ΝΑ ΜΕ ΦΟΒΑΣΑΙ, ΓΙΑΤΙ ΕΙΜΑΙ ΕΥΑΛΩΤΟΣ

«Εσένα δεν σε φοβάμαι». Πόσες φορές έχετε ακούσει τη φράση αυτή; Και πόσες φορές σας έκανε όντως να νιώσετε καλύτερα; Γιατί για μένα υπήρξε ένα από τα μεγαλύτερα βάρη που κουβαλούσα για χρόνια.

«Εσένα δεν σε φοβάμαι». «Εσύ θα τα καταφέρεις». Φράσεις που άκουγα από μικρή. Πρώτα από το στόμα συγγενών και στη συνέχεια από το στόμα γνωστών και φίλων. «Δεν σε φοβάμαι εσένα». Τέσσερις μόνο λέξεις, αλλά με συναισθηματικό φορτίο που μοιάζει ασήκωτο.

Μέσα στο άγχος των πανελλαδικών, δεν με φοβόντουσαν εμένα, γιατί ήμουν καλή μαθήτρια και θα περνούσα στη σχολή που ήθελα. Μέσα σε μια ανταγωνιστική αγορά εργασίας, δεν με φοβόντουσαν εμένα, γιατί ήμουν ικανή και θα έβγαζα άκρη. Ούτε στους χωρισμούς με φοβόντουσαν εμένα, γιατί αντέχω. Πάντα το αποτέλεσμα ήταν δεδομένο και υπέρ εμού. Σε κάθε δύσκολη στιγμή, ήταν η γνώριμη φράση, αυτό που περίμενα να ακούσω. Εκεί που ήμουν χαμένη, πελαγωμένη, αγχωμένη, στεναχωρημένη, κάποιος την ξεστόμιζε.

Τον πρώτο καιρό, η φράση αυτή μου έδινε θάρρος. Έλεγα μέσα μου «κάτι βλέπει αυτός, ο απέναντί μου, που εγώ μπορεί τώρα να μην βλέπω» και έβαζα τα δυνατά μου να μην τον βγάλω ψεύτη. Σίγουρα είχε καλές προθέσεις. Πίστευε σε μένα και στις ικανότητές μου, ακόμα κι όταν εγώ δεν πίστευα. Κατά πάσα πιθανότητα, προσπαθούσε να τονώσει την αυτοπεποίθησή μου, να με ηρεμήσει.

Με τον καιρό, όμως, το συναίσθημα άλλαξε. Δεν ήταν πλέον μια φράση που με γέμιζε θάρρος και αισιοδοξία. Μάλλον άγχος και φόβο με γέμιζε. Γιατί είχα να αποδείξω πόσο δίκιο έχει ο απέναντί μου που δεν με φοβάται εμένα. Έπρεπε να στηρίξω την πίστη του. Έπρεπε να ικανοποιήσω τις προσδοκίες του. Είχα την υποχρέωση να τα καταφέρω για εκείνον. Είχα μια πολύ μεγάλη ευθύνη.

Και πρόσθετα βάρος στις πλάτες μου. Να μην κλάψω. Να μην στεναχωρηθώ. Να μην εγκαταλείψω. Να μην αποτύχω. Και η μεγάλη του πίστη μου στερούσε το δικαίωμα στην αποτυχία. Και η μεγάλη εμπιστοσύνη με κρατούσε δέσμια.

iStock

Πώς να πεις ότι κουράστηκες και θες κι εσύ να κλάψεις και να τα παρατήσεις; Άρχισα να φοβάμαι την αποτυχία, να σκέφτομαι πόσο καταστροφικό θα ήταν αν έπεφτα από εκεί ψηλά που με είχαν βάλει. Άρχισα να ζω με γνώμονα τα πολλά και τα μεγάλα που περίμεναν οι άλλοι από εμένα.

Κάποια στιγμή κουράστηκα. Είπα «εγώ με φοβάμαι εμένα» και κάποιοι βρέθηκαν δίπλα μου απλώς να με στηρίξουν ή να με ακούσουν. Όχι να μου πουν ότι θα τα καταφέρω, ότι θα είμαι εντάξει, ότι δεν με φοβούνται εμένα.

