ΑΓΓΕΙΙΤΙΔΑ: ΠΟΙΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΑΥΤΟΑΝΟΣΟ ΠΟΥ ΕΧΕΙ Ο ΑΣΤΟΝ ΚΟΥΤΣΕΡ

Η αγγειίτιδα είναι ένα ακόμη από τα πολλά αυτοάνοσα που ακούμε όλο και πιο συχνά στις μέρες μας. Τώρα που την εμφάνισε και ο διάσημος Αμερικανός ηθοποιός Άστον Κούτσερ, θα γίνει διάσημη κι αυτή.

«Τη στιγμή που αρχίζεις να βλέπεις τα εμπόδια της ζωής σου ως έναυσμα για να εξελιχθείς, τότε η ζωή αποκτά νόημα. Αρχίζεις να “σερφάρεις” πάνω από τα προβλήματά σου αντί να ζεις κάτω από αυτά. Ξέρετε, άλλωστε, τι λένε για την επιβίωση; Οι καταιγίδες σε κάνουν πιο δυνατό. Νομίζω ότι είμαι η ζωντανή απόδειξη».

Με τέτοιες κουβέντες ανακοίνωσε ο Αμερικανός ηθοποιός Άστον Κούτσερ τη μάχη που έδωσε με την αγγειίτιδα, ένα αυτοάνοσο νόσημα που καταστρέφει τα αιμοφόρα αγγεία και μπορεί να έχει ολέθριες συνέπειες για την υγεία.

Η νόσος οδήγησε τον Κούτσερ να χάσει σε σημαντικό βαθμό την όραση, την ακοή, την ισορροπία και την ικανότητα βάδισης, πριν από δύο χρόνια, και χρειάστηκε έναν ολόκληρο χρόνο για να τα ανακτήσει σε ικανοποιητικό βαθμό. Ο ίδιος αισθάνεται τυχερός, όπως είπε, που ξεπέρασε τον κίνδυνο και η νόσος τέθηκε σε έλεγχο. Γιατί, άλλωστε, αυτό είναι το στοίχημα με κάθε αυτοάνοσο νόσημα: να τεθεί υπό έλεγχο ή και να «κοιμηθεί», αφού ως γνωστόν τα αυτοάνοσα δεν γιατρεύονται πλήρως.

Τι είναι η αγγειίτιδα;

Η αγγειίτιδα μπορεί να εμφανιστεί ξαφνικά σε κάποιον που μέχρι πρόσφατα ήταν εντελώς καλά. Οι γιατροί την αποκαλούν τότε πρωτογενή αγγειίτιδα. Επίσης, μπορεί να εμφανιστεί σε ανθρώπους που είναι διαγνωσμένοι με κάποια άλλη πάθηση, όπως η αρθρίτιδα, και τότε ονομάζεται δευτερογενής αγγειίτιδα. Μπορεί να συμβεί, για παράδειγμα, με τη ρευματοειδή αρθρίτιδα, τον συστηματικό ερυθηματώδη λύκο ή το σύνδρομο Sjögren.

Invision/AP Amy Sussman

Η αγγειίτιδα εμφανίζεται όταν το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται σε φλέβες, αρτηρίες και μικρά τριχοειδή αγγεία. Η διαταραχή μπορεί να είναι βραχυπρόθεσμη ή μακροχρόνια και να οδηγήσει σε βλάβη οργάνων και ιστών. Τα αγγεία είναι οι σωλήνες που μεταφέρουν το αίμα στο σώμα. Τι συμβαίνει, όταν βρίσκονται σε φλεγμονή;

Η φλεγμονή περιορίζει τη διάμετρο των αγγειών και ως αποτέλεσμα τη ροή του αίματος. Μπορεί ακόμη και να διακόψει τη ροή του αίματος, προκαλώντας βλάβη σε διάφορα όργανα ή δημιουργώντας ανευρύσματα. Το ανεύρυσμα είναι μια τοπική διάταση των αγγείων (σαν μπαλόνι), όπου τα τοιχώματα γίνονται πιο λεπτά και υπάρχει κίνδυνος να «σκάσει». Σε αυτή την περίπτωση, η εσωτερική αιμορραγία που προκαλείται μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε θάνατο.

