Η ΠΙΟ ΑΥΣΤΗΡΗ ΜΟΥ ΦΙΛΗ (ΚΑΙ ΓΙΑΤΙ Η ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΜΟΥ ΚΑΝΕΙ ΚΑΛΟ)

Ορισμένα πράγματα μας ενοχλεί να τα ακούμε. Ακόμα κι αν μας τα λέει ένας καλός φίλος ή μια καλή φίλη. Όμως, όσο οι άλλοι μόνο μας χαϊδεύουν τ’ αυτιά, δεν αποφεύγουμε απλώς ένα πρόβλημα. Αναβάλλουμε και τη λύση του.

Η κυρία Π. είναι η μόνη φίλη μου στην οποία μιλάω στον πληθυντικό. Το επισημαίνω γιατί, συνήθως, όταν θεωρείς κάποιον φίλο σου, προκύπτει μια οικειότητα που κάνει τον ενικό αυτονόητο. Με την κυρία Π. δεν έχουμε αναπτύξει τέτοια οικειότητα. Ωστόσο, τη θεωρώ φίλη μου. Για την ακρίβεια, την πιο αυστηρή από όλες και όλους τους φίλους μου.

Ενδεχομένως να ανήκουμε σε διαφορετικές γενιές, αν και ποτέ δεν με έχει απασχολήσει το πόσα χρόνια ακριβώς μας χωρίζουν. Το σίγουρο είναι ότι έχει μεγαλύτερη εμπειρία ζωής από μένα. Όχι κατ’ ανάγκη γιατί με περνάει σε ηλικία, αλλά γιατί έχει ζήσει τη ζωή της πολύ πιο δυναμικά (πάσχισα πολύ να βρω την κατάλληλη λέξη, αυτή είναι νομίζω) από εμένα.

Μια φίλη ειλικρινής

Γνωριστήκαμε σε επαγγελματικό πλαίσιο και διατηρήσαμε μια επαφή όχι πολύ συχνή, αλλά ουσιαστική. Από την πρώτη στιγμή, η κυρία Π. έλεγε πότε-πότε πράγματα που μου ακούγονταν αυστηρά, αν όχι δογματικά. Ορισμένα ήταν σαν να μην χωρούσαν στο μυαλό μου, σαν να μην μπορούσα να τα διανοηθώ – σίγουρα όχι στη δεδομένη φάση. Φίλοι που με είχαν ζήσει πιο στενά, ίσως να μην τα έλεγαν ποτέ, γνωρίζοντας εκ των προτέρων ότι δεν ήμουν έτοιμος να τα ακούσω.

Όταν συνήθισα τον τρόπο της, κατάλαβα πως η κυρία Π. έκανε καλά. Δεν είχε κερδίσει μόνο την εκτίμησή μου, αλλά και κάτι περισσότερο: αρχικά ακούσια, αλλά στην πορεία απολύτως συνειδητά, της είχα εκχωρήσει το δικαίωμα να μου λέει την άποψή της, όποια κι αν είναι. Γιατί, ακόμα κι αν φαινόταν αυστηρή ή δογματική, είχε να πει κάτι που θα με ωφελούσε. Δεν είχε σημασία αν δεν ήμουν έτοιμος να το ακούσω – που μπορεί και να ήμουν, απλώς κανείς δεν είχε τολμήσει να μου το πει.

ΣΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΠΟΥ ΑΓΑΠΑΜΕ, ΚΑΠΟΙΕΣ ΦΟΡΕΣ ΛΕΜΕ ΑΥΤΟ ΠΟΥ «ΕΙΝΑΙ ΣΕ ΘΕΣΗ» ΝΑ ΑΚΟΥΣΟΥΝ. ΑΛΛΑ ΤΟΥΣ ΒΟΗΘΑΕΙ;

Σαν θεραπευτική σχέση

Τηρουμένων των αναλογιών, συνειδητοποίησα ότι κάτι παρόμοιο είχε συμβεί με τον πρώτο ψυχοθεραπευτή που εμπιστεύθηκα και με βοήθησε πραγματικά. Από τη στιγμή που κέρδισε την εκτίμησή μου, ήξερα πως καθετί –από τα λιγοστά– που έλεγε, όσο απρόσμενο ή παράδοξο κι αν μου φαινόταν, ήταν κάτι στο οποίο έπρεπε να δώσω βάση. Ήταν εκ θέσεως αυστηρός και η φύση της θεραπευτικής σχέσης δεν θα επέτρεπε ποτέ να τον αποκαλέσω φίλο μου. Αλλά με βοήθησε να δω αλήθειες και να βγω από αδιέξοδα.

Φίλοι με τους οποίους έχω πολύ πιο τακτική και στενή επαφή από ό,τι με την κυρία Π. σπάνια μου λένε κάτι που με ξαφνιάζει. Σχεδόν ποτέ κάτι που δεν θα ήθελα να ακούσω. Δεν ξέρω αν είναι επειδή έχουμε παρόμοια θεώρηση των πραγμάτων, οπότε έχουμε ταιριάξει. Ή αν απλώς με τους ανθρώπους που αγαπάμε πέφτουμε στην παγίδα να μην είμαστε ακριβώς αυστηροί – κι ας υπάρχει μια πιθανότητα αυτό να τους έκανε καλό.

Ελένη Καστρινογιάννη

Το παυσίπονο και το νυστέρι

Δεν ξέρω πως σκέφτονται οι άλλοι, ξέρω όμως πώς λειτουργώ εγώ απέναντι στους φίλους μου: Σκέφτομαι πάντα αν «είναι σε θέση» να ακούσουν αυτό που πραγματικά πιστεύω. Αν είναι ζορισμένοι, μπορεί να προτιμήσω να πω κάτι που θα λειτουργήσει ως «παυσίπονο», από κάτι που θα είναι σαν «νυστέρι στο απόστημα». Περιμένω να βρω μια πιο κατάλληλη στιγμή. Τους το φέρνω απέξω απέξω, τόσο όσο. Αλλά κάποιες φορές αναρωτιέμαι αν αυτό τους βοηθάει, δεδομένου ότι θέλω το καλό τους.

Η πιο αυστηρή μου φίλη δεν θα διστάσει να μου συστήσει να πάρω τον πιο δύσκολο δρόμο, ακόμα κι αν είμαι ταλαιπωρημένος. Δεν θα αρκεστεί στο να με παρηγορήσει, χωρίς να μου δώσει το σθένος να δω την αλήθεια κατάματα. Και ξέρω πια πολύ καλά ότι η κριτική της μου κάνει καλό.

Ορισμένα πράγματα μας ενοχλεί να τα ακούμε. Όσο, όμως, οι άλλοι μόνο μας χαϊδεύουν τ’ αυτιά, δεν αποφεύγουμε απλώς ένα πρόβλημα. Αναβάλλουμε και τη λύση του.