ΠΩΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΜΙΛΑΣ ΣΤΗ ΓΑΤΑ ΣΟΥ ΓΙΑ ΝΑ ΣΕ ΑΚΟΥΕΙ

Αν νομίζεις ότι οι γάτες κάνουν πάντα αυτό που θέλουν και δεν ιδρώνει το αυτί τους ό,τι και να λες, μάθε ότι δεν είναι ακριβώς έτσι. Πώς θα καταφέρεις, όμως, να εισακουστείς;

Οι σχέσεις μου με τις γάτες περιορίζονται στο «κορίτσι», την αδέσποτη μαυρούλα που τριγυρνάει στην αυλή στη δουλειά. Όλα ξεκίνησαν ένα καλοκαίρι με το να της βάζω λίγο νερό και εκείνη να κοιτά από απόσταση, χωρίς ποτέ να πλησιάζει. Ενάμιση χρόνο μετά, με περιμένει πίσω από την πόρτα το πρωί, για να τη χαϊδέψω –όταν θέλει– και να την ταΐσω.

Εσχάτως μπαίνει στα γραφεία –από όποιο παράθυρο βρει ανοιχτό– και ένας ασπρογκρίζος γάτος που απαιτεί να τον χαϊδέψουμε. Ή/και να τον ταΐσουμε. Πράγμα που προφανώς και κάνουμε, πολλοί διαφορετικοί άνθρωποι. Υπάρχει, ωστόσο, ένα conflict: κάνει attack στο «κορίτσι» (ξεκάθαρη επίθεση, όχι του τύπου «να παίξει θέλει»). Γι’ αυτό και δεν τον χωνεύω ιδιαίτερα.

Άπαξ και τον πετύχω προ της εκδήλωσης των προθέσεων, κάνω τον μπράβο του «κοριτσιού». Πετάγομαι στην αυλή και ουρλιάζω «Ούτε να το σκέφτεσαι»! Αυτομάτως, ακινητοποιείται και μένει σε αυτή την κατάσταση μέχρι να φύγω. Στο μεταξύ, το «κορίτσι» έχει γίνει μπουχός.

Αν τυχόν είναι η ημέρα που ο γάτος έχει αποφασίσει να κάνει την επανάσταση του, αυξάνω την ένταση –και το γρέζι– οπότε τρέπεται σε φυγή. Λίγα λεπτά μετά, οι σχέσεις μας αποκαθίστανται, για να διαταραχθούν εκ νέου σε άλλη προσπάθεια να κάνει τον μάγκα στο «κορίτσι» (και ούτω καθ’ εξής).

Πού θέλω να καταλήξω; Κάποια στιγμή αναρωτήθηκα αν είναι δυνατόν να περνάω και στις γάτες τα μηνύματά μου (ο νοών νοείτω) με τον τρόπο που το κάνω στους σκύλους μου. Δηλαδή, με τον τόνο της φωνής μου.

iStock

Ρώτησα σχετικά φίλες που έχουν γάτες ως κατοικίδιο. Μου είπαν πως προφανώς και παίρνουν τα μηνύματα και οι γάτες, αλλά συνηθέστερα κάνουν ό,τι γουστάρουν.

Μελέτη Γάλλων ερευνητών που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Animal Cognition ενημέρωσε ότι οι γάτες όχι μόνο αντιδρούν σε αυτό που οι επιστήμονες αποκαλούν «ομιλία που κατευθύνεται προς τη γάτα» (βλ. μια δυνατή φωνή παρόμοια με το πώς μιλάμε στα μωρά), αλλά και σε ποιον ανήκει αυτή η ομιλία.

Για χρόνια οι επιστήμονες έκαναν τις λάθος ερωτήσεις για τις γάτες

Η Charlotte de Mouzon, εκ των συγγραφέων της μελέτης και ειδικός συμπεριφοράς της γάτας στο Université Paris Nanterre, διευκρίνισε ότι για το «άγνωστο» των γατών ευθύνονται οι επιστήμονες «που δεν έκαναν τις σωστές ερωτήσεις για τις γάτες». Έτσι προέκυψαν θεωρίες ότι δεν ακούν κανέναν και δεν νοιάζονται για κανέναν (το γνωστό «είναι ανεξάρτητες»).

