ΤΟ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ: O ΕΛΕΥΘΕΡΩΤΗΣ ΕΞΕΛΙΣΣΕΤΑΙ ΣΕ ΔΥΝΑΣΤΗ

Παρακολουθώ και σέβομαι την ιλιγγιώδη πρόοδο της τεχνολογίας στον τομέα της αυτοκίνησης, με συγκινούν οι αγώνες αυτοκινήτου και –προπάντων– λατρεύω την οδήγηση. Αλλά έφτασε η στιγμή που άρχισα να βλέπω το αυτοκίνητο σαν εχθρό.

Όταν ο Ford κατασκεύασε το Model T στις αρχές του 20ού αιώνα, η Αμερική έκανε ένα τεράστιο βήμα προς τα μπρος. Επιτέλους, ένα φθηνό και επαρκές όχημα μπήκε στη ζωή της μέσης οικογένειας, υπηρετώντας τις ποικίλες ανάγκες της (μετακίνηση για τη δουλειά, εκδρομές, ταξίδια κ.λπ.). Το αυτοκίνητο δεν ήταν πια αποκλειστικό προνόμιο των ευκατάστατων. Τη χαρά της αυτοκίνησης μπορούσαν να γευτούν και άλλα κοινωνικά στρώματα. Ε, δεν είναι περίεργο που το Model T έφτασε στις 16,5 εκατ. πωλήσεις, όπως και ότι ευπώλητα υπήρξαν επίσης αυτοκίνητα άλλων εταιρειών.

Φυσικά, το ίδιο συνέβη και στην Ευρώπη. Έκρηξη στις πωλήσεις, ειδικά όταν κατασκευάστηκαν αυτοκίνητα όπως ο Σκαραβαίος, το Ντεσεβό, το 500σαράκι της Fiat κ.ά.

Ο ενθουσιασμός για την αυτοκίνηση και η λαχτάρα να αποκτηθεί αυτοκίνητο δεν προέκυψαν ως αποτέλεσμα αποτελεσματικού μάρκετινγκ, αλλά ως βασική ανάγκη. Το μέγα πλεονέκτημα –η απεριόριστη ελευθερία να πηγαίνεις όπου θέλεις– δεν υποκαθίσταται από κανένα μέσο μαζικής μετακίνησης.

Όμως… Αυτό το πικρό «όμως» είναι εδώ. Συνοφρυωμένο και εισαγγελικό εναντίον του αυτοκινήτου. Το βάζει στο σκαμνί του κατηγορουμένου και του φορτώνει τα μύρια όσα αρνητικά –και επαχθή πια– για τη ζωή των ανθρώπων.

Ο θρυλικός Σκαραβαίος με πρόσθετη μπαγκαζιέρα στην οροφή, σε φωτογραφία του 1959. AP Photo/Horst Faas

Όχι. Δεν βαρύνεται τόσο για τη ρύπανση και τον θόρυβο. Αυτά ήδη αντιμετωπίζονται και προοπτικά θα εξαλειφθούν (ηλεκτρικά αυτοκίνητα κ.λπ.). Το μέγα και ανεπίλυτο πρόβλημα είναι η πληθύς των αυτοκινήτων: κάθε μέρα μπαίνουν παγκοσμίως στην κυκλοφορία εκατομμύρια οχήματα, με αποτέλεσμα οι ήδη ασθμαίνουσες λόγω κυκλοφοριακού πόλεις του κόσμου –τρανό παράδειγμα η Αθήνα– να αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο παράλυσης, αλλά και κατάληψης κάθε ελεύθερου χώρου από τις απειλητικές μεταλλικές μεραρχίες.

Λύση δεν υπάρχει: Όσοι νέοι δρόμοι κι αν κατασκευαστούν –δρόμοι επίγειοι, υπόγειοι και υπέργειοι–, όσα τούνελ ή πάρκινγκ κι αν τεθούν σε λειτουργία, το πρόβλημα θα υφίσταται. Και η κατάσταση θα επιδεινώνεται, καθώς τα αυτοκίνητα αυξάνονται, πληθύνονται και πολλαπλασιάζονται σαν τα μυρμήγκια και τις ακρίδες.

Τα λέω αυτά με πόνο ψυχής. Γιατί προσωπικά λατρεύω την οδήγηση και την ταχύτητα. Έχω γνωρίσει υπέροχα μέρη της πατρίδας μας, έχω γυρίσει τη μισή Ευρώπη με αυτοκίνητο και έχω απολαύσει ανεπανάληπτες στιγμές αυτονομίας και ελευθερίας οδηγώντας σε δασωμένες και ομιχλώδεις χώρες του Βορρά και της Μεσευρώπης, αλλά και στις ηλιόφωτες περιοχές του αγαπημένου Νότου.

Παλιό FIAT 500 που κυκλοφορεί ακόμα, στη Ρώμη. AP Photo/Gregorio Borgia

Παρακολουθώ και σέβομαι την ιλιγγιώδη πρόοδο της τεχνολογίας στον τομέα της αυτοκίνησης, με συγκινούν οι αγώνες αυτοκινήτου και προπάντων –να το ξαναπώ– λατρεύω την οδήγηση.

Όχι, δεν με ενθουσιάζουν τα διθέσια και τα super cars, γιατί τα θεωρώ –τα περισσότερα– αντικείμενα που κατοπτρίζουν αλαζονεία, έπαρση, ναρκισσισμό και μανία επίδειξης και πλούτου (εξαιρέσεις υπάρχουν, φυσικά).

Τέλος πάντων, έφτασε η στιγμή που άρχισα να βλέπω το αυτοκίνητο σαν εχθρό. Ο ελευθερωτής έχει μεταβληθεί γύρω μου και εντός μου σε αδυσώπητο εχθρό και δυνάστη. Αλλά την αμαρτία μου θα την πω. Την αδυναμία μου θα την ομολογήσω: Όσο μπορώ να οδηγώ, δεν θα εγκαταλείψω την ιδέα της αυτοκίνησης, των ταξιδιών και των περιπλανήσεων. Με αυτοκίνητο κανονικό κι όχι με αυτά τα άψυχα του μέλλοντος χωρίς οδηγό. Την αμαρτία μου την είπα. Κι ας μου καταλογιστεί η αντίφαση που με εκθέτει…