Η ΠΡΟΣΦΥΓΑΣ ΚΑΙ ΣΧΕΔΙΑΣΤΡΙΑ ΜΟΔΑΣ SHAFI QIAS ΖΕΙ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΔΙΚΟΥΣ ΤΗΣ ΟΡΟΥΣ

Η Shafi Qias είναι πρόσφυγας και σχεδιάστρια μόδας στην Ελλάδα εδώ και περίπου πέντε χρόνια. Μας μιλάει για τη ζωή της και μας γνωρίζει τη νέα της συλλογή ρούχων ευεξίας και yoga.

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων, στις 20 Ιουνίου, δεν θα μιλήσουμε για ανθρώπους που δεν βρήκαν ποτέ τον προορισμό τους, για έγκλειστες ψυχές ή για σφραγισμένα σύνορα. Θα μιλήσουμε για τη Shafi Qias. Ή, καλύτερα, θα μιλήσουμε με την Shafi Qias. Για βιώσιμη μόδα, ρούχα και ευεξία.

Οι παππούδες της έφυγαν από το Τατζικιστάν τον περασμένο αιώνα. Μέσω του Αφγανιστάν, οι γονείς της κατέφυγαν στο Ιράν όπου έψαχναν ασφάλεια για τους ίδιους και τα παιδιά τους. Ένα από αυτά ήταν και η Shafi Qias.

Στο Ιράν δεν ένιωσαν ποτέ ασφαλείς. Έτσι, ταξίδεψαν για την Ευρώπη. Πέρασαν από την Τουρκία στη Λέσβο και από εκεί στην Αθήνα. Η οικογένεια της Shafi Qias μετακόμισε τελικά στο Βέλγιο και τη Γερμανία, αλλά η ίδια επέλεξε να μείνει στην Αθήνα, όπου σήμερα κάνει καριέρα ως σχεδιάστρια μόδας.

H Shafi Qias. Φωτογραφία: Ανδρέας Σιμόπουλος

«Για να είμαι ειλικρινής, είμαι πραγματικά περήφανη για τον εαυτό μου για τον τρόπο που ζω τώρα, γιατί απέχει πολύ από τη ζωή που ήξερα», μου λέει. «Είναι σαν να έσπασα τόσα πολλά από τα πολιτιστικά ταμπού μέσα στα οποία μεγάλωσα».

Έχει ήδη κάνει δικά της fashion show στην Αθήνα, όπου διατηρεί εργαστήριο ραπτικής. Ελπίζει ότι σε λίγο καιρό θα έχει και δικό της κατάστημα.

Σκεπτόμενη τη συζήτηση που είχαμε, κρίνω αναγκαίο να ξεκινήσω ανάποδα, απ’ το τέλος προς την αρχή. Ανακαλώ τα λόγια της: «Ο πατέρας μου με πήρε τηλέφωνο την περασμένη εβδομάδα και μου έλεγε ότι πρέπει να παντρευτώ για να με φροντίζει κάποιος. Του είπα ότι ήδη συντηρώ τον εαυτό μου και δεν χρειάζομαι σύζυγο, ή την άδεια ή τα χρήματα οποιουδήποτε άνδρα για να είμαι ασφαλής και ευτυχισμένη. Ζω με τους δικούς μου όρους τώρα. Παρόλο που έχω πολλά ακόμα να μάθω και να προχωρήσω, είμαι εξαιρετικά ευγνώμων για τις ελευθερίες που έχω αυτή τη στιγμή».

Η Shafi Qias δημιουργεί ρούχα με γνώμονα την ευεξία

Την περασμένη χρονιά ζητήθηκε από τη Shafi να σχεδιάσει δύο σειρές γυναικείων ρούχων για το studio ευεξίας και yoga Hubits. Το ένα σετ είναι ρούχα για yoga και το άλλο ρούχα για χαλάρωση. Δουλεύοντας με υλικά βιώσιμα και φιλικά προς το περιβάλλον, και αντλώντας έμπνευση από την αίσθηση που της προκαλούσε ο ίδιος ο χώρος Hubits, μια αίσθηση ηρεμίας, ήθελε να δημιουργήσει κομμάτια που θα κάνουν τις γυναίκες να αισθάνονται την ομορφιά τους, όπως μου είπε.

