ΣΕ ΤΙ ΔΙΑΦΕΡΕΙ Ο ΤΑΞΙΔΙΩΤΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΟΥΡΙΣΤΑ
Οι έννοιες τουρίστας και ταξιδιώτης τείνουν να έχουν περισσότερες διαφορές παρά ομοιότητες. Ακόμη κι αν ο σκοπός τους μοιάζει πολλές φορές να είναι ο ίδιος, τα μέσα που χρησιμοποιούν για να τον πετύχουν διαφέρουν κατά πολύ.
«Να είσαι ταξιδιώτης, όχι τουρίστας. Να δοκιμάζεις νέα πράγματα, να γνωρίζεις νέους ανθρώπους, να κοιτάζεις πέρα από αυτό που είναι ακριβώς μπροστά σου. Αυτά είναι τα κλειδιά για την κατανόηση αυτού του καταπληκτικού κόσμου στον οποίο ζούμε». Αυτά τα λόγια ανήκουν στον γνωστό Αμερικανό chef Andrew Zimmern και περιγράφουν πολύ όμορφα τη σχέση μας με ένα ταξίδι προς άγνωστα μέρη.
Τα ταξίδια είχαν πάντοτε ιδιαίτερη θέση στη ζωή μου. Επειδή από μικρή μεγάλωσα με αυτά, τα ενσωμάτωσα στη ζωή μου χωρίς καλά-καλά να το καταλάβω. Μεγαλώνοντας, έμαθα να διακρίνω μέρη και να επιλέγω με βάση τις προσωπικές μου επιθυμίες και τη διάθεση κάθε περιόδου. Θάλασσα, βουνό, αστικό τοπίο, όλα είναι μέσα στο πρόγραμμα ανάλογα με την εποχή, την παρέα και τη διάθεση.
Στην Ελλάδα υπάρχουν άπειρα μέρη για όλα τα γούστα. Πρόσφατα, μάλιστα, το περιοδικό Forbes ανέφερε την Αθήνα ως τον ιδανικό προορισμό όχι μόνο για τουρίστες αλλά και για ταξιδιώτες. Και κάπου εδώ το περιπλέκεται το πράγμα: ποιος είναι ταξιδιώτης και ποιος τουρίστας;
Οι διαφορές ανάμεσα σε τουρίστα και ταξιδιώτη
Όπως αναφέρει το Forbes, οι τουρίστες ή αλλιώς όσοι πραγματοποιούν ταξίδια αναψυχής συνήθως επισκέπτονται έναν προορισμό για λίγες ημέρες. Ξοδεύουν τα χρήματά τους σε αξιοθέατα, περιηγήσεις και γεύματα σε εστιατόρια. Οι ταξιδιώτες μπορεί να παραμείνουν σε έναν τόπο περισσότερο και τείνουν να προτιμούν πιο αυθεντικές εμπειρίες, όπως η συνάντηση με ντόπιους και η εις βάθος ενασχόληση με πολιτιστικές δραστηριότητες.
Αν έριχνε κανείς μια πιο λεπτομερή ματιά σε τουρίστες και ταξιδιώτες, θα έβλεπε τα παρακάτω:
– Ο ταξιδιώτης είναι συνήθως ευέλικτος και δεν έχει πρόγραμμα
Πράγματι, ο ταξιδιώτης απολαμβάνει το ταξίδι, δεν έχει συγκεκριμένο πλάνο και δεν διστάζει να αλλάξει προορισμό ακόμα και την τελευταία στιγμή. Μπορεί να επιβραδύνει το ταξίδι, κάνοντας ενδιάμεσες στάσεις ή επιλέγοντας το τρένο αντί για το αεροπλάνο, προκειμένου να απολαύσει τη διαδρομή και το τοπίο. Αντιθέτως, για τον τουρίστα όσο πιο γρήγορα φτάσει στον προορισμό του, τόσο το καλύτερο. Το αεροπλάνο είναι η πιο άνετη και γρήγορη λύση.
