ΑΥΤΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΠΙΟ ΣΥΝΗΘΙΣΜΕΝΑ ΛΑΘΗ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΣΥΛΛΗΨΗ

Η απελευθέρωση της γυναίκας, η απενοχοποίηση και αποστιγματοποίηση της σεξουαλικότητας, αλλά και οι ασφαλείς σεξουαλικές επαφές συνιστούν μερικούς μόνο από τους λόγους για τους οποίους η 26η Σεπτεμβρίου έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια Ημέρα Αντισύλληψης. Ποιες είναι οι διαθέσιμες μέθοδοι αντισύλληψης σήμερα και ποια είναι τα πιο συνηθισμένα λάθη στην αντισύλληψη;

Η αντισύλληψη θα μπορούσε να θεωρηθεί άλλο ένα θέμα ταμπού για την ελληνική κοινωνία, ιδιαίτερα για τις γυναίκες. Οι ασφαλείς σεξουαλικές πρακτικές και η σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία είναι έννοιες για τις οποίες (δυστυχώς) σπάνια συζητάμε ανοιχτά.

Το αντισυλληπτικό χάπι, για παράδειγμα, αποτελεί μια πολύ σημαντική ανακάλυψη, αφού έδωσε στις γυναίκες τον έλεγχο του σώματός τους. «Είμαστε τυχεροί που το έχουμε. Ζούμε σε μια “φούσκα” μέσα σε αυτόν τον κόσμο όπου έχουμε εύκολη πρόσβαση σε γιατρούς, φάρμακα και μπορούμε να δοκιμάσουμε διαφορετικές μεθόδους, κάτι που είναι καταπληκτικό. Υπάρχουν πολλές χώρες όπου αυτό δεν ισχύει», διαβάζω σε συνέντευξη που είχε δώσει στο περιοδικό Dazed το 2017 η creative director Elinor Christie, η οποία μαζί με την αδερφή της είχαν δημιουργήσει ένα πρότζεκτ με το όνομα The Peach Diaries, για την αντισύλληψη και το σεξ.

Πόσες γυναίκες έχουν πρόσβαση στην αντισύλληψη;

Άρχισα να ψάχνω ποια ήταν αυτή η «φούσκα» στην οποία αναφερόταν η Christie. Αυτό που βρήκα ήταν ότι περισσότερες από 160 εκατομμύρια γυναίκες παγκοσμίως οι οποίες χρειάζονται αντισύλληψη δεν έχουν πρόσβαση σε αυτή, σύμφωνα με μια πολύ μεγάλη έρευνα. Οι περισσότερες από αυτές ζουν στην υποσαχάρια Αφρική και τη νότια Ασία.

Επιπλέον, παρά την πρόοδο που έχει σημειωθεί όσον αφορά τις αντισυλληπτικές μεθόδους, έρευνα έδειξε ότι αναλογικά σχεδόν 1 στις 14 γυναίκες παγκοσμίως που επιθυμούσαν αντισύλληψη δεν τη χρησιμοποίησαν το 2019.

iStock

Στόχος της καθιέρωσης της 26ης Σεπτεμβρίου ως Παγκόσμιας Ημέρας Αντισύλληψης είναι η ενημέρωση τόσο των γυναικών όσο και των αντρών για τις διαθέσιμες μεθόδους αντισύλληψης, προκειμένου να προλαμβάνονται απρογραμμάτιστες ή ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες αλλά και η μετάδοση σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων.

ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, Η ΠΙΟ ΣΥΧΝΗ ΜΕΘΟΔΟΣ ΑΝΤΙΣΥΛΛΗΨΗΣ ΣΤΟΥΣ ΕΦΗΒΟΥΣ ΕΙΝΑΙ Η ΔΙΑΚΕΚΟΜΜΕΝΗ ΣΥΝΟΥΣΙΑ, ΠΟΥ ΔΕΝ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΕΙ ΑΠΟ ΤΑ ΣΜΝ ΚΑΙ ΔΕΝ ΑΠΟΤΡΕΠΕΙ ΣΙΓΟΥΡΑ ΜΙΑ ΠΙΘΑΝΗ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ.

Ποιες είναι οι διαθέσιμες μέθοδοι αντισύλληψης σήμερα

Οι μέθοδοι αντισύλληψης που διαθέτουμε μέχρι σήμερα χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες:

