ΤΑ «ΦΤΗΝΑ ΤΣΙΓΑΡΑ» ΣΤΗ ΛΥΡΙΚΗ ΣΕ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ ΚΑΘΟΛΙΚΗΣ ΠΡΟΣΒΑΣΙΜΟΤΗΤΑΣ

Το μιούζικαλ «Φτηνά τσιγάρα», βασισμένο στην ομότιτλη ταινία του Ρένου Χαραλαμπίδη, επανέρχεται στην Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής για 24 παραστάσεις, δύο από τις οποίες θα δοθούν σε συνθήκες καθολικής προσβασιμότητας, με μειωμένο εισιτήριο ΑμεΑ και δωρεάν για τους συνοδούς.

Από τις 4 Δεκεμβρίου 2022 μέχρι τις 5 Ιανουαρίου 2023, η Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής θα παρουσιάσει και πάλι τα «Φτηνά τσιγάρα», ένα μιούζικαλ βασισμένο στην ομότιτλη ταινία του Ρένου Χαραλαμπίδη, με μουσική του συνθέτη Παναγιώτη Καλατζόπουλου. Ο νέος αυτός κύκλος της «ρομαντικής οπερέτας», που έκανε πρεμιέρα την περσινή καλλιτεχνική περίοδο και αγαπήθηκε πολύ από το ευρύ κοινό, περιλαμβάνει 24 παραστάσεις.

Η πρώτη και η τελευταία παράσταση θα έχουν κάτι ιδιαίτερο: συνθήκες καθολικής προσβασιμότητας, που σημαίνει ότι σε συνεργασία με την εταιρεία ATLAS E.P. έχει προβλεφθεί να υπάρχουν θέσεις για Κωφούς, κωφούς και βαρήκοους ανθρώπους που χειρίζονται την Ελληνική Νοηματική Γλώσσα (ΕΝΓ), θέσεις για ανθρώπους που χρησιμοποιούν τους υπέρτιτλους (CAPS) οι οποίοι καλύπτουν όλο το ακουστικό κανάλι, καθώς και θέσεις τυφλών ανθρώπων και ανθρώπων με περιορισμένη πρόσβαση στο οπτικό κανάλι επικοινωνίας, που θα μπορούν να χρησιμοποιήσουν την υπηρεσία ακουστικής περιγραφής (AD). Οι σκύλοι οδηγοί τυφλών θα είναι επίσης ευπρόσδεκτοι.

Η δυνατότητα αυτή δίνεται χάρη στον κύκλο δράσεων προσβασιμότητας «Όλοι μαζί στην όπερα», που ξεκίνησε πέρσι από τις Εκπαιδευτικές & Κοινωνικές Δράσεις της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, που συχνά υστερεί σε πρόνοια και ευαισθησία για άτομα που αντιμετωπίζουν τέτοιους περιορισμούς, είναι σκέφτομαι ένα εγχείρημα τόσο αναγκαίο όσο και αξιέπαινο.

Σκηνή από το μιούζικαλ «Φτηνά τσιγάρα». Φωτογραφία: Ανδρέας Σιμόπουλος

Από τα «Μαγικά μαξιλάρια» στα «Φτηνά τσιγάρα»

Για την καλλιτεχνική περίοδο που διανύουμε, η αρχή έγινε στις 20 και τις 30 Νοεμβρίου με την παραγωγή για όλη την οικογένεια «Τα μαγικά μαξιλάρια», στην Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος.

«Οι παραστάσεις επιλέγονται με κριτήριο την ευρύτητα του κοινού στο οποίο απευθύνονται τόσο θεματικά όσο και ηλικιακά», με ενημερώνει η Μυρσίνη Βασιλοπούλου, υπεύθυνη επικοινωνίας για τις Εκπαιδευτικές και Κοινωνικές Δράσεις της ΕΛΣ. «Αυτονόητο είναι ότι ένα θέαμα όπως αυτό της όπερας έχει περισσότερες δυσκολίες λόγω της πολυπλοκότητάς του».