– Ο ταξιδιώτης είναι εξερευνητής ενώ ο τουρίστας ακολουθεί την πεπατημένη
Πλήρως προετοιμασμένοι, οι τουρίστες θα πάνε κατά κανόνα στα μέρη που έχουν διαβάσει ότι «αξίζει να επισκεφτείς». Θα διαβάσουν κριτικές και ταξιδιωτικούς οδηγούς στο διαδίκτυο και θα πιουν τον καφέ τους στη διασημότερη πλατεία.
Αντιθέτως, ένας αληθινός ταξιδιώτης θα αφιερώσει χρόνο σε λιγότερο πολυσύχναστα μέρη ή εκεί όπου θα συναντήσει ντόπιους. Θα περιπλανηθεί στις γειτονιές μιας πόλης προσπαθώντας να κατανοήσει την κουλτούρα της. Θα μείνει σε ένα φτηνό κατάλυμα, ίσως μαζί με αγνώστους, και θα αδράξει κάθε ευκαιρία να γνωρίσει τους κατοίκους ή ταξιδιώτες από άλλα μέρη του κόσμου.
– Διαφέρουν ακόμα και στο φαγητό
Οι ταξιδιώτες δοκιμάζουν ντόπια φαγητά και μέρη αποφεύγοντας κλισέ τύπου «10 εστιατόρια που πρέπει να επισκεφθείς στην Αθήνα». Συχνά μαγειρεύουν ακόμα και τα δικά τους γεύματα χρησιμοποιώντας τοπικά υλικά ή ακολουθώντας τοπικές συνταγές.
– Ο ταξιδιώτης είναι πιο διακριτικός
Όχι πάντα, αλλά συνήθως οι ταξιδιώτες χαρακτηρίζονται από μεγαλύτερη διακριτικότητα. Αυτό σημαίνει ότι δεν μιλούν πολύ δυνατά, δεν κυκλοφορούν σε γκρουπ (νούμερο ένα χαρακτηριστικό των τουριστών), δεν φορούν μπλουζάκια τύπου «I love Athens». Θα τους συναντήσεις σε μικρές ομάδες ή ακόμα και μόνους.
Από την άλλη, οι τουρίστες πολλές φορές ταξιδεύουν με οργανωμένα γκρουπ. Ένας ξεναγός τους βοηθά να περιηγηθούν στα «σημαντικότερα» σημεία της πόλης και τους δίνει πληροφορίες για την ιστορία και τον πολιτισμό της περιοχής.
Πρέπει να διαλέξω αν θέλω να είμαι τουρίστας ή ταξιδιώτης;
Το αρνητικό πρόσημο που έχει ο χαρακτηρισμός «τουρίστας» γίνεται όλο και εντονότερο. Ενδεχομένως όχι αδίκως, ειδικά αν λάβουμε υπόψη τις αρνητικές επιδράσεις του τουρισμού στις ζωές των ντόπιων, όπως η αύξηση των ενοικίων και των ακινήτων, ή τον αντίκτυπο στο περιβάλλον.
Θα έλεγε κανείς ότι το να είσαι ταξιδιώτης κρύβει μια αίσθηση ότι γνωρίζεις πραγματικά τον τόπο και τους κατοίκους που επισκέπτεσαι. Από την άλλη, το να είσαι τουρίστας έχει μια ευκολία, μια πλαστή αίσθηση γνωριμίας με έναν τόπο.
Εγώ θα έλεγα να είσαι ό,τι θέλεις να είσαι, προπάντων με σεβασμό στη χώρα που επισκέπτεσαι, τους κατοίκους της και το περιβάλλον. Όποιο ταξίδι σε γεμίζει αυτό να κάνεις, και η κατανόηση του κόσμου, που έλεγε ο Zimmern, θα έρθει από μόνη της, όταν φτάσει εκείνη η ώρα.