• Στις φυσικές μεθόδους, δηλαδή αντισύλληψη χωρίς χρήση φαρμάκων και συσκευών. Τέτοιες μέθοδοι είναι μεταξύ άλλων η αποχή από την σεξουαλική επαφή τις γόνιμες ημέρες της γυναίκας ή η διακεκομμένη συνουσία, δηλαδή η εκσπερμάτιση εκτός κόλπου. Ωστόσο, αυτές θεωρούνται οι μέθοδοι με τα μεγαλύτερα ποσοστά αποτυχίας.
• Στις μεθόδους φραγμού, με την πιο γνωστή να είναι το ανδρικό προφυλακτικό. Υπάρχουν, ωστόσο και άλλες μέθοδοι φραγμού, όπως το γυναικείο προφυλακτικό, ο κολπικός σπόγγος και το κολπικό διάφραγμα, που είναι όμως λιγότερο διαδεδομένες στη χώρα μας.
• Στις ορμονικές μεθόδους αντισύλληψης, στις οποίες συμπεριλαμβάνεται το λεγόμενο «αντισυλληπτικό χάπι», το οποίο θεωρείται γενικά ασφαλές όταν λαμβάνεται από τη γυναίκα με παρακολούθηση γυναικολόγου. Άλλες μέθοδοι σε αυτή την κατηγορία είναι η επείγουσα αντισύλληψη ή αντισύλληψη ανάγκης και ο κολπικός δακτύλιος.

Τι συμβαίνει σε Ελλάδα και Ευρώπη

Στην Ευρώπη οι πιο συχνές μέθοδοι αντισύλληψης είναι το αντισυλληπτικό χάπι και το ανδρικό προφυλακτικό. Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία, το 2019 περίπου μία στις πέντε Ευρωπαίες αναπαραγωγικής ηλικίας χρησιμοποίησε το αντισυλληπτικό χάπι, ενώ το 16,4% αυτών βασίστηκε στο ανδρικό προφυλακτικό. Αποδείχθηκε ότι στην Ευρώπη συνολικά το 56% των γυναικών χρησιμοποιεί αντισύλληψη.

Ένα ενδιαφέρον στοιχείο έπεσε μπροστά μου καθώς διάβαζα: Στην Ελλάδα, η πιο συχνά χρησιμοποιούμενη αντισυλληπτική μέθοδος από τους εφήβους είναι η διακεκομμένη συνουσία, ακολουθούμενη από το ανδρικό προφυλακτικό, ενώ τα ποσοστά χρήσης αντισυλληπτικού χαπιού φτάνουν μόλις το 5%, όπως αναφέρεται σε έρευνα που δημοσιεύτηκε το 2020. Ωστόσο, η διακεκομμένη συνουσία αυτή δεν προσφέρει καμία προστασία από τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, ενώ το ποσοστό των ανεπιθύμητων κυήσεων κατά τη χρήση αυτής ως μεθόδου αντισύλληψης φτάνει το 20% ετησίως.

iStock

Τα πιο συνηθισμένα λάθη που κάνουμε στην αντισύλληψη

Μερικά από τα πιο συχνά λάθη που κάνουμε, είτε από άγνοια είτε από αμέλεια, είναι τα παρακάτω:

1. Πολλές γυναίκες ξεχνούν να πάρουν το αντισυλληπτικό χάπι την ώρα που πρέπει (τα αντισυλληπτικά δισκία πρέπει να λαμβάνονται την ίδια ώρα κάθε μέρα).
2. Δεν υπάρχει αρκετή ενημέρωση για την επείγουσα αντισύλληψη, το λεγόμενο «χάπι της επόμενης ημέρας», με αποτέλεσμα λανθασμένη χρήση αυτού.
3. Πιστεύουμε ότι η διακεκομμένη συνουσία είναι ασφαλής μέθοδος αντισύλληψης. Οι ειδικοί λένε ότι υπάρχει κίνδυνος για πιθανή εγκυμοσύνη λόγω των προσπερματικών υγρών.
4. Η παράλληλη λήψη άλλων φαρμάκων που μειώνουν την αποτελεσματικότητα των αντισυλληπτικών χαπιών (όπως η γκριζεοφουλβίνη που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία μυκητιασικών λοιμώξεων του δέρματος, των μαλλιών και των νυχιών).
5. Κάπνισμα παράλληλα με τη λήψη αντισυλληπτικών. Το κάπνισμα δεν καθιστά τα αντισυλληπτικά χάπια λιγότερο αποτελεσματικά, αλλά μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο θρόμβων στο αίμα ή άλλων προβλημάτων που σχετίζονται με την καρδιά, ιδιαίτερα σε ηλικίες άνω των 35 ετών.

Μια ματιά στο μέλλον: Το ανδρικό αντισυλληπτικό χάπι

Προφανώς η αντισύλληψη δεν (πρέπει να) είναι μόνο θέμα των γυναικών; Αυτό επιβεβαίωσε κατά κάποιον τρόπο μελέτη που δημοσιεύτηκε την άνοιξη του 2022, όταν ερευνητές από τις ΗΠΑ προχώρησαν σε μια σημαντική ανακάλυψη: στην ανάπτυξη ενός αντισυλληπτικού χαπιού για άντρες. Το φάρμακο δοκιμάστηκε σε ποντίκια και είχε 99% επιτυχία. Το αξιοσημείωτο είναι ότι δεν επηρεάζει την τεστοστερόνη στους άντρες.

Ωστόσο, η κυκλοφορία του φαρμάκου ενδέχεται να αργήσει. Καλώς εχόντων των πραγμάτων, οι κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους θα έχουν ξεκινήσει έως το τέλος του 2022.