ΤΙ ΣΧΕΣΗ ΕΧΕΙ ΤΟ ΑΛΚΟΟΛ ΜΕ ΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ;

Το αλκοόλ έχει μια συγκεκριμένη επίδραση στο ανθρώπινο σώμα, που το συνδέει άμεσα με επτά τύπους καρκίνου και έμμεσα με ακόμα περισσότερους.

Ελάχιστα πράγματα ξέρω για την προγιαγιά μου στην Αμοργό. Για την ακρίβεια, τα εξής δύο: ότι πέθανε σε βαθιά γεράματα και ότι έπινε κάθε μέρα ένα ποτηράκι κρασί. Κάτι τέτοιες προφορικές ιστορίες μεγάλωσαν γενιές και γενιές με την πεποίθηση ότι λίγο κρασάκι καθημερινά όχι μόνο δεν είναι «φαρμάκι» αλλά είναι «φάρμακο». Την ίδια στιγμή, κανείς δεν είχε αμφιβολία ότι το «πολύ αλκοόλ» κάνει κακό στην υγεία. Για το πρώτο, υπάρχουν πλέον βάσιμες ενδείξεις ότι μπορεί να μην ισχύει. Ωστόσο, το δεύτερο ισχύει χωρίς αμφιβολία. Το θέμα είναι πόσο είναι το «πολύ» αλκοόλ.

«Ο κίνδυνος αρχίζει να ανεβαίνει πολύ πριν φτάσουμε στα επίπεδα που ο κόσμος θα σκεφτόταν “Αυτό το άτομο έχει πρόβλημα με το αλκοόλ”», ανέφερε σε άρθρο των New York Times o Dr. Tim Naimi, διευθυντής του Καναδικού Ινστιτούτου Ερευνών για την Κατάχρηση Ουσιών, που υπάγεται στο University of Victoria. «Το αλκοόλ είναι επιζήμιο για την υγεία ξεκινώντας από πολύ χαμηλά επίπεδα κατανάλωσης».

Υπάρχει ασφαλές επίπεδο κατανάλωσης αλκοόλ;

Σύμφωνα με τις επίσημες Διατροφικές Οδηγίες στις ΗΠΑ, η «υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ» σημαίνει οτιδήποτε πάνω από τη συνιστώμενη ημερήσια ποσότητα. Δηλαδή, οτιδήποτε πάνω από δύο ποτά την ημέρα για τους άντρες και ένα για τις γυναίκες. Ακόμα κι αν απέχεις τις καθημερινές και πιεις πχ. τρία ποτά ένα Σάββατο, και αυτό θεωρείται υπερβολική κατανάλωση. Σε ό,τι αφορά τις αρνητικές επιδράσεις του αλκοόλ, υπολογίζεται τόσο η υπέρβαση οποιαδήποτε δεδομένη στιγμή όσο και σωρευτικά.

iStock

Σαν να μην έφτανε αυτό, ακόμα και αν κινείσαι πάντα μέσα στα επιτρεπόμενα όρια εξακολουθούν να υπάρχουν κίνδυνοι. Σύμφωνα με τη Marissa Esser, επικεφαλής σχετικού προγράμματος στο αμερικανικό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, οι κίνδυνοι αυτοί αφορούν «ιδιαίτερα ορισμένους τύπους καρκίνου και κάποια καρδιαγγειακά νοσήματα».

Γιατί κάνει κακό στην υγεία

Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι τα βασικό πρόβλημα συνίσταται στο ότι το αλκοόλ προκαλεί βλάβες στο DNA. Όταν πίνουμε, η αλκοόλη (αιθανόλη) που εισέρχεται στον οργανισμό μετατρέπεται σε μια χημική ουσία που ονομάζεται ακεταλδεΰδη. Τόσο η αιθανόλη όσο και η ακεταλδεΰδη είναι καρκινογόνες ουσίες.

