Ο «ΥΠΕΡΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ» ΠΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙΤΑΙ ΣΤΟ ΣΤΟΜΑ ΚΑΙ ΔΙΑΛΥΕΙ ΤΑ ΔΟΝΤΙΑ ΣΟΥ

Οι επιστήμονες γνώριζαν ότι τα βακτήρια και οι μύκητες συνεργάζονται, καθώς προκαλούν πολλές ανθρώπινες μολύνσεις. Τώρα έμαθαν και τον εντυπωσιακό τρόπο που το κάνουν αυτό, επιταχύνοντας τη σήψη στα δόντια μας.

Σαν να μην έφταναν όλα όσα ξέραμε ότι απειλούν τα δόντια μας –με πρώτο και καλύτερο το πόσο λάθος τα βουρτσίζουμε, εξ ου και κάνει θραύση η περιοδοντίτιδα–, επιστήμονες του University of Pennsylvania ανακάλυψαν κατά λάθος έναν νέο «εχθρό».

Σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό PNAS, «τα βακτήρια και οι μύκητες μπορούν να ενώσουν τις “δυνάμεις” τους, ώστε να προκαλέσουν όλεθρο στα δόντια μας».

Η τυχαία ανακάλυψη στα δόντια ενός μωρού

Όταν ο οδοντιατρικός ερευνητής Zhi Ren εξέτασε τα μικρόβια που προκάλεσαν επιθετική τερηδόνα στα δόντια ενός μωρού, παρατήρησε δύο ξεχωριστούς οργανισμούς να εμφανίζουν ένα ενιαίο μέτωπο κάτω από το μικροσκόπιο.

Περαιτέρω έρευνα στο εργαστήριο έδειξε πώς τα βακτηριακά και τα μυκητιακά «σμήνη» που υπάρχουν στο ανθρώπινο σάλιο μπορούν να συνεργαστούν στο στόμα και να προκαλέσουν τη σήψη των δοντιών.

Τα ευρήματα αποκαλύπτουν αρκετές «αναδυόμενες λειτουργίες» του σχηματισμού ομάδων, οι οποίες λειτουργούν σαν έναν υπεροργανισμός, με νέες ικανότητες κίνησης και εξάπλωσης στα δόντια μας.

Unsplash Amr Taha

Ο απρόβλεπτος «υπεροργανισμός»

Τα ενωμένα παθογόνα «συνελήφθησαν» να κάνουν πράγματα που δεν θα μπορούσαν να επιτύχουν από μόνα τους.

Όπως έγραψε το Science Alert, «τα συνήθως στατικά βακτήρια Streptococcus mutans δεν εξαρτώνται πια από τα τερτίπια του σάλιου. Όταν “πιάνονται” από τους εκτεινόμενους βραχίονες του ζυμομύκητα Candida albicans, τα βακτήρια μπορούν να κινηθούν με άλματα και να μεγαλώνουν συνέχεια, όπως εξαπλώνονται.

»Όταν οι ερευνητές δοκίμασαν τους υπεροργανισμούς σε επιφάνειες που μοιάζουν με δόντια, βρήκαν ότι τα βακτήρια κινούνταν με ταχύτητα μεγαλύτερη από 40 μικρομέτρων (μονάδα μήκους ίση με το εκατομμυριοστό του μέτρου) την ώρα. Η ταχύτητα είναι παρόμοια με αυτήν της κίνησης των μορίων που επουλώνουν τις πληγές στο ανθρώπινο σώμα.

iStock

»Μέσα σε λίγες ώρες από τη σύνδεση των δύο παθογόνων, είδαν τα βακτήρια να πηδούν σε υποστρώματα 100 μικρομέτρων μακριά – απόσταση που είναι περισσότερες από 200 φορές μεγαλύτερη από το συνηθισμένο μήκος του σώματός τους.

»Ο μικροβιολόγος του University of Basel, Knut Drescher, δήλωσε ότι «η ανακάλυψη ενός κακού υπεροργανισμού είναι πραγματικά πρωτοποριακή και απρόβλεπτη. Πρόκειται για κάτι που κανείς δεν θα μπορούσε να φανταστεί».

Η ισχύς εν τη ενώσει

Μέχρι τώρα ήταν γνωστό πως τα βακτήρια και οι μύκητες συνεργάζονται, καθώς προκαλούν πολλές ανθρώπινες μολύνσεις. Εντούτοις, υπήρχαν λίγες διαθέσιμες πληροφορίες για τον τρόπο ανάπτυξης και λειτουργίας αυτών των «κοινοτήτων».

Στο εργαστήριο, οι συγγραφείς της τελευταίας μελέτης ανακάλυψαν ότι ομάδες βακτηρίων μπορούν να προσκολληθούν στο σώμα, σε μέρη και στα εξωτερικά σάκχαρα των μυκητιακών ζυμομυκητών.

Ως ομάδα, αυτό το κυτταρικό δίκτυο μπορεί να προσκολληθεί πιο εύκολα στα δόντια, από ό,τι στα κύτταρα. Αυτός ο υπεροργανισμός έδειξε επίσης, να έχει μεγαλύτερη ανοχή στα αντιμικροβιακά και στο βούρτσισμα.

«Οι δυναμικές αλληλεπιδράσεις μυκήτων-βακτηρίων οδηγούν σε υπερδομές βιοφίλμ που προκαλούν εκτεταμένη και πιο σοβαρή βλάβη στην επιφάνεια του σμάλτου των δοντιών», γράφουν οι συγγραφείς, που καταλήγουν στο ότι αν βρεθεί τρόπος να σταματήσει η σύνδεση τους, μπορεί να βρεθεί και το πώς θα κρατήσουμε μακριά μας την τερηδόνα.