«ΟΤΑΝ Ο ΒΑΓΚΝΕΡ ΣΥΝΑΝΤΗΣΕ ΤΙΣ ΝΤΟΜΑΤΕΣ»: ΕΝΑ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΠΟΥ ΑΞΙΖΕΙ ΝΑ ΔΕΙΣ

Ένα ντοκιμαντέρ γεμάτο ευαισθησία και χιούμορ, που διαδραματίζεται στον Θεσσαλικό κάμπο, ακολουθεί έναν παλιό σπόρο ντομάτας ο οποίος ωριμάζει υπό τους ήχους κλασικής μουσικής του Βάγκνερ. Ακούγεται σουρεάλ; Είναι και –πιστέψτε με– αξίζει να το δείτε!

Η ταινία της βραβευμένης σκηνοθέτιδας Μαριάννας Οικονόμου ακολουθεί τον Αλέξανδρο Γκουσιάρη, έναν μαθηματικό, καλλιεργητή και μελισσοκόμο, ο οποίος επιστρέφει στον τόπο καταγωγής του. Ένα χωριό 33 κατοίκων, τον λεγόμενο Ηλιά, στον νομό Καρδίτσας.

Αυτό που του έχει κινήσει το ενδιαφέρον είναι ένας παλιός σπόρος ντομάτας. Στόχος του είναι να δημιουργήσει βιολογικά προϊόντα υψηλής ποιότητας με πρώτη ύλη αυτή την υπέροχη ντομάτα και να τροφοδοτεί αγορές του εξωτερικού.

Ντοκιμαντέρ για έναν παλιό σπόρο ντομάτας

Ο Αλέξανδρος με κάθε αφορμή διηγείται την ίδια ιστορία, την οποία βρίσκει εξίσου εντυπωσιακή κάθε φορά. «Όλα ξεκίνησαν από τον Κολόμβο. Αυτός έφερε τον σπόρο στην Ευρώπη και τώρα, μισή χιλιετία αργότερα, ενώ στην Αμερική καλλιεργούν μεταλλαγμένα, εμείς στέλνουμε τον σπόρο πίσω, εκεί από όπου ξεκίνησε! Εντυπωσιακό;»

Ο ξάδερφός του, Χρήστος, και 5 ηλικιωμένες γυναίκες του χωριού –υπέροχα αυθεντικοί χαρακτήρες όλοι– γίνονται συνοδοιπόροι στο όραμά του. Ο όρος «χειροποίητο» αποκτά εδώ άλλη διάσταση. Η κάμερα δείχνει τον Αλέξανδρο μαζί με τον ξάδερφό του να κολλάνε μία μία τις ετικέτες πάνω στα βάζα με σάλτσα φρέσκιας ντομάτας. Πρόκειται για μια παραγγελία 5.000 κομματιών με προορισμό το Σαν Φρανσίσκο. Η Χρήστος αναρωτιέται γιατί δεν βρίσκουν μια πιο αυτοματοποιημένη διαδικασία για τις ετικέτες. Ο Αλέξανδρος βρίσκει μια ακόμα ευκαιρία να πει την ιστορία του Κολόμβου! «Μπροστά σε αυτή την εντυπωσιακή ιστορία», καταλήγει στο τέλος της διήγησής του, «δεν είναι τίποτα το να κολλάμε μία μία τις ετικέτες».

Η αγροτική καθημερινότητα της ελληνικής επαρχίας εναλλάσσεται με διάφορα σουρεαλιστικά σκηνικά, τα οποία λαμβάνουν χώρα στον κάμπο, με τους πρωταγωνιστές να τα αντιμετωπίζουν με απροσποίητη αυθεντικότητα, που αφήνει τον θεατή με ένα διαρκές χαμόγελο στα χείλη. Χαρακτηριστικό το ερώτημα: «Η ντομάτα ωριμάζει καλύτερα με κλασική μουσική ή με δημοτικά τραγούδια;» Για να μην σας «φάει» η αγωνία, ο Γερμανός συνθέτης του 19ου αιώνα, Ρίχαρντ Βάγκνερ, κερδίζει στα σημεία. Εξού και ο τίτλος της ταινίας.

Από το ρύζι στην κινόα και από την Καρδίτσα στην Κόστα Ρίκα

Ο υπέροχος Αλέξανδρος, ένας άνθρωπος που θέλεις να γνωρίσεις βλέποντάς τον στο ντοκιμαντέρ, βάζει τους «συνεργάτες» του στον πυρήνα του ονείρου του. Μαζί δοκιμάζουν την ιδέα να κλείσουν... γεμιστά σε βαζάκι. Μαζί αντικαθιστούν το ρύζι με κινόα για να είναι «μέσα στη μόδα». Μαζί ανοίγουν έναν παγκόσμιο χάρτη για να δουν το ταξίδι των προϊόντων τους από την Καρδίτσα στην Αμερική και την Κόστα Ρίκα. Κάποιες από τις ηλικιωμένες γυναίκες δεν διστάζουν ακόμα και να μπουν μαζί του στο αεροπλάνο για να προσγειωθούν στο Βέλγιο και να θαυμάσουν από κοντά