ΤΙ ΘΑ ΔΙΑΛΕΓΕΣ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΚΑΛΟΣΥΝΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΥΓΕΝΕΙΑ;

Μερικές φορές αληθινή καλοσύνη σημαίνει βγαίνω από τον δρόμο μου για να βοηθήσω κάποιον που σκόνταψε και άλλες ότι του επιτρέπω να κάνει λάθη, αλλάζοντας την επικριτική μου στάση.

Υπάρχει μεγάλη διαφορά μεταξύ της ευγένειας και της αληθινής καλοσύνης. Η διάδοση της αληθινής καλοσύνης στην κοινότητα είναι κάτι που πραγματικά μπορεί να ωφελήσει όχι μόνο τον καθένα από εμάς, αλλά και την κοινωνία, ακόμη και τα συστήματα υγείας, σύμφωνα με τους ειδικούς που μελετούν τους παράγοντες της μακροζωίας.

«Η ευγένεια έχει να κάνει με τη φήμη σας, με το πώς σας βλέπουν οι άλλοι και αυτό μπορεί να σχετίζεται με διαφορετικές συνθήκες», εξηγεί ο Randy Taran, ιδρυτής του Project Happiness, ενός μη κερδοσκοπικού οργανισμού αφιερωμένου στη διάδοση της ευτυχίας. «Ο ευγενικός άνθρωπος είναι ευχάριστος και συνήθως δεν προκαλεί αναστάτωση», εξηγεί.

Ένα παράδειγμα αληθινής καλοσύνης

Η αληθινή καλοσύνη, από την άλλη πλευρά, μερικές φορές προϋποθέτει και λίγο ταρακούνημα. Για παράδειγμα, εάν ένας φίλος έρθει σε εσάς για συμβουλές σχετικά με την προβληματική σχέση του, μπορεί να μπείτε στον πειρασμό να κρατήσετε τη συζήτηση ανάλαφρη και να αποφύγετε οδυνηρές αλήθειες. Δεν θέλετε να τον κάνετε να αισθανθεί άβολα και αυτό δεν είναι κακό.

Η ειλικρίνειά σας όμως στη δεδομένη περίσταση θα του κάνει μεγαλύτερο καλό μακροπρόθεσμα, ακόμη κι αν δυσαρεστηθεί εκείνη την ώρα. Στη συνέχεια, θα πρέπει να είστε έτοιμοι να τον στηρίξετε. Η καλοσύνη απαιτεί αυτό το επίπεδο ειλικρίνειας, ανάληψης ρίσκων και δέσμευσης. Αλλά αξίζει τον κόπο. Τα συναισθηματικά και σωματικά οφέλη της αληθινής καλοσύνης είναι μεγάλα.

Ακολουθούν μερικές στρατηγικές για να ξεκινήσετε το δικό σας ταξίδι προς τη βαθιά καλοσύνη.

Καλλιεργήστε την ενσυναίσθηση

Η ενσυναίσθηση και η συμπόνια είναι τα δομικά στοιχεία της καλοσύνης. «Δυστυχώς, αυτή τη στιγμή διανύουμε μια περίοδο ελλείμματος ενσυναίσθησης», λέει ο Jamil Zaki, PhD, καθηγητής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ και συγγραφέας του βιβλίου The War for Kindness.

Οι δραστηριότητες που κάποτε μας έφερναν σε τακτική επαφή, όπως τα ψώνια στη λαϊκή αγορά, το παιχνίδι των παιδιών στις γειτονιές, οι συναντήσεις των μεγαλύτερων στο καφενείο ή μία παρτίδα μπιλιάρδου, έχουν δώσει τη θέση τους σε πιο μοναχικές, κυρίως διαδικτυακές δραστηριότητες. «Όταν αλληλεπιδρούμε όμως μπορούμε να γίνουμε και πιο συμπονετικοί σταδιακά», αναφέρει.

Και προσθέτει: «Η συμπόνια και η φροντίδα είναι μεταδοτικές. Η συμπεριφορά σας θα παρακινήσει και τους άλλους να πράξουν ανάλογα», υποστηρίζει. Μπορείτε για παράδειγμα να φροντίσετε το μικρό παρκάκι της γειτονιάς και να το καθαρίσετε, να δωρίσετε τα παλιά σας ρούχα ή να διοργανώσετε ένα μικρό πάρτι για να γνωρίσετε τους γείτονές σας. Μπορείτε ακόμη να ενδιαφερθείτε για τους ηλικιωμένους που ζουν μόνοι και να προσφερθείτε να τους κάνετε τα ψώνια ή λίγη παρέα.

Μια άλλη ιδέα, αν και λίγο πιο εσωτερική, είναι ο λεγόμενος «διαλογισμός αγάπης». Σκεφτείτε όσους γνωρίζετε που περνούν μια δύσκολη περίοδο και προσπαθήστε να μπείτε στη θέση τους. Νιώστε τους, αισθανθείτε συμπόνια, σκεφτείτε τι θα τους ανακούφιζε και ευχηθείτε να τελειώσει γρήγορα η όποια περιπέτειά τους.

Illustration: Χριστίνα Αβδίκου

Ρισκάρετε να εκτεθείτε

Σίγουρα υπάρχουν φράσεις και κομπλιμέντα που θα κάνουν τους φίλους σας να αισθανθούν ευχάριστα. Μοιάζουν με τις μαζικές ευχετήριες κάρτες. Φέρνουν ευχαρίστηση, αλλά όχι βαθιά χαρά ή συγκίνηση. Τολμήστε να πάτε ένα βήμα παραπέρα. Τηλεφωνήστε σε κάποιον ή γράψτε του κάτι πιο ουσιαστικό, όπως το πόσο σας έχει βοηθήσει ή το πόσο καλός είναι σε αυτό που κάνει. Θα του δώσετε βαθιά ικανοποίηση, η οποία θα γυρίσει και σε εσάς.

Αυτό το είδος ειλικρινούς επικοινωνίας απαιτεί ρίσκο. Μπορεί να αισθάνεστε εκτεθιμένοι όταν λέτε σε κάποιον πόσα σημαίνει για εσάς. Αλλά αυτό το άνοιγμα είναι που χτίζει βαθιές σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων και εντός των κοινοτήτων.

Εξασκηθείτε στην τέχνη του «όχι»

Παραδόξως το να λέτε «ναι» σε υποχρεώσεις ή προσκλήσεις που θα προτιμούσατε να μην αποδεχτείτε δεν είναι δείγμα αληθινής καλοσύνης. Το να παραβλέπετε τις δικές σας ανάγκες για χάρη των άλλων, είναι μεν ευχάριστο (για τους άλλους), μπορεί όμως να οδηγήσει σε απογοήτευση, εξάντληση και συσσωρευτικά σε κατάθλιψη.

«Το ευγενικό άτομο αποφεύγει την αντιπαράθεση από φόβο μήπως προσβάλει κανέναν», λέει η ψυχίατρος Marcia Sirota, MD, συγγραφέας του Be Kind, Not Nice.  «Και συνήθως ανέχεται απαράδεκτες συμπεριφορές για τον ίδιο λόγο. Τείνει να το παρακάνει και συχνά εξαντλείται», εξηγεί.

Όταν αισθάνεστε πιεσμένοι, το σώμα σας μπορεί να μπει σε λειτουργία απειλής (το γνωστό fight or flight) και αυτό μπορεί να σας κάνει πιο επιρρεπείς στον θυμό. Όταν συμβαίνει επανειλημμένα, το νευρικό σας σύστημα εκπαιδεύεται να αντιδρά πιο έντονα σε ηπιότερα ερεθίσματα – πολύ απλά θυμώνουμε με ασήμαντες αφορμές.

Από αυτή την άποψη, η απόρριψη ανεπιθύμητων προσκλήσεων ή υποχρεώσεων είναι στην πραγματικότητα μια πράξη καλοσύνης προς τον εαυτό σας. Και επειδή θα έχετε περισσότερη ενέργεια για τα πράγματα που θέλετε να κάνετε, μακροπρόθεσμα είναι και μια πράξη καλοσύνης προς τους άλλους.