ΔΥΟ ΣΕΙΡΕΣ ΠΟΥ ΜΠΛΕΚΟΥΝ ΤΟ ΤΡΑΥΜΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΩΜΩΔΙΑ ΚΑΙ ΤΙ ΚΕΡΔΙΖΕΙΣ ΑΝ ΤΙΣ ΔΕΙΣ

Οι τηλεοπτικές σειρές που ανήκουν στο είδος «traumedy» συνδυάζουν τη χαρά με τη λύπη και μας θυμίζουν ότι η ζωή δεν είναι μονοδιάστατη.

Αν δεν έχεις ξανακούσει τον όρο «traumedy», ας μιλήσουμε για κάποιους τηλεοπτικούς ήρωες που μπορεί να έχεις ήδη γνωρίσει. Ο ένας είναι ο Τόνι (Ρίκι Ζερβέ), δημοσιογράφος μιας τοπικής εφημερίδας, παλεύει να συμβιβαστεί με τον θάνατο της συζύγου του και την επιδείνωση της υγείας του πατέρα του. Στην προσπάθειά του να κρατήσει μακριά όσους θέλουν να βοηθήσουν, υιοθετεί μια προσωπικότητα ολίγον αντιπαθητική.

Μια άλλη ηρωίδα είναι η Τζεν (Κριστίνα Άπλγκεϊτ) είναι μια μεσίτρια κυριευμένη από θλίψη και θυμό μετά τον ξαφνικό θάνατο του άντρα της. Σε μια ομάδα υποστήριξης γνωρίζει την Τζούντι (Λίντα Καρντελίνι), μια εκκεντρική οπτιμίστρια που κρύβει το δικό της μυστικό.

Η ιστορία του Τόνι είναι η υπόθεση της σειράς «After Life» (Πάρ’ το Αλλιώς) και της Τζεν η υπόθεση της σειράς «Dead to Me» (Έχεις πεθάνει για μένα), που είναι διαθέσιμες στο Netflix. Τι κοινό έχουν; Στο επίκεντρό τους βρίσκουμε χαρακτήρες που πενθούν για την απώλεια αγαπημένων τους προσώπων και μένουν πίσω για να αντιμετωπίσουν όσα ακολουθούν. Το δεύτερο κοινό χαρακτηριστικό είναι ότι οι ιστορίες αυτές εξερευνούν τα συναισθήματα απώλειας και πόνου μέσα από ένα κωμικό πρίσμα. Εξ ου και η ονομασία του είδους: «traumedy», από τις λέξεις «trauma» και «comedy».

Τραύμα και κωμωδία μαζί, λοιπόν, σε ιστορίες που, όπως επισημαίνει η Sian Mitchell, λέκτορας στον τομέα των τηλεοπτικών και κινηματογραφικών σπουδών, μας προσκαλούν να κάνουμε ειλικρινείς συζητήσεις με τους γύρω μας αλλά και με τον εαυτό μας, και να αναγνωρίσουμε τις επιπτώσεις που έχει ο θάνατος και το πένθος, αντί να κρύβουμε τα συναισθήματά μας κάτω από το χαλί, προκειμένου να διατηρήσουμε την εικόνα των δυνατών.

Στην ουσία, αναγνωρίζουν ότι στη ζωή η χαρά συνυπάρχει με τη θλίψη. Γι’ αυτό, παρά την λίγο σκοτεινή πλοκή και τα «βαριά» θέματα με τα οποία καταπιάνονται, χαρίζουν πολλές στιγμές γέλιου.

Η κάθαρση μέσα από μια... traumedy

Οι σειρές τύπου traumedy μάς επιτρέπουν να βιώσουμε την τραγωδία χωρίς να είναι δική μας και μπορούν να μας προσφέρουν μια ευκαιρία για κάθαρση, έναν ασφαλή χώρο να επεξεργαστούμε σοβαρά θέματα και συναισθήματα απώλειας και θλίψης. Μπορούν να μας βοηθήσουν να επαναπροσδιορίσουμε τις τραγικές περιστάσεις, βάζοντάς τις σε ένα χιουμοριστικό πλαίσιο, ένα χρήσιμο εργαλείο για την αντιμετώπιση του άγχους.

Φέρνοντας τους φόβους μας στο προσκήνιο και δίνοντάς μας τη δυνατότητα να γελάσουμε μαζί τους, οι σειρές τύπου traumedy μάς επιτρέπουν να επαναξιολογήσουμε συναισθήματα και σενάρια, καθιστώντας τα λιγότερο αγχωτικά και πιο διαχειρίσιμα.

Το χιούμορ είναι ένας αμυντικός μηχανισμός που μας επιτρέπει να επεξεργαζόμαστε στρεσογόνες πληροφορίες, μας δίνει την δυνατότητα να αποστασιοποιηθούμε από τα αρνητικά γεγονότα και προσφέρει μια συναισθηματική απελευθέρωση. Το χιούμορ δεν αφαιρεί από τις τραυματικές εμπειρίες, αλλά τονίζει τη δυαδικότητα του κόσμου στον οποίο ζούμε.

Illustration: Ελένη Καστρινογιάννη

Traumedy εναντίον στίγματος

Η επεξεργασία τραυματικών εμπειριών μπορεί να αποτελεί πρόκληση, ειδικά αν υπάρχει σιωπή και στίγμα γύρω από αυτές. Αν, όμως, παρόμοιες εμπειρίες διερευνηθούν στον κινηματογράφο και στην τηλεόραση, αυτό μπορεί να βοηθήσει στην ευαισθητοποίηση και ενδεχομένως να πυροδοτήσει έναν διάλογο.

Οι σειρές τύπου traumedy μπορούν, επίσης, να καλλιεργήσουν την ενσυναίσθησή μας. Μπορούν να μας δείξουν τις εμπειρίες άλλων ανθρώπων και διαφορετικές οπτικές γωνίες σε διαφορετικές καταστάσεις της ζωής.

Οι traumedies επιτρέπουν την ταύτιση

Τι κάνει, όμως, τόσο εθιστικές αυτές τις σειρές; Το ότι μας επιτρέπουν ενός βαθμού ταύτιση. Σε έναν κόσμο γεμάτο άγχος, αβεβαιότητα και αναταραχή, το να παρακολουθείς κάποιον άλλον να προσπαθεί να αντιμετωπίσει τα δικά του προβλήματα μπορεί να προσφέρει μια αίσθηση ηρεμίας και αλληλεγγύης.

Η τραγωδία θα συμβεί σε όλους μας. Το να βλέπουμε τους άλλους να επεξεργάζονται παρόμοιες συναισθηματικές καταστάσεις μπορεί να μας δώσει μια εικόνα για το πώς να τις αντιμετωπίσουμε ή και να τις ξεπεράσουμε.