Ποιοι είναι οι κίνδυνοι για την υγεία και πώς προκαλούνται;

Σύμφωνα με την Ελληνική Εταιρεία Αντιρευματικού Αγώνα, υπάρχουν 3 τύποι αγγείων που μπορεί να προσβληθούν από τη νόσο:

• Οι αρτηρίες, οι οποίες μεταφέρουν αίμα από την καρδιά σε διάφορα μέρη του σώματος, σε όργανα (όπως οι νεφροί και το συκώτι) και σε ιστούς (όπως το δέρμα).
• Οι φλέβες, οι οποίες μεταφέρουν αίμα πίσω στην καρδιά.
• Τα τριχοειδή αγγεία, τα οποία είναι μικροσκοπικά αγγεία μεταξύ των αρτηριών και των φλεβών, από όπου οξυγόνο και άλλα υλικά περνούν από το αίμα στους ιστούς του σώματος.

iStock

Η βλάβη που μπορεί να προκληθεί από αγγειίτιδα εξαρτάται από το ποιο σημείο του σώματος είναι προσβεβλημένο. Όσο μεγαλύτερο το αγγείο που έχει προσβληθεί, τόσο μεγαλύτερη και η πιθανή ζημιά. Όσο πιο σημαντικό το μέρος του σώματος που γίνεται η παροχή, τόσο πιο σημαντική θα είναι και η βλάβη. Για παράδειγμα, βλάβη στα μικρά αγγεία του δέρματος θα προκαλέσει φαγούρα. Μικρά σημάδια νεκρού δέρματος θα σχηματιστούν, αλλά θα γιατρευτούν μόλις η αγγειίτιδα είναι σε ύφεση. Κάτι τέτοιο δεν είναι σοβαρό.

Από την άλλη, αν τα αγγεία που πηγαίνουν στους νεφρούς υποστούν βλάβη, αυτό θα μπορούσε να κάνει τους νεφρούς να σταματήσουν να λειτουργούν. Επείγουσα θεραπεία χρειάζεται σε αυτή την περίπτωση. Εάν και οι δύο νεφροί σταματήσουν να λειτουργούν, η τακτική αιμοκάθαρση θα είναι απαραίτητη.

Υπάρχουν διαφορετικοί τύποι αγγειίτιδας

Οι γιατροί συνήθως καθορίζουν τους τύπους της αγγειίτιδας σύμφωνα με το μέγεθος των αγγείων που προσβάλλονται.

• Αγγειίτιδα σε μεγάλες αρτηρίες, όπως είναι η Αγγιείτιδα Takayasu.
• Αγγειίτιδα σε μεσαίου μεγέθους αρτηρίες, στην οποία ανήκει και η νόσος Kawasaki. Αυτού του είδους οι αγγειίτιδες είναι συχνά δευτερογενείς και σχετίζονται με τα αυτονάσοα που προαναφέρθηκαν.
• Αγγειίτιδα σε μικρές αρτηρίες, μπορεί να συνοδεύει και πάλι ορισμένα αυτοάνοσα, μπορεί όμως να είναι και επακόλουθο μιας σοβαρής μόλυνσης, όπως η ηπατίτιδα. Σε ορισμένες περιπτώσεις παρατηρείται και σε ασθενείς με τύπους καρκίνου, όπως η λευχαιμία και τα λεμφώματα.
• Αγγειίτιδα σε μικρά αγγεία (συνήθως τριχοειδή), επιβαρύνει συνήθως το δέρμα και συχνά προκαλείται ως αντίδραση σε κάποια φάρμακα.

Πρώτα συμπτώματα, επιβαρυντικοί παράγοντες και θεραπεία

iStock

Ανάλογα με τον τύπο, τη σοβαρότητα της πάθησης και το ποια όργανα στοχεύονται, τα συμπτώματα μπορεί να είναι ήπια, μέτρια ή απειλητικά για τη ζωή. Τα κοινά συμπτώματα, σύμφωνα με την επίσημη ιστοσελίδα της Αμερικανικής Cleveland Clinic, περιλαμβάνουν απώλεια όρεξης, απώλεια βάρους, κόπωση, εξάνθημα, πόνους, πυρετό, δερματικά εξανθήματα, πόνο στις αρθρώσεις, αλλαγές στην όραση, πονοκεφάλους, ρινική συμφόρηση, ρινορραγία, δύσπνοια, κοιλιακό άλγος, προβλήματα στα νεφρά (αιματουρία), προβλήματα νευρολογικής φύσης (μουδιάσματα, αστάθεια, αδυναμία).

Οι ακριβείς αιτίες της αγγειίτιδας δεν είναι πλήρως κατανοητές μέχρι σήμερα. Η ηλικία, η εθνικότητα, το οικογενειακό ιστορικό και ορισμένοι παράγοντες του τρόπου ζωής, όπως το κάπνισμα, η χρήση κοκαΐνης, οι σοβαρές λοιμώξεις και ορισμένα αντιικά φάρμακα, κάποια φάρμακα για την υψηλή αρτηριακή πίεση και τη νόσο του θυρεοειδούς μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης αγγειίτιδας.

Η θεραπεία στοχεύει στη μείωση της φλεγμονής. Για ήπιες περιπτώσεις, ακόμη και απλά μη συνταγογραφούμενα αναλγητικά μπορεί να βοηθήσουν. Για πιο σοβαρές περιπτώσεις, οι γιατροί μπορεί να συνταγογραφήσουν στεροειδή φάρμακα, μονοκλωνικά αντισώματα, βιολογικούς παράγοντες ή ανοσοκατασταλτικά φάρμακα.