Στιγμιότυπο από την παράσταση «Τα μαγικά μαξιλάρια», με τη διερμηνέα επί σκηνής. Φωτογραφία: Μ. Κυρίτση

«Η ανταπόκριση του κοινού στις παραστάσεις δεν ήταν μεγάλη, κι αυτό λόγω της γενικευμένης δυσπιστίας που υπάρχει γύρω από την ουσιαστική συμπερίληψη των ατόμων με αναπηρία στην παρακολούθηση των θεαμάτων», προσθέτει. «Πολλώ δε μάλλον, για το ότι μία παράσταση όπερας μπορεί πράγματι να παρουσιαστεί άρτια σε συνθήκες καθολικής προσβασιμότητας. Ωστόσο, η ανταπόκριση αναμένεται να γίνει ακόμα μεγαλύτερη όσο θα κερδίζεται η εμπιστοσύνη των θεατών προς τέτοιες δράσεις».

Προσβασιμότητα χωρίς όρια

Αναρωτιέμαι αν υπάρχουν «όρια» ως προς το ποια θεάματα μπορεί να είναι προσβάσιμα και η Εμμανουέλα Πατηνιωτάκη, CEO της Atlas E.P., αναλαμβάνει να με διαφωτίσει – έχει άλλωστε ξαναμιλήσει στο OW σε ένα εκτεταμένο άρθρο με ανάλογο θέμα. «Δεν υπάρχουν όρια ως προς το ποιο περιεχόμενο μπορεί να γίνει προσβάσιμο», με διαβεβαιώνει. «Το σημαντικό είναι να αποφασιστεί ο πιο ορθός τρόπος προσέγγισης ανάλογα με το αντικείμενο και το είδος, και η μορφή των υπηρεσιών που ταιριάζουν καλύτερα σε αυτό. Υπάρχει περιεχόμενο που παρουσιάζει λιγότερες ή περισσότερες προκλήσεις για μία ή περισσότερες υπηρεσίες, και περιεχόμενο που απαιτεί συνδυασμό υπηρεσιών ή ακόμα και εφευρετικότητα στο συνδυασμό διαφορετικών υπηρεσιών».

O Κωνσταντίνος Μπιμπής και o Πάρις Θωμόπουλος, με τα κοστούμια που σχεδίασε ο Απόστολος Μητρόπουλος. Φωτογραφία: Ανδρέας Σιμόπουλος

Ενώ καταλαβαίνω πώς μπορεί να λειτουργούν για τους θεατές οι υπότιτλοι και η νοηματική γλώσσα, η μεγάλη απορία μου είναι τι γίνεται με τη μουσική. «Η μουσική της παράστασης αναλύεται με δύο τρόπους», εξηγεί η Εμμανουέλα Πατηνιωτάκη. «Ο ένας σχετίζεται με την ίδια τη μουσική και ο άλλος με το κοινό. Αναλύουμε τη μουσική με όρους μουσικολογίας και έπειτα τη φιλτράρουμε αρκετές φορές προκειμένου να την αποτυπώσουμε με τρόπο που θα είναι κατανοητός από το κοινό. Αυτό γίνεται κυρίως με λέξεις και σύμβολα στις παραστάσεις που κάνουμε στην ΕΛΣ».

Πριν από την παράσταση

Όπως και για τα «Μαγικά μαξιλάρια», έτσι και για τα «Φτηνά τσιγάρα» οι θέσεις για τους θεατές που επιθυμούν να κάνουν χρήση των υπηρεσιών προσβασιμότητας πωλούνται με μειωμένη τιμή, ενώ για τους συνοδούς τους είναι δωρεάν. Συγκεκριμένα, για τα «Φτηνά τσιγάρα» η τιμή ΑμεΑ είναι 10 ευρώ, ενώ η αγορά των εισιτηρίων πραγματοποιείται στα Ταμεία της ΕΛΣ, τηλεφωνικά στο 2130885700 ή με email στο [email protected].

Χρειάζεται κάποια προετοιμασία για να απολαύσουν οι θεατές με περιορισμούς καλύτερα την παράσταση; «Αναμφίβολα, είναι χρήσιμο όλοι οι θεατές να γνωρίζουν τις βασικές πληροφορίες σε σχέση με την πλοκή, καθώς αυτό επιτρέπει την πιο εύκολη και γρήγορη κατανόηση των επιμέρους στοιχείων μιας παράστασης», διευκρινίζει η Εμμανουέλα Πατηνιωτάκη.

Η διερμηνέας στην παράσταση «Τα μαγικά μαξιλάρια». Φωτογραφία: Μ.Κυρίτση

Οι εντυπώσεις του κοινού

«Η σημαντική και αισιόδοξη παρατήρηση που έχουμε καταγράψει στις μέχρι τώρα καθολικά προσβάσιμες παραστάσεις μας είναι ότι οι διερμηνείς που βρίσκονται επί σκηνής εισπράττουν στο τέλος εξίσου θερμό χειροκρότημα με το υπόλοιπο καστ, γεγονός που μαρτυρά την αποδοχή και την υποστήριξη του συνόλου του κοινού προς τις συμπεριληπτικές δράσεις», λέει η Μυρσίνη Βασιλοπούλου.

«Οι πιο σημαντικές στιγμές για εμάς που ασχολούμαστε με το πεδίο και για εμένα προσωπικά, που το ερευνώ και το εξασκώ από το 2008, είναι αυτές που το άμεσο κοινό των υπηρεσιών, δηλαδή το κοινό το οποίο αποκτά πρόσβαση ακριβώς επειδή υπάρχουν αυτές οι υπηρεσίες, συζητά μαζί μας για την εμπειρία τους», προσθέτει από την πλευρά της η Εμμανουέλα Πατηνιωτάκη. «Είναι ο πιο σοβαρός τρόπος να βελτιωθούμε. Φυσικά τα θετικά σχόλια γεμίζουν τις μπαταρίες μας, αλλά τυχόν προβληματισμοί μας οδηγούν είτε να εκπαιδεύσουμε καλύτερα στο κοινό μας σε αυτό που κάνουμε, είτε να βελτιωθούμε.

»Για εμένα είναι μεγάλη ικανοποίηση να μου λένε ότι κατάλαβαν τα πάντα. Όταν η λεκτική αποτύπωση ενισχύει την κατανόηση του ήχου ή ξεκαθαρίζει τη λειτουργία του στο περιεχόμενο. Θυμάμαι πάντα τα σχόλια που σχετίζονται με τη φωνητική τοποθέτηση και τον τρόπο της αφήγησης στην ακουστική περιγραφή. Όταν δεν αναγνωρίζουν τη φωνή μου ή δεν καταλαβαίνουν αν ήταν φωνή ηθοποιού που απλά έκανε μια αφήγηση, είναι επιτυχία για εμένα, γιατί αυτό απαιτεί μεγάλη μελέτη και ενσωμάτωση στο έργο. Επίσης στη διερμηνεία, όταν βλέπω το κοινό γύρω από τους διερμηνείς, σημαίνει πως κάτι κάναμε καλά. Υπάρχει επαφή, επικοινωνία και ανάγκη για κουβέντα πάνω στο αντικείμενο».

Το μιούζικαλ «Φτηνά τσιγάρα» θα παρουσιαστεί σε συνθήκες καθολικής προσβασιμότητας την Κυριακή 4 Δεκεμβρίου 2022 στις 19:30 και την Πέμπτη 5 Ιανουαρίου 2023 στις 20:30 στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ στο ΚΠΙΣΝ. Οι θεατές που επιθυμούν να κάνουν χρήση των υπηρεσιών προσβασιμότητας παρακαλούνται να πραγματοποιήσουν την αγορά των εισιτηρίων τους στα Ταμεία της ΕΛΣ, τηλεφωνικά στο 2130885700 ή με email στο [email protected].

Σε συνεργασία με την εταιρεία ATLAS E.P. – Χορηγός προσβασιμότητας: Alpha Bank