Τη ρώτησα για την αισθητική των ρούχων της. «Συνδυάζω την παραδοσιακή επίσημη ραπτική με επιρροές από τον χώρο του αθλητισμού και από στιγμές χαλάρωσης, συχνά δουλεύοντας με την αποδόμηση για να επανεξετάσω το σχήμα του σώματος», ανέφερε. Αλλά ας τα πάρουμε από την αρχή.

Φωτογραφία: Ανδρέας Σιμόπουλος

– Shafi, πώς προέκυψε το σχέδιο μόδας στη ζωή σου; Ήταν πάντα ένα όνειρο για εσένα;

Πριν από περίπου 10 χρόνια συνεργαζόμουν με τη δασκάλα ραπτικής μου στη δημιουργία ρούχων για πρόσωπα υψηλής κοινωνίας στο Ιράν. Στο στούντιο υπήρχε μια μεγάλη οθόνη που έπαιζε πάντα FashionTV και στα διαλείμματα που κάναμε για να πιούμε τσάι συζητούσαμε πολύ για μεγάλους σχεδιαστές μόδας από το Παρίσι, το Μιλάνο και αλλού. Θυμάμαι ότι μια μέρα η δασκάλα μου μιλούσε για τους διαφορετικούς τρόπους με τους οποίους άνθρωποι όπως ο John Galliano και ο Giorgio Armani προσέγγιζαν τη δημιουργία ρούχων, και αυτό με ώθησε να αρχίσω να μαθαίνω περισσότερα για διάφορα στοιχεία της διαδικασίας σχεδιασμού, όπως τα υλικά και το σκίτσο.

– Πώς έμαθες να σχεδιάζεις και να ράβεις ρούχα;

Όταν ήμουν παιδί, είχα μάθει παραδοσιακό κέντημα και 13 ετών περίπου πήγα σε ένα σχολείο της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Αφγανούς πρόσφυγες στο Ιράν, το οποίο δίδασκε δεξιότητες όπως πληροφορική, αγγλικά και ξυλουργική. Γράφτηκα στα μαθήματα ραπτικής και κεντήματος, τα οποία σπούδασα για δύο χρόνια. Εκεί έμαθα πολλά για παραδοσιακές μεθόδους κατασκευής ενδυμάτων. Μαζί με την αδελφή μου αρχίσαμε να φτιάχνουμε κάποια απλά σχέδια και να τα προτείνουμε σε καταστήματα στην Τεχεράνη, αλλά κανείς δεν ενδιαφέρθηκε.

Επίσης, εκείνη την εποχή πήγαινα τα μικρότερα αδέλφια μου σε ένα καταφύγιο για παιδιά, για να προσπαθήσω να τους δώσω κάποια βασική εκπαίδευση. Εκεί γνώρισα μια γυναίκα που δούλευε εθελοντικά, η θεία της οποίας είχε μια σχολή ραπτικής. Έδειξε στη θεία της τα σχέδιά μου και η εκείνη μου έδωσε υποτροφία για να συμμετάσχω στα μαθήματά της για ένα εξάμηνο. Έτσι, έμαθα πιο σύγχρονες τεχνικές ραπτικής.

Φωτογραφία: Ανδρέας Σιμόπουλος

Στη συνέχεια, υπήρχε μια Σχολή για σχέδιο στην Τεχεράνη, η οποία πίστευα ότι δεν θα με δεχόταν ποτέ, επειδή ως Αφγανή δεν είχα έγγραφα. Ήθελα όμως να προσπαθήσω και, προς μεγάλη μου έκπληξη, μου έδωσαν μια θέση για να σπουδάσω σχέδιο μόδας για έξι μήνες. Έπειτα, εργάστηκα σε άτυπες δουλειές, ράβοντας για κάποιες ιρανικές μάρκες.

– Τατζικιστάν, Ιράν, Ελλάδα. Υποθέτω ότι έχεις πολιτισμικές επιρροές και από τις τρεις χώρες. Νιώθεις ότι τις εφαρμόζεις συνδυαστικά στα ρούχα που σχεδιάζεις;

Επειδή ποτέ δεν ένιωσα ότι η ταυτότητά μου ήταν συνδεδεμένη με κάποια χώρα ή τόπο, θα έλεγα ότι απλώς πήρα μικρά στοιχεία από τους πολιτισμούς αυτών των τόπων, παρά ότι αυτές οι εθνικότητες με διαμόρφωσαν. Έτσι, συμπεριλαμβάνω στοιχεία του πολιτισμών αυτών στα ρούχα, με έναν τρόπο που ίσως αντανακλά το ποια είμαι. Είμαι κάποια που έχει μέσα της μόνο «κηλίδες» αυτών των πολιτισμών, παρά κάποια που προέρχεται εξ ολοκλήρου από αυτούς τους πολιτισμούς.

ΓΙΑ ΜΕΝΑ, ΤΟ ΝΑ ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΦΡΟΝΤΙΖΕΙΣ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΣΟΥ ΚΑΙ ΑΥΤΟΥΣ ΠΟΥ ΑΓΑΠΑΣ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΝΟΗΜΑ ΤΗΣ ΠΟΛΥΤΕΛΕΙΑΣ.

– Έχεις συγκεκριμένα χρώματα ή υφάσματα με τα οποία σου αρέσει να δουλεύεις;

Όσον αφορά τα χρώματα, εξαρτάται από το ρούχο ή την κατάσταση για την οποία σχεδιάζω. Όσο για τα υφάσματα, μου αρέσει να δουλεύω με μεταξωτά και σατέν, επειδή είναι τόσο ελαφριά και έχουν ρευστότητα. Λατρεύω το κλασικό μεταξωτό σατέν, επειδή οι δύο διαφορετικές πλευρές του υφάσματος έχουν διαφορετικά χαρακτηριστικά με τα οποία μπορείς να παίξεις.

Η συλλογή ρούχων για yoga σχεδιασμένη από τη Shafi Qias. Μοντέλο: Μαρία Βάθη Φωτογραφία: Ανδρέας Σιμόπουλος

– Πώς προέκυψε η συνεργασία σου με το στούντιο ευεξίας Hubits;

Ο ιδρυτής του Hubits, Στέλιος Κυριαζής, ήρθε σε επαφή μαζί μου και μου πρότεινε να κάνω μια περιορισμένη σειρά ρούχων yoga και loungewear, που θα ήταν αποκλειστική για τον νέο του χώρο ευεξίας και θα συνέχιζε τις αξίες της ηθικής παραγωγής και της αγνής, «καθαρής» ζωής.

– Πώς εμπνεύστηκες τη νέα σου αυτή συλλογή;

Πάντα εμπνέομαι από τα συναισθήματά μου και με το Hubits το βασικό συναίσθημα ήταν μια αίσθηση ειρήνης και ηρεμίας. Ήθελα επίσης να φτιάξω κάτι προσιτό και κολακευτικό, που οι γυναίκες στην Αθήνα θα απολάμβαναν να φορούν. Ένα μαύρο ρούχο που θα μπορούσαν να φορέσουν στον δρόμο ή στην έξοδό τους με φίλους, καθώς και στο στούντιο γιόγκα ή μετά τη γυμναστική. Επίσης, το paisley [σ.σ. διακοσμητικό σχέδιο κλωστοϋφαντουργίας Περσικής προέλευσης] είναι το αγαπημένο μου μοτίβο και εδώ το εισήγαγα γιατί ήθελα να κάνω μια νύξη, σαν ένα διακριτικό σημάδι, από τη δική μου ιστορία, αυτήν που ουσιαστικά έκανε τον Στέλιο να προτείνει συνεργασία σε έναν σχεδιαστή άλλης κουλτούρας.

ΣΤΟΧΟΣ ΜΟΥ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΩ ΗΘΙΚΕΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΜΟΥ ΣΕ ΚΑΘΕ ΕΠΙΠΕΔΟ, ΑΠΟ ΤΟ ΠΩΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΝΤΑΙ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΜΕΧΡΙ ΤΑ ΥΛΙΚΑ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ.

Για τη «συλλογή ευεξίας» που δημιούργησα για το Hubits, συνεργάστηκα στενά με τη διευθύντρια παραγωγής Juni van Kleef, σε ένα αθηναϊκό εργοστάσιο που δουλεύει με ελληνικές οικολογικές μάρκες, για να βρω ένα ύφασμα με τη σωστή ποσότητα «τεντώματος» για γιόγκα και προπόνηση. Η Juni με καθοδήγησε και στον σχεδιασμό με ελαστικά υφάσματα, καθώς αυτό ήταν κάτι καινούργιο για μένα. Πιστεύω ότι είναι πραγματικά σημαντικό οι γυναίκες που φορούν αυτά τα κομμάτια να νιώθουν όχι μόνο όμορφες, υγιείς και δυνατές, αλλά και άνετα, γεμάτες αυτοπεποίθηση, να έχουν τη δυνατότητα να κινούν το σώμα τους όπως θέλουν.

Η loungewear συλλογή σχεδιασμένη από την Shafi Qias. Μοντέλο: Μαρία Βάθη Φωτογραφία: Ανδρέας Σιμόπουλος

– Ως έννοια, το wellbeing είναι κάτι που σε ενδιαφέρει;

Τώρα που ζω στην Ελλάδα αρχίζω να μαθαίνω πώς να φροντίζω καλύτερα τον εαυτό μου. Παρόλο που είμαι εξαιρετικά απασχολημένη με τη δουλειά, έχω πλέον περισσότερο έλεγχο της ζωής μου από ό,τι στο παρελθόν. Έχω προσωπικό χώρο στο σπίτι μου και μαθαίνω να διαχειρίζομαι τον χρόνο και να φροντίζω την υγεία μου. Πριν, δεν ήξερα πώς να καταλάβω ή να νιώσω τι χρειάζομαι, ή τι θα ήταν καλό για μένα, επειδή με την οικογένειά μου ζούσαμε πάντα στα όρια. Για μένα, το να μπορείς να φροντίζεις τον εαυτό σου και αυτούς που αγαπάς είναι το πραγματικό νόημα της πολυτέλειας.

Εργάζομαι πολύ στη ραπτομηχανή, η οποία είναι σκληρή για το σώμα μου, οπότε τώρα έχω αρχίσει να κάνω διατάσεις και τεχνικές αναπνοής κάθε μέρα, για να προσπαθήσω να μειώσω τον πόνο. Όταν αγχώνομαι ή αναστατώνομαι, πηγαίνω μια βόλτα στη φύση. Αισθάνομαι ότι τα φυτά και τα δέντρα είναι γεμάτα θεραπευτικά μηνύματα για εμάς και μπορείς πάντα να βρεις ένα μικρό κομμάτι φύσης οπουδήποτε, ακόμα και στις χειρότερες συνθήκες.

Μοντέλο: Μαρία Βάθη Φωτογραφία: Ανδρέας Σιμόπουλος

– Για τη σειρά ρούχων ευεξίας δούλεψες με υλικά φιλικά προς το περιβάλλον. Πώς επέλεξες υφάσματα;

Για τα σετ ρούχων ευεξίας χρησιμοποιήσα το βιώσιμο ύφασμα μοντάλ. Είναι ένα όμορφο ελαστικό ύφασμα που κατασκευάζεται από τις νηματοποιημένες ίνες οξιάς. Είναι λιγότερο επιβλαβές για τον πλανήτη συγκριτικά με συνθετικά υλικά που έχουν ως βάση το πλαστικό, τα οποία δεν διασπώνται ποτέ.

Γενικά, θα μου άρεσε να χρησιμοποιώ μόνο βιώσιμα και φιλικά προς το περιβάλλον υλικά στη δουλειά μου, αλλά η πραγματικότητα είναι ότι αυτό δεν είναι προσιτό σε μένα αυτή τη στιγμή, για πολλούς λόγους. Ένας λόγος είναι το κόστος. Ένας άλλος λόγος είναι ότι υπάρχουν πολλές πτυχές στην παραγωγή μόδας που έχουν ρυθμιστεί ώστε να ευνοούν τις επιζήμιες πρακτικές του 20ού αιώνα έναντι των νεότερων πιο συνειδητών τρόπων εργασίας.

Στόχος μου είναι να ενσωματώσω ηθικές προτεραιότητες στην επιχείρησή μου καθώς αυτή αναπτύσσεται, και το εννοώ αυτό σε κάθε επίπεδο, από τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζονται οι άνθρωποι μέχρι τα υλικά που χρησιμοποιούνται.

Μπορείτε να βρείτε τη νέα συλλογή της Shafi στον χώρο του Hubits και να ακολουθήσετε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τον χώρο Hubits, τη Shafi Qias και την ΜΚΟ Dila, οργάνωση που υποστηρίζει νεαρές πρόσφυγες να ανελιχθούν σε δημιουργικά επαγγέλματα.