Από κείνη τη μέρα, σαν να σταμάτησα να τρέμω μην τυχόν πέσω. Γιατί, τελικά, δεν με ενδιαφέρει να ακούσω ότι θα σταθώ στα πόδια μου. Σε έναν βαθμό αυτό το γνωρίζω. Οι περισσότεροι στεκόμαστε στα πόδια μας. Από τον άνθρωπο δεν λείπει η δύναμη να ξεπεράσει δυσκολίες και εμπόδια. Το στήριγμα λείπει, το πού μπορεί να στραφεί, όταν τα σχέδια αποτύχουν. Και κάποια στιγμή θα αποτύχουν. Είναι το μόνο βέβαιο.

ΕΙΝΑΙ ΒΑΡΥ ΦΟΡΤΙΟ ΔΗΘΕΝ ΝΑ ΑΝΤΕΧΕΙΣ ΤΑ ΠΑΝΤΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ Η ΑΝΑΚΟΥΦΙΣΗ ΟΤΑΝ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙΣ ΝΑ ΤΟ ΑΠΟΤΙΝΑΞΕΙΣ ΑΠΟ ΠΑΝΩ ΣΟΥ.

Ένα μικρό σχόλιο

«Φράσεις όπως “δε σε φοβάμαι εσένα” οδηγούν στη δημιουργία αυτού που στο βιβλίο μου “Ξαναστέκομαι στα πόδια μου” αποκαλώ ως τον “άνθρωπο- βράχο”», σημειώνει η Καλλιόπη Εμμανουηλίδου, εκπαιδευτική-συμβουλευτική ψυχολόγος.

«Ο άνθρωπος-βράχος είναι αυτός που του λένε ότι όλα τα αντέχει, μέχρι που το πιστεύει στο τέλος και ο ίδιος. Συνήθως μεγαλώνει με αυτήν την ταμπέλα και αρχίζει να αυτοδιαχειρίζεται αλλά και –ω, τι βολικό!– να σηκώνει τα βάρη και άλλων ανθρώπων. Βολικός, βοηθητικός, με αυτοθυσία και κάτι που μοιάζει με αυτοπεποίθηση (αλλά δεν είναι στ’ αλήθεια, είναι αγώνας), τα βγάζει φαινομενικά πέρα.

iStock

»Όμως, πίσω από αυτή την παρηγορητική ψευδαίσθηση κρύβεται ο ευάλωτος εαυτός, καθώς ο άνθρωπος αυτός τελικά είναι άνθρωπος, και όχι φτιαγμένος από πέτρα. Συνήθως αυτή η συνειδητοποίηση έρχεται μέσα από κάποια κρίση της ζωής, συχνά όταν αυτός “που δεν τον φοβούνται” βλέπει το σώμα του να τον ειδοποιεί, πολλές φορές μέσα από ψυχοσωματικές ειδοποιήσεις. Τον ειδοποιεί ότι δεν είναι βράχος ούτε ρομπότ, αλλά ένας άνθρωπος που χρειάζεται κι αυτός συμπονετικότητα και υποστήριξη.

»Είναι βαρύ το φορτίο του ανθρώπου που δήθεν αντέχει τα πάντα, και πολύ μεγάλη η ανακούφιση όταν αποφασίζει αυτό το φορτίο να το αποτινάξει από πάνω του. Σίγουρα αυτό δεν θα αρέσει στους άλλους, καθώς χάνουν την ελπίδα ότι υπάρχουν τόσο δυνατοί άνθρωποι, χάνουν ενδεχομένως το στήριγμά τους, και οπωσδήποτε είναι άβολο να καλείσαι να φροντίσεις και να υποστηρίξεις κάποιον που μέχρι τώρα ήσουν ήσυχος ότι ήταν αυτόνομος.

»Προσωπικά θεωρώ φράσεις όπως “δε σε φοβάμαι εσένα”, “δεν έχεις ανάγκη εσύ”, “είσαι σκυλί εσύ, δε μασάς”, “είσαι η κολόνα” ως προσβολές και μου αρέσει να δείχνω στους ανθρώπους πώς να ανταπαντούν: “Να με φοβάσαι, γιατί είμαι ευάλωτος”. “Έχω ανάγκη, θα ήθελες να σου μιλήσω γι’ αυτήν;” “Θέλω κι εγώ αγάπη και φροντίδα”».