IT’S OK NOT TO BE OK: Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ NAOMI OSAKA

Η στάση της τενίστριας Naomi Osaka έδειξε ότι όλοι, όσο γνωστοί και διάσημοι κι αν είναι, αντιμετωπίζουν κριτική όταν λένε «όχι». Όμως, τελικά, το όχι έχει τόσο ιδιαίτερη βαρύτητα, γιατί σηματοδοτεί την αλλαγή.

Επαγγελματίας αθλήτρια του tennis, η πρώτη αθλήτρια με καταγωγή από την Ασία που κατετάγη νούμερο 1 στην Παγκόσμια Κατάταξη. Πολλοί όμως έμαθαν για εκείνη ή άκουσαν το όνομα της Naomi Osaka μετά από τη στάση της στο Roland Garros, το 2021.

Εκεί, αρνήθηκε να συμμετάσχει σε συνέντευξη τύπου καθώς δεν αισθανόταν καλά – όχι σωματικά, αλλά ψυχολογικά. Ένιωθε πίεση από τους δημοσιογράφους και από τις πιθανές ερωτήσεις τους.

Ο κόσμος εστίασε στην Osaka, καθώς κάποιοι θεώρησαν υπερβολική την αντίδρασή της, άλλοι την έκριναν, άλλοι ήρθαν για πρώτη φορά τόσο έντονα αντιμέτωποι με την ψυχική υγεία των πρωταθλητών. Μάλλον όμως εστίασαν στο θέμα γιατί θεωρούσαν δεδομένο ότι η Osaka θα ανταποκρινόταν όπως και οι περισσότεροι αθλητές, με τον ίδιο τρόπο που πάντα συνηθίζονταν.

Η ανθρώπινη πλευρά της Naomi Osaka

Παρά το γεγονός ότι στο παρελθόν πολλοί πρωταθλητές είχαν μιλήσει για θέματα ψυχικής υγείας, όπως η κατάθλιψη και οι διαταραχές πρόσληψης τροφής, οι διαταραχές ύπνου, οι διαταραχές διάθεσης και το άγχος (ανάμεσα τους και ο Ολυμπιονίκης Michael Phelps), ίσως ήταν από τις λίγες φορές που υπήρξε τόσο έντονη κάλυψη από τον τύπo.

Σε κείμενό της που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Time, με τίτλο «It's O.K. Not to Be O.K.», η Naomi Osaka έγραψε για την ψυχική υγεία και για τη στάση της το τελευταίο διάστημα.

Πόσο εύκολο τελικά είναι να είσαι πρωταθλητής και να πρέπει να ανταποκριθείς στις απαιτήσεις του κοινού, απαιτήσεις των προπονητών, της χώρας σου, της οικογένειάς σου, του ίδιου σου του εαυτού;

Πόσο εύκολο τελικά είναι να ανταποκρίνεσαι σε καθημερινές εξαντλητικές προπονήσεις και συχνά να μην πετυχαίνεις το σκοπό σου;

Οι περισσότεροι εξάλλου θυμόμαστε τον αθλητή που τερματίζει πρώτος. Ο δεύτερος, όμως; O τρίτος; Γιατί κανένας δεν θυμάται τον έκτο αθλητή που τερματίζει στο παγκόσμιο πρωτάθλημα στίβου στα 100 μέτρα;

Η μάχη με τον εαυτό μας

Τον τελευταίο καιρό, συχνά ακούμε για αθλητές που δηλώνουν ότι ξεπερνάνε τα όριά τους στο χώρο του πρωταθλητισμού. Η διαρκής πίεση, το άγχος της απόδοσης και της επίδοσης, η μάχη με τους δαίμονες του καθενός από εμάς, η μάχη με τον εαυτό μας, είναι επιβαρυντικοί παράγοντες σε έναν χώρο που χαρακτηρίζεται από ταχύτητα, ανταγωνισμό, από μόνιμους καθημερινούς αγώνες με τα κιλά, με την εικόνα, με τους χρόνους.

Ένας μόνιμος αγώνας, όμως, με δύσκολο και επίφοβο τερματισμό, καθώς οι περισσότεροι αγγίζουν και ξεπερνούν καθημερινά τα όριά τους.

