Ο ΙΗΣΟΥΣ ΣΤΗΝ ΠΙΟ ΡΕΑΛΙΣΤΙΚΗ (ΚΑΙ ΣΟΚΑΡΙΣΤΙΚΗ) ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΓΙΝΕΙ ΠΟΤΕ

Ένα άγαλμα αναπαριστά με ρεαλιστικό τρόπο τις πληγές που είχε ο Ιησούς στο σώμα μετά τη σταύρωση, με έμπνευση το –αμφισβητούμενο– ιερό κειμήλιο της Ιεράς Σινδόνης.

Κάποιο Πάσχα –νομίζω το πρώτο που κλειστήκαμε στα σπίτια μας λόγω κορονοϊού– θυμάμαι είχα πετύχει στην τηλεόραση ένα ντοκιμαντέρ που ανέτρεχε στα χρόνια που είχε ζήσει ο Ιησούς και επιχειρούσε να σκιαγραφήσει το πρόσωπό του σύμφωνα με ιστορικά στοιχεία. Η εικόνα στην οποία κατέληγε απείχε αρκετά από ό,τι έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε στη χριστιανική εικονογραφία.

Τα χρόνια που έζησε ο Ιησούς, στο μέρος όπου γεννήθηκε, ήταν μάλλον απίθανο να έχει το στενόμακρο πρόσωπο, το κατάλευκο δέρμα και τα καταγάλανα μάτια που μάλλον έχουμε στη φαντασία μας.

Δεν φταίμε εμείς. Από τις βυζαντινές εικόνες μέχρι τις σύγχρονες αναπαραστάσεις του Χριστού στη μικρή και τη μεγάλη οθόνη, βλέπουμε πάνω κάτω το ίδιο πρότυπο: αυτό που ενσάρκωσε ο πρωταγωνιστής της χιλιοπροβεβλημένης τηλεοπτικής σειράς «Ο Ιησούς από τη Ναζαρέτ» (1977), του Φράνκο Τζεφιρέλι.

Όποιος περιμένει να δει κάτι τέτοιο στην έκθεση «The Mystery Man», που φιλοξενείται στον Καθεδρικό Ναό της Σαλαμάνκα, στην Ισπανία, δεν θα απογοητευτεί καθόλου. Για τις ανάγκες της έκθεσης έχει στηθεί μια «διαδρομή» που οδηγεί τον επισκέπτη σε έξι διαδοχικά δωμάτια. Στο τελευταίο υπάρχει ο ακρογωνιαίος λίθος της: ένα άγαλμα που δίνει στον Ιησού όχι μόνο σάρκα –με τρόπο φαινομενικά ρεαλιστικό– αλλά και όλες τις πληγές που πρέπει να είχε στο σώμα μετά από τη σταύρωσή.

Ο πιο «ζωντανός» νεκρός Ιησούς που έχει υπάρξει ποτέ

«Κανείς δεν είχε τολμήσει ποτέ στο παρελθόν να φτιάξει ένα υπερρεαλιστικό σώμα όπως αυτό», δήλωσε στα εγκαίνια της έκθεσης ο επιμελητής της, Álvaro Blanco. «Τολμήσαμε και ελπίζουμε ότι η έκθεση θα έχει μεγάλη επιτυχία». Τη βεβαιότητα ότι θα έχει επιτυχία εξέφρασε ο επίσκοπος της Σαλαμάνκα, που τίμησε με την παρουσία του τα αποκαλυπτήρια.

Ο «μυστηριώδης άντρας» που αναπαρίσταται θα είχε ύψος 1,78 και βάρος 75 κιλά. Το άγαλμά του είναι φτιαγμένο από λάτεξ και σιλικόνη, με φυσικά μαλλιά. Όσο για τις πληγές που υπάρχουν πάνω του, υποτίθεται ότι σχεδιάστηκαν μετά από 15ετή μελέτη της Σινδόνης του Τορίνο ή Ιεράς Σινδόνης, ενός υφάσματος που έχει υποστηριχθεί ότι τύλιξε τη σορό του Ιησού.

Ο Ιησούς και η Ιερά Σινδόνη

Η Ιερά Σινδόνη είναι ένα κειμήλιο που φυλάσσεται από το 1578 στον καθεδρικό ναό του Τορίνο. Πρόκειται για ένα πανί διαστάσεων 4,30 x 1,10 μέτρων, που ήρθε στο προσκήνιο τον 14ο αιώνα μ.Χ. Επάνω του υπάρχει το αμυδρό αποτύπωμα ενός γενειοφόρου άντρα, με στοιχεία που προδίδουν ότι είχε σταυρωθεί.