«Εφόσον προκληθεί βλάβη στο DNA», επισημαίνει η Dr. Esser, «τότε ένα κύτταρο μπορεί να αναπτυχθεί ανεξέλεγκτα και να σχηματιστεί καρκινικός όγκος».

Επίσης, το αλκοόλ προκαλεί οξειδωτικό στρες, που μπορεί να επηρεάσει αρνητικά το DNA μας. Και, από τη στιγμή που μιλάμε για DNA, είναι προφανές γιατί επηρεάζονται πολλά επιμέρους συστήματα του οργανισμού.

Ποιοι τύποι καρκίνου συνδέονται με το αλκοόλ

Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Κώδικα Κατά του Καρκίνου, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να προκαλέσει τουλάχιστον επτά μορφές καρκίνου:

1. καρκίνο του στόματος,
2. καρκίνο του οισοφάγου,
3. καρκίνο του λάρυγγα,
4. καρκίνο του φάρυγγα,
5. καρκίνο του ήπατος,
6. καρκίνο του παχέος εντέρου (σε κόλον και ορθό),
7. καρκίνο του μαστού.

Επίσης υπάρχουν ενδείξεις ότι το αλκοόλ μπορεί να συνδέεται και με άλλες μορφές καρκίνου, όπως του προστάτη και του παγκρέατος, χωρίς όμως τα δεδομένα να είναι τόσο ξεκάθαρα.

Οι πιθανότητες αυξάνονται ή μειώνονται σε συνάρτηση και με άλλους παράγοντες, όπως η διατροφή, η άσκηση και το κάπνισμα.

iStock

Να μην πίνω καθόλου για να μειώσω τον κίνδυνο;

«Ο κίνδυνος πραγματικά εντείνεται όταν υπερβαίνει κάποιος τα δύο ποτά τη μέρα», λέει ο Dr. Naimi. «Οπότε όποιοι πίνουν πέντε με έξι ποτά καθημερινά, αν μπορέσουν να το μειώσουν στα τρία ή τέσσερα θα κάνουν πολύ καλό στον οργανισμό τους».

Ειδικά ο καρκίνος είναι πολυπαραγοντική νόσος, οπότε η απόλυτη αποχή από το αλκοόλ δεν εκμηδενίζει τον κίνδυνο. Αντίστροφα, ακόμα κι αν πίνει κάποιος περισσότερο από το επιτρεπτό, μπορεί να μη νοσήσει. Οπότε, πού καταλήγουμε;

«Όσο λιγότερο αλκοόλ καταναλώνετε τόσο μειώνεται ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου», επισημαίνει ο Ευρωπαϊκός Κώδικας Κατά του Καρκίνου. «Γενικά, ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου σε άντρες που καταναλώνουν λιγότερο από δύο αλκοολούχα ποτά (λιγότερα από 20 γραμμάρια καθαρής αλκοόλης) ανά ημέρα και σε γυναίκες που καταναλώνουν λιγότερο από ένα αλκοολούχο ποτό (λιγότερα από 10 γραμμάρια καθαρής αλκοόλης) ανά ημέρα είναι 6% χαμηλότερος απ’ ό,τι σε άτομα που κάνουν αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ».

Όπως σημειώνει στο άρθρο της στους New York Times η Dana G. Smith, «κανένας από τους ειδικούς στους οποίους απευθυνθήκαμε δεν σύστησε απόλυτη αποχή από το αλκοόλ εκτός αν υπάρχει κάποια διαταραχή κατανάλωσης αλκοόλ ή εγκυμοσύνη».

Ο George Koob, διευθυντής του National institute on Alcohol Abuse and Alcoholism, δήλωσε χαρακτηριστικά: «Δεν πρόκειται να υποστηρίξω ότι ο κόσμος πρέπει να σταματήσει να πίνει τελείως. Δοκιμάσαμε την ποταπαγόρευση και δεν πέτυχε».