Η Dr. de Mouzon πρόσθεσε πως «διαπιστώσαμε ότι όταν οι γάτες ακούν τους ιδιοκτήτες να χρησιμοποιούν ψηλή φωνή, αντιδρούν περισσότερο από ό,τι όταν ακούν τον άνθρωπο αυτόν να μιλάει κανονικά σε άλλον ενήλικο άνθρωπο. Αυτό ωστόσο, που ήταν πολύ περίεργο στα αποτελέσματά μας είναι ότι στην πραγματικότητα δεν απέδωσε η ομιλία που κατευθύνεται προς τη γάτα, όταν προερχόταν από τη φωνή ενός ξένου».

Εν αντιθέσει με τους σκύλους, η συμπεριφορά της γάτας είναι δύσκολο να μελετηθεί. Γεγονός που ευθύνεται για το πόσα λίγα γνωρίζουμε για τα αιλουροειδή.

Οι γάτες συχνά αγχώνονται τόσο όταν βρίσκονται σε εργαστήριο, που οι ουσιαστικές παρατηρήσεις συμπεριφοράς γίνονται αδύνατες. Και δύσκολα μπορεί να τις πείσει κάποιος να καθίσουν ακίνητες σε έναν μαγνητικό τομογράφο, ώστε να μελετηθεί η λειτουργία του εγκεφάλου τους.

iStock

Γι’ αυτό οι ερευνητές της τελευταίας μελέτης βγήκαν από το εργαστήριο και πήγαν σε σπίτια στα οποία ζούσαν γάτες. Εκεί έπαιξαν ηχογραφήσεις διαφορετικών τύπων ομιλίας που έβγαιναν από διαφορετικά ηχεία.

• Στην αρχή οι γάτες δεν αντιδρούσαν καθόλου.
• Στη συνέχεια, όμως, οι επιστήμονες μελέτησαν όσα είχε «συλλάβει» κάμερα που είχε τοποθετηθεί στον χώρο και διαπίστωσαν πως υπήρχαν αντιδράσεις, αλλά ήταν πολύ διακριτικές. Για παράδειγμα, η κίνηση σε ένα αυτί, η στροφή του κεφαλιού προς το ηχείο ή και το πάγωμα.
• Σε μερικές περιπτώσεις, οι γάτες πλησίαζαν τον ομιλητή και νιαούριζαν.
• Στο τέλος «είχαμε πραγματικά ξεκάθαρα οφέλη στην προσοχή της γάτας, όταν ο ιδιοκτήτης χρησιμοποιούσε ομιλία κατευθυνόμενη προς τη γάτα».

Σημασία έχει ποιος μιλάει και πώς

Τα ευρήματα έδειξαν ότι οι γάτες δίνουν μεγάλη προσοχή στους φροντιστές τους, όχι μόνο ως προς το τι λένε αλλά και ως προς το πώς το λένε.

Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι είναι πιθανό οι συμπεριφορές προσκόλλησης που αρχικά προορίζονταν για τις αλληλεπιδράσεις με τη μητέρα τους να έχουν αλλάξει για τις αλληλεπιδράσεις με τους νέους φροντιστές τους: τους ανθρώπους.

«Στην πραγματικότητα, οι περισσότερες γάτες προτιμούν την ανθρώπινη αλληλεπίδραση από άλλες ανταμοιβές, όπως φαγητό ή παιχνίδια», δήλωσε στους New York Times η Kristyn Vitale, επίκουρη καθηγήτρια υγείας και συμπεριφοράς των ζώων στο Unity College του Main.

Όλο και περισσότερα στοιχεία δείχνουν ότι η κοινωνική αλληλεπίδραση με τους ανθρώπους είναι το κλειδί στη ζωή μιας γάτας. Που, επειδή αντιδρά διακριτικά, δεν σημαίνει ότι είναι απόμακρη.

Η Dr. de Mouzon είχε έναν ιδιαίτερο τρόπο για να μας βοηθήσει να καταλάβουμε: «Οι γάτες δεν κάνουν αυτό που περιμένεις πως θα κάνουν. Για παράδειγμα, δεν έρχονται όταν τις φωνάζουμε, όπως οι σκύλοι. Μπορεί όμως, μια γάτα να μην έρχεται γιατί είναι απασχολημένη ή ξεκουράζεται. Αν φωνάξετε έναν άνθρωπο, όταν κοιμάται στην άλλη άκρη του σπιτιού, θα έρθει;»