ΕΛΠΙΖΩ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΝΑ ΚΑΤΑΛΑΒΟΥΝ ΟΤΙ ΕΙΝΑΙ ΟΚ ΝΑ ΜΗΝ ΕΙΣΑΙ ΟΚ, ΚΑΙ ΟΤΙ ΕΙΝΑΙ ΟΚ ΝΑ ΜΙΛΑΣ ΓΙ’ ΑΥΤΟ.

Στη συνέντευξή της η Osaka μίλησε για τα μαθήματα που πήρε αυτό το διάστημα.

Μάθημα πρώτο: «Δεν μπορείς να τους ικανοποιείς όλους».

Μάθημα δεύτερο: «Μου έγινε εμφανές ότι σχεδόν όλοι μας υποφέρουμε από θέματα που αφορούν στην ψυχική μας υγεία, ή γνωρίζουμε κάποιον που να υποφέρει. Ελπίζω ότι οι άνθρωποι θα καταλάβουν ότι είναι OK να μην είσαι OK, και ότι είναι OK να μιλάς γι’ αυτό. Υπάρχουν άνθρωποι που μπορούν να βοηθήσουν και υπάρχει συνήθως φως στο τέλος κάθε τούνελ. Ο Michael Phelps μου είπε ότι μιλώντας δημόσια μπορεί να έσωσα μια ζωή. Εάν αυτό ισχύει, τότε όλο αυτό αξίζει».

Τι κρατάω από την ιστορία της Osaka

Γράφοντας αυτό το άρθρο και διαβάζοντας, αναρωτιέμαι τι θα ήθελα άραγε να θυμάμαι από την πρόσφατη ιστορία και τις αντιδράσεις που προκλήθηκαν με τη στάση της Osaka.

Μάλλον ότι όλοι, όσο γνωστοί και διάσημοι κι αν είναι, αντιμετωπίζουν κριτική όταν λένε «όχι». Όμως, τελικά, το όχι έχει τόσο ιδιαίτερη βαρύτητα, γιατί σηματοδοτεί την αλλαγή.

Δεν έχει σημασία εάν η αθλήτρια αυτή αντιμετώπιζε ένα σοβαρό πρόβλημα. Σημασία έχει ότι το ένιωθε σοβαρό, ότι ένιωθε δυσλειτουργική, ένιωθε αδύναμη στην κριτική και στα σχόλια του Τύπου. Και όλοι έχουμε δικαίωμα σε στιγμές αδυναμίας.

ΟΛΟΙ ΕΧΟΥΜΕ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΣΤΑ ΛΑΘΗ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΑΠΟΤΥΧΙΑ.

Ίσως όμως πρέπει να θυμόμαστε όλοι μας ότι είναι πάντα εύκολη η δημόσια κριτική. Το πιο δύσκολο είναι να μπορέσουμε να μπούμε στη θέση αυτών των αθλητών, από τους οποίους όλοι περιμένουν τον καλύτερό τους εαυτό και θεωρούμε δεδομένο ότι είναι αλώβητοι.

Οι προσδοκίες, λοιπόν, συνδυασμένες με μια σκοτεινή περίοδο του καθενός μας μπορούν να προκαλέσουν σωματοποίηση του άγχους, θλίψη, αντίδραση, απώλεια συγκέντρωσης, διαταραχές διάθεσης, διαταραχές ύπνου.

Τι θα ήθελα ακόμα άραγε να θυμάμαι; Μάλλον ότι έχουμε όλοι απαιτήσεις και συχνά ένα ανικανοποίητο στα θετικά αποτελέσματα. Ας μην εξαρτάται όμως η θετική μας εικόνα για κάποιον από τα θετικά του ή τα άριστα αποτελέσματα.

Είναι αρκετά απελευθερωτικό να σκεφτούμε ότι όλοι έχουμε δικαίωμα στα λάθη και στην αποτυχία. Είναι αρκετά απελευθερωτικό να σκεφτούμε ότι όλοι έχουμε δικαίωμα στην ίδια τη ζωή, με τις ανατροπές της.

Η Ελένη Σολταρίδου είναι ψυχολόγος, M.Sc., Υποψήφια Διδάκτωρ Ιατρικής, εξειδικευμένη στη Γνωσιακή και στη Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία.