είναι μια συναισθηματική αντίδραση σε ένα τρομερό γεγονός, όπως ένα ατύχημα, ένας βιασμός ή μια φυσική καταστροφή. Αν κάποιος δικός σου άνθρωπος παλεύει με τις επιπτώσεις που έχει μια τραυματική εμπειρία, υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορείς να κάνεις για να τον στηρίξεις, ακόμα κι αν δεν είσαι ειδικός.

Η βρετανική οργάνωση Mind, που ασχολείται με ζητήματα ψυχικής υγείας, παρέχει έναν σύντομο χρηστικό οδηγό με απλές, αλλά σημαντικές, συμβουλές που μπορεί να σε βοηθήσουν.

Άκου την τραυματική εμπειρία του άλλου

Μπορεί να μην είσαι σίγουρος για το τι να πεις ή να κάνεις, εάν κάποιος σου μιλήσει για το τραύμα, γι’ αυτό δώσε βάση στη λίστα που ακολουθεί:

• Άφησέ τον να μιλήσει με τον δικό του ρυθμό, χωρίς να τον πιέζεις ή να βιάζεσαι να προχωρήσει η συζήτηση.
• Άκου με προσοχή, χωρίς να διακόπτεις. Προσπάθησε να σεβαστείς αυτό που ο απέναντί σου επιλέγει να μοιραστεί και απέφυγε τις πολλές ερωτήσεις.
• Άφησέ τον να εκφράσει και να αποδεχτεί τα συναισθήματά του. Με άλλα λόγια, αν θέλει να στεναχωρηθεί, αφήστε τον να το βιώσει.
• Μην τον κατηγορείς και μην επικρίνεις τις αντιδράσεις του. Μπορεί να αναρωτιέσαι γιατί δεν έκανε τότε κάτι διαφορετικά, αλλά ο καθένας μας διαχειρίζεται μια κατάσταση με τον καλύτερο τρόπο που μπορεί στη δεδομένη στιγμή.
• Χρησιμοποίησε τις ίδιες λέξεις που χρησιμοποιεί. Δεν περιγράφουν όλοι οι άνθρωποι τις εμπειρίες τους με τον ίδιο τρόπο, π.χ. άλλοι επιλέγουν τη λέξη «θύμα» και άλλοι τη λέξη «επιζών».
• Μην απορρίπτεις τις εμπειρίες του. Για παράδειγμα, μην του πεις να μην ανησυχεί ή ότι θα μπορούσαν τα πράγματα να είναι χειρότερο. Οι άνθρωποι δεν επιλέγουν τι είναι τραυματικό ή πώς θα τους επηρεάσει.
• Μπορεί να θες να δώσεις συμβουλές στον άνθρωπο που έχεις απέναντί σου, αλλά καλό είναι να το κάνεις μόνο αν σου ζητηθεί. Υπάρχουν άτομα που προτιμούν να ακούσουν ότι τους πιστεύεις και ότι είσαι εκεί για αυτούς.

iStock

Μάθε τι του προκαλεί αναστάτωση

Καλό είναι να γνωρίζεις εάν οποιεσδήποτε καταστάσεις μπορεί να προκαλέσουν αναδρομές στο παρελθόν (στην ουσία το άτομο ξαναζεί κάποιες πτυχές του τραυματικού γεγονότος) ή δύσκολα συναισθήματα. Για παράδειγμα, μπορεί να στρεσάρεται από τους δυνατούς θορύβους ή τις φωνές. Αν γνωρίζεις τι πυροδοτεί τις αναδρομές αυτές, θα μπορέσεις να προετοιμαστείς καλύτερα, ώστε να αποφύγεις αυτές τις καταστάσεις.

Αν θες να βοηθήσεις κάποιον που βιώνει μια αναδρομή στο παρελθόν, προσπάθησε να παραμείνεις ψύχραιμος, μίλα ήρεμα και εξήγησέ του ότι βιώνει μια αναδρομή στο παρελθόν, απόφυγε τις ξαφνικές κινήσεις, καθοδήγησέ τον να πάρει μερικές αργές και βαθιές αναπνοές, ζήτα του να περιγράψει τον περιβάλλοντα χώρο.

iStock

Προσπάθησε να μην κρίνεις

Εάν δεν έχεις βιώσει κι εσύ ένα τραυματικό γεγονός ή εάν αισθάνεσαι διαφορετικά για εμπειρίες κοινές με τον συνομιλητή σου, μπορεί να είναι δύσκολο να καταλάβεις γιατί ο φίλος ή το μέλος της οικογένειάς σου δεν μπορεί να «προχωρήσει». Σίγουρα θες να βελτιωθούν τα πράγματα, αλλά είναι σημαντικό να μην τον κατηγορείς ή να μην τον πιέζεις να γίνει καλύτερα, χωρίς να πάρει τον χρόνο και την υποστήριξη που χρειάζεται.

Μην πάρεις τον έλεγχο της κατάστασης

Όταν ανησυχείς για κάποιον, θες να τον βοηθήσεις ή νιώθεις απογοήτευση αν δεν κάνει αυτό που πρέπει. Όμως, οι τραυματικές εμπειρίες συνήθως συνδέονται με αίσθημα αδυναμίας και απώλειας ελέγχου. Εάν, λοιπόν, τον πιέσεις ή του πεις τι να κάνει, αυτό μπορεί να αυξήσει τα αισθήματα αδυναμίας. Προσπάθησε να τον ενθαρρύνεις να κάνει τις δικές του επιλογές και να τον στηρίξεις.

ΠΡΟΣΠΑΘΗΣΕ ΝΑ ΣΕΒΑΣΤΕΙΣ ΑΥΤΟ ΠΟΥ Ο ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΟΥ ΕΠΙΛΕΓΕΙ ΝΑ ΜΟΙΡΑΣΤΕΙ ΚΑΙ ΑΠΕΦΥΓΕ ΤΙΣ ΠΟΛΛΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ.

Τι άλλο να έχεις κατά νου

Την ώρα που κάποιος σου μιλάει για την τραυματική εμπειρία που έχει βιώσει, μπορεί να σου ακούγεται ψυχρός ή να σου δημιουργεί την εντύπωση ότι περιγράφει ένα ουδέτερο συμβάν. Μπορεί ακόμη και να χαμογελάσει ή να γελάσει. Η συμπεριφορά αυτή είναι αρκετά συνηθισμένη. Το τραύμα μπορεί να προκαλέσει τόσο έντονα συναισθήματα που το μυαλό για να τα διαχειριστεί μπορεί να πάρει αποστάσεις από το συναίσθημα.

Όπως και σε άλλες περιστάσεις, μην μοιράζεσαι με τρίτους λεπτομέρειες για το τι βίωσε ο άνθρωπος αυτός, εκτός εάν έχεις την άδειά του. Μπορεί να μην θέλει να γνωρίζουν οι γύρω του τι του συνέβη.

Εάν το θέλει, θα μπορούσες να τον βοηθήσεις να αναζητήσει περαιτέρω βοήθεια, όπως π.χ. ομάδες υποστήριξης, φορείς ή επαγγελματίες ψυχικής υγείας.

iStock

Φρόντισε τον εαυτό σου

Το να ακούς έναν δικό σου άνθρωπο να μιλά για μια τραυματική εμπειρία μπορεί να είναι δύσκολο, είτε μοιράζεται λεπτομέρειες είτε όχι. Μπορεί, για παράδειγμα, να αισθάνεσαι αναστάτωση ή θυμό. Μην ξεχνάς ότι και η δική σου ψυχική υγεία είναι σημαντική, προκειμένου να μπορέσεις να βοηθήσεις έναν άλλο άνθρωπο. Επομένως, φρόντισε να την προστατέψεις στον βαθμό του δυνατού.

Η Στέλλα Αργυρίου είναι ψυχολόγος.