ΠΡΙΝ ΞΑΝΑΠΕΙΣ «ΚΟΥΝΑ ΤΟ ΚΕΦΑΛΙ ΣΟΥ», ΔΕΣ ΤΙ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΑΘΕΙΣ

Μετά το «Πεινάς; Πήδα», ερευνητές μελέτησαν και τη γονική προτροπή «Κούνα το κεφάλι σου», όταν εγκαλούν στην τάξη το παιδί τους. Τα συμπεράσματα αφορούν γενικά απότομες κινήσεις του κεφαλιού σε όλες τις ηλικίες και δεν θα αρέσουν ιδιαίτερα.

Η αλήθεια του «Πεινάς; Πήδα!» έχει αναλυθεί σε άλλο κείμενό μας. Για να πάρεις μια ιδέα συνοπτικά, επιστήμονες ερεύνησαν και διαπίστωσαν ότι «η άσκηση που περιλαμβάνει κάθετες κινήσεις, όπως το σχοινάκι, μπορεί να καταπολεμήσει το αίσθημα της πείνας καλύτερα από άλλες μορφές άσκησης». Όχι για πάντα, αλλά σίγουρα για λίγη ώρα. Ας πάμε τώρα σε μια άλλη φράση που υπήρχε στο εγχειρίδιο των γονιών των προηγούμενων δεκαετιών: Κούνα το κεφάλι σου!

Συνήθως το ακούγαμε, όταν λέγαμε/ζητούσαμε/διαπιστώναμε κάτι που οι γονείς μας έκριναν ως ουτοπικό. Οπότε μας έλεγαν να κουνήσουμε το κεφάλι μας «για να πάει το μυαλό στη θέση του». Προφανώς δεν γνώριζαν τι προκαλείται στον εγκέφαλο όταν κουνάμε το κεφάλι μας, καθώς οι περισσότερες σχετικές μελέτες έγιναν τις τελευταίες δεκαετίες.

Το 2003, το Ohio State University αποκάλυψε ότι «τα νεύματα της συγκατάθεσης ή το κούνημα του κεφαλιού για να δείξουμε την αποδοκιμασία μας μπορούν να επηρεάσουν τις ίδιες μας τις σκέψεις». Μέσω παρατήρησης σε δοκιμασία 82 φοιτητών, οι ίδιοι ερευνητές διαπίστωσαν ότι άλλες κινήσεις του σώματος –όπως το γράψιμο με μη κυρίαρχο χέρι– μπορούν επίσης να επηρεάσουν τη στάση μας ακόμη και για σημαντικά θέματα, όπως η αυτοεκτίμηση.

Τονίστηκε ότι το να γνέφουμε ή να κουνάμε το κεφάλι είναι από τις κινήσεις του σώματος που χρησιμεύουν ως ένα είδος «αυτοεπικύρωσης»: μας επιβεβαιώνει το πώς νιώθουμε για τις δικές μας σκέψεις. Όπως είχαν γράψει οι επιστήμονες, «αν κουνάμε το κεφάλι μας πάνω-κάτω, πιστεύουμε περισσότερο σε αυτό που σκεφτόμαστε. Όταν όμως κουνάμε το κεφάλι μας από τη μια πλευρά στην άλλη, χάνουμε την εμπιστοσύνη στις δικές μας σκέψεις».

iStock

Το headbanging μπορεί να είναι μοιραίο για το κεφάλι σου

Το 2008 μελετήθηκε το φαινόμενο το headbanging, με αφορμή τους αυχενικούς τραυματισμούς των φαν της heavy metal. Αυτό ανέφερε έρευνα που είχε δημοσιευθεί στο British Medical Journal. Bάσει των στοιχείων των ερευνητών, το βίαιο κούνημα του κεφαλιού μπρος-πίσω ενώ ακούμε δυνατή μουσική σε ρυθμό άνω των 130 beats ανά λεπτό μπορεί να προκαλέσει αυχενικό τραυματισμό και εγκεφαλικό. Διευκρινίστηκε ότι ένα μέσο τραγούδι που «προκαλεί» το headbanging έχει ρυθμό περίπου 146 beats ανά λεπτό. Τα γρήγορα τραγούδια φτάνουν τα 130 beats.

Όταν το εύρος κίνησης είναι μεγαλύτερο από 75 μοίρες στην κατεύθυνση προς τα πάνω και προς τα κάτω, μπορεί να προκληθεί ήπιος τραυματισμός. Ο οποίος εκφράζεται ως πονοκέφαλος και ζάλη.

Διαπιστώθηκε πως τραγούδια όπως το Kickstart My Heart των Mötley Crüe μπορούν να συνδυαστούν με εύρος κίνησης του αυχένα 120 μοιρών. Θεωρητικά να οδηγήσουν σε υψηλό κίνδυνο τραυματισμού στον αυχένα.

Κι αν νομίζεις ότι επειδή δεν ακούς heavy metal δεν κινδυνεύεις, μην εφησυχάζεις: Υπάρχουν και απλές καθημερινές συνήθειες που ενέχουν ανάλογο κίνδυνο.

Bρες άλλον τρόπο να βγάζεις το νερό από τα αυτιά σου

Απολαμβάνεις το μπάνιο σου ή κάνεις ένα μακροβούτι στη θάλασσα και νιώθεις πως έχει μπει νερό στα αυτιά σου. Ενστικτωδώς αρχίζεις και κουνάς το κεφάλι σου γρήγορα, με κοφτές κινήσεις. Ομολογουμένως το παγιδευμένο νερό στο «κανάλι» του αυτιού μπορεί να προκαλέσει μόλυνση και άλλες βλάβες – που όμως δεν είναι τίποτα μπροστά στη ζημιά που μπορεί να προκαλέσει το κούνημα του κεφαλιού σε στιλ της κούκλας του σατανά, δηλαδή του Τσάκι.

Ερευνητές στο Πανεπιστήμιο Cornell και το Virginia Tech έδειξαν πως έτσι μπορεί να προκληθεί μέχρι και εγκεφαλική βλάβη σε μικρά παιδιά.

«Η κρίσιμη επιτάχυνση που πετύχαμε πειραματικά σε γυάλινους σωλήνες και τρισδιάστατα εκτυπωμένα ακουστικά κανάλια, ήταν περίπου 10 φορές μεγαλύτερη από τη δύναμη της βαρύτητας για τα μεγέθη των βρεφικών αυτιών. Αυτή θα μπορούσε να προκαλέσει βλάβη στον εγκέφαλο», σημείωσαν οι επιστήμονες.

iStock

Τα γρήγορα και «κοφτά» κουνήματα αυξάνουν το ρίσκο του σπασίματος των φλεβών γεφύρωσης και αυτό μπορεί να οδηγήσει σε υποσκληρίδιο αιμορραγία. Πώς; Ενώ κουνιέται το κρανίο, κουνιέται και ο εγκέφαλος. Όταν δεν κουνιέται πια το κρανίο, ο εγκέφαλος συνεχίζει την κίνηση λόγω μικρής αδράνειας. Έτσι, χτυπά το κρανίο και σπάει τις φλέβες που συνδέουν την εγκεφαλική φλέβα και τα φλεβικά κενά. Η ρήξη αυτών των φλεβών μπορεί να τραυματίσει τον εγκέφαλο.

Δεν είναι μόνο τα παιδιά ευάλωτα

Ό,τι ισχύει για τους μικρούς σε θέμα ευαισθησίας, ισχύει και για τους ηλικιωμένους: τα μωρά έχουν εύκαμπτο και μαλακό κρανίο και, όταν κινείται το κεφάλι, ο εγκέφαλος κινείται μπρος-πίσω μέσα στο κρανίο. Κάτι που μπορεί να σχίσει αιμοφόρα αγγεία και νεύρα μέσα ή γύρω από τον εγκέφαλο, προκαλώντας αιμορραγία και νευρική βλάβη. Ο εγκέφαλος μπορεί να χτυπήσει στο εσωτερικό του κρανίου, προκαλώντας μώλωπες και αιμορραγία στο εξωτερικό του εγκεφάλου.

Οι ηλικιωμένοι έχουν συρρίκνωση στο μέγεθος του εγκεφάλου λόγω της προόδου της ηλικίας. Επομένως, η πιο συμπαγής και μικρότερη μαλακή μάζα μπορεί να επιπλέει και να κινείται αρκετά γρήγορα στη «λίμνη» του εγκεφαλονωτιαίου υγρού.

iStock

Στους ενήλικες, η επιτάχυνση ήταν μικρότερη λόγω της μεγαλύτερης διαμέτρου των ακουστικών σωλήνων. Εξηγήθηκε ότι ο συνολικός όγκος και η θέση του νερού στο κανάλι αλλάζει την επιτάχυνση που απαιτείται για να αφαιρεθεί το νερό. Παρ’ όλα αυτά, αν είναι αυτό το κούνημα δυνατό και γρήγορο και διαρκέσει ώρα, μπορεί να προκαλέσει τραυματισμό και στον εγκέφαλο του ενήλικα. Όπως το βίαιο τίναγμα του κεφαλιού και του άνω μέρους του σώματος, μπορεί να προκαλέσει διάσειση.

Γενικά, οι μύες του λαιμού δεν είναι αρκετά δυνατοί για να προκαλέσουν τραυματισμό, εκτός και αν κουνήσουμε το κεφάλι μας εξαιρετικά βίαια για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Το τελειωτικό χτύπημα

Απεικονιστικές μέθοδοι αιχμής που χρησιμοποιούνται τα τελευταία χρόνια έδειξαν ακριβώς τι συμβαίνει στον εγκέφαλο όταν κουνάμε το κεφάλι μας.

Ιδού τι ανέφερε μελέτη του 2019: «Οι μικρότεροι τραυματισμοί που προκαλούνται στον εγκέφαλο από ένα κούνημα του κεφαλιού περιλαμβάνουν το τέντωμα των συνδέσεων μεταξύ των νευρικών κυττάρων, στο βαθμό που πια δεν λειτουργούν πια σωστά. Επιπροσθέτως, η δραστηριότητα των νευρικών κυττάρων, των νευρώνων, επίσης διαταράσσεται. Κάποιοι από αυτούς σπάνε. Υπάρχει και πολύ μικρή αιμορραγία στον εγκεφαλικό ιστό. Το σοκ τεντώνει τα αγγεία, προκαλώντας διαρροή και εναπόθεση ερυθρών αιμοσφαιρίων στον ιστό».

Άρα; Την επόμενη φορά που θα είσαι έτοιμος/έτοιμη να κουνήσεις το κεφάλι σου ή (το πιο σοβαρό) να ταρακουνήσεις μωρό, ξανασκέψου το.