Ο ΤΡΟΠΟΣ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΣ ΤΑ SOCIAL MEDIA ΣΥΝΔΕΕΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΣΟΥ

Μια πρόσφατη μελέτη διαπιστώνει ότι η σχέση μας με τα social media είναι πολύ πιο περίπλοκη απ’ όσο νομίζουμε και φανερώνει στοιχεία για την ψυχολογική μας ευημερία.

Το 2021 εκτιμάται ότι περισσότερο από 4 δισεκατομμύρια άνθρωποι χρησιμοποιούσαν τα social media παγκοσμίως. Το ακόμα πιο εντυπωσιακό είναι ότι ο αριθμός αυτός αναμένεται να αυξηθεί στα 6 δισεκατομμύρια μέχρι το 2027.

Συχνά ακούμε ότι τα μέσα κοινωνικής μπορεί να ευθύνονται για την παρακμή της δημοκρατίας και ότι η κυκλοφορία ψευδών ή παραπλανητικών πληροφοριών σε αυτά απειλεί την ίδια την ανθρώπινη υγεία. Μαθαίνουμε ότι μόνο μία εβδομάδα αποχής θα κάνει καλό στην ψυχική μας υγεία, αλλά διστάζουμε να το κάνουμε πράξη.

Έχετε αναρωτηθεί ποτέ πώς συμπεριφερόμαστε στα social media και ποιοι παράγοντες επηρεάζουν αυτή τη συμπεριφορά; Ο τρόπος που αντιδράμε στις διαδικτυακές αναρτήσεις φανερώνει κάτι για την πραγματική μας ζωή; Όπως διαβάζουμε, οι ψυχολόγοι πιστεύουν ότι ο τρόπος χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης έχει σημαντικές επιπτώσεις στην ψυχολογική μας ευημερία.

Πώς συμπεριφερόμαστε στα social media; Μια έρευνα επιχειρεί να δώσει την απάντηση

Πρόσφατα, ερευνητές αποφάσισαν να μελετήσουν τη συμπεριφορά των ανθρώπων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με έναν διαφορετικό τρόπο. Αντί να παρέχουν ερωτηματολόγια στους συμμετέχοντες ζητώντας τους να απαντήσουν σε ερωτήσεις για τη διαδικτυακή τους συμπεριφορά, ανέπτυξαν ένα εργαλείο για τη μέτρηση της πραγματικής τους συμπεριφοράς.

Το εργαλείο ονομάζεται «Social Networking Site Behaviour Task» (SNSBT) και χρησιμοποιήθηκε σε μια διαδικτυακή μελέτη, στην οποία οι ερευνητές ζήτησαν από 526 ενήλικες σε όλο τον κόσμο να συμμετάσχουν. Ενημέρωσαν τα άτομα ότι θα συνδέονταν σε ένα δίκτυο 99 διαδικτυακών φίλων, σε μια νέα πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης, και θα έβλεπαν εικόνες που θα αναρτούσαν τα άλλα μέλη του δικτύου αυτού. Ως απάντηση σε κάθε εικόνα, οι άνθρωποι μπορούσαν να αντιδράσουν κάνοντας ένα από τα τρία πράγματα:

• να πατήσουν «next» για να προχωρήσουν στις επόμενες εικόνες,
• να πατήσουν «like» (με ένα εικονίδιο καρδιάς),
• να τη μοιραστούν με το υπόλοιπο δίκτυο, προκαλώντας νέα σχόλια.

Οι ερευνητές ενημέρωσαν τους συμμετέχοντες ότι δεν ήταν όλα τα μέλη του δικτύου «φίλοι» με κάθε άλλο μέλος, οπότε τις εικόνες που μοιράζονταν θα τις έβλεπαν κάποια άτομα για πρώτη φορά. Έπειτα, οι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν τέσσερα ερωτηματολόγια σχετικά με τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους αναφορικά με την κοινωνική τους ζωή.

iStock

Τρεις διακριτές ομάδες χρηστών

Οι ερευνητές ανέλυσαν τη συμπεριφορά των ατόμων στο SNSBT και ανακάλυψαν την ύπαρξη τριών διακριτών ομάδων:

• Τους παθητικούς χρήστες, οι οποίοι πάτησαν «next» στο 85% των εικόνων και οι οποίοι προτιμούσαν να «σκρολάρουν» στο περιεχόμενο που δημοσιευόταν από άλλους χρήστες.
• Τους αντιδραστικούς χρήστες, οι οποίοι επίσης έκαναν «scrolling» στο περιεχόμενο, πατώντας «next» στο 59% των εικόνων και «like» σε λίγο περισσότερο από το ένα τρίτο των εικόνων.
• Τους διαδραστικούς χρήστες, οι οποίοι πάτησαν «like» τις μισές φορές, αλλά επίσης κοινοποίησαν το 20% των εικόνων, ποσοστό σημαντικά υψηλότερο σε σχέση με τους παθητικούς (1%) και τους αντιδραστικούς χρήστες (5%).

Οι ομάδες ανέφεραν επίσης διαφορετικά συναισθήματα για την κοινωνική τους ζωή. Για παράδειγμα, οι διαδραστικοί χρήστες δήλωσαν ότι ένιωθαν περισσότερο συνδεδεμένοι με τα φυσικά τους δίκτυα και βίωναν περισσότερη συναισθηματική υποστήριξη από τα online δίκτυα σε σύγκριση με τους παθητικούς χρήστες.

iStock

Και τι σημαίνουν όλα αυτά;

Τα συμπεράσματα της παραπάνω μελέτης, αν και επιχειρούν να δώσουν ορισμένα στοιχεία, δεν μπορούν να δηλώσουν με σαφήνεια και βεβαιότητα πώς και γιατί οι άνθρωποι συμπεριφέρονται με συγκεκριμένους τρόπους. «Παρόλο που βρήκαμε διαφορές μεταξύ των ομάδων στα συναισθήματα των ανθρώπων ως προς την κοινωνική τους ζωή, δεν μπορούμε να πούμε ότι ο τρόπος χρήσης τους προκάλεσε αυτές τις διαφορές, επειδή βρήκαμε και άλλους παράγοντες που μπορεί να παίζουν ρόλο», γράφουν οι Charlotte Pennington και Daniel Shaw, καθηγητές ψυχολογίας που συμμετείχαν στην έρευνα, σε άρθρο τους στο The Conversation.

Και καταλήγουν στο εξής: «Αυτό που δείχνει η μελέτη είναι ότι η σχέση μας με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι πολύ πιο πολύπλοκη από ό,τι νομίζαμε. Δεν είναι τόσο απλό όσο το ερώτημα αν ο χρόνος που ξοδεύουμε στα social media είναι καλός ή κακός για εμάς, διότι η απάντηση μπορεί να εξαρτάται από τον τρόπο που τα χρησιμοποιούμε».