Το 1978, η NASA επιβεβαίωσε ότι στα σημάδια του υφάσματος εντοπίζεται μια τρισδιάστατη ποιότητα που όμοιά της δεν έχει υπάρξει σε καμιά απεικόνιση οπουδήποτε στον κόσμο. Ωστόσο, η χρονολόγηση του υφάσματος με ραδιενεργό άνθρακα, που πραγματοποιήθηκε το 1988, το τοποθετεί με πιθανότητα 95% στην περίοδο 1260-1390 μ.Χ., δηλαδή στον Μεσαίωνα και όχι τότε που έζησε ο Ιησούς.

Ο αντίλογος λέει ότι το ύφασμα αλλοιώθηκε με μεταγενέστερα υλικά στην προσπάθεια να συντηρηθεί και να αποκατασταθούν οι βλάβες που υπέστη σε φωτιά. Και έχει επιβεβαιωθεί ότι τα ίχνη αίματος που υπάρχουν επάνω του είναι ανθρώπινα.

«Αφήνοντας κατά μέρος την αυθεντικότητα ή μη της Σινδόνης, οι μελέτες επιβεβαιώνουν ότι τύλιξε το σώμα ενός ανθρώπου που πέθανε αφού βασανίστηκε», υπογραμμίζουν οι διοργανωτές της έκθεσης. «Αυτός είναι ο άνθρωπος που αναπαρίσταται με απόλυτη αληθοφάνεια».

Ανάλογη αληθοφάνεια είχε επιδιώξει και πετύχει ο Μελ Γκίμπσον ως σκηνοθέτης και συνσεναριογράφος της ταινίας «Τα πάθη του Χριστού» (2004), που έδειχνε το μαρτύριο καρέ καρέ, χωρίς να παραλείπει φυσικά ούτε τη λόγχη στο πλευρό ούτε το φραγγέλιο.

«Ο Μυστηριώδης Άντρας»

Η έκθεση «The Mystery Man» αναπτύσσεται σε 600 τετραγωνικά στην πίσω αίθουσα του καθεδρικού ναού της Σαλαμάνκα. Στα πέντε πρώτα δωμάτια μπορεί να δει κανείς «στοιχεία των Παθών του Ιησού από τη Ναζαρέτ από αρχαιολογική, επιστημονική και καλλιτεχνική άποψη». Που σημαίνει ότι υπάρχουν από αγάλματα και προβολές εικόνων, μέχρι μια αναπαράσταση της κρύπτης στην οποία ενταφιάστηκε ο Ιησούς και νομίσματα παρεμφερή με τα «τριάκοντα αργύρια» που πήρε ο Ιούδας για να Τον προδώσει.

Οι πληγές είναι σοκαριστικά ζωντανές, όμως όσο περισσότερο παρατηρείς τη στάση του αγάλματος τόσο μπερδεύεσαι. Αν θέλησαν να αναπαραστήσουν τη σωρό που τυλίχθηκε στην Ιερά Σινδόνη, γιατί το αίμα είναι τόσο γλαφυρό όσο στις σκηνές της σταύρωσης στον κινηματογραφικό «Τελευταίο Πειρασμό» (1988), του Μάρτιν Σκορσέζε; Και γιατί τα πόδια έχουν την κλίση που θα είχαν στον σταυρό, ενώ τα χέρια είναι όπως τα δείχνει η Ιερά Σινδόνη – καλύπτοντας βολικά και επίμαχα σημεία;

Οι εντυπώσεις του επισκόπου

«Μου άρεσε πάρα πολύ», δήλωσε ο επίσκοπος της Σαλαμάνκα σύμφωνα με το Vatican News. «Η αλήθεια είναι ότι το να στέκεσαι ενώπιον αυτού που συνιστά ακριβή αναπαράσταση όσων υπέφερε ο Ιησούς και οδήγησαν στον θάνατό Του προκαλεί μεγάλη εντύπωση».

«Το μυστήριο απέκτησε σάρκα, αλλά απέκτησε σάρκα για να πεθάνει για εμάς και μετά να αναστηθεί», πρόσθεσε. «Πιστεύω ότι η έκθεση μπορεί να ενισχύσει την πίστη εκείνων που πιστεύουν και να εμπνεύσει την πίστη σε άπιστους».

Η έκθεση «The Mystery Man» θα παραμείνει στη Σαλαμάνκα μέχρι τον Δεκέμβριο, με αντίτιμο εισόδου 12 ευρώ (μόνο για αυτή και όχι για τον ναό). Όποιος επισκέπτης το επιθυμεί, μπορεί να φύγει έχοντας αγοράσει και κάποιο σχετικό σουβενίρ από το πωλητήριο! Μετά την Ισπανία, η έκθεση προγραμματίζεται να ταξιδέψει σε διάφορες χώρες ανά τον κόσμο, μεταξύ των οποίων –τουλάχιστον προς το παρόν– δεν είναι η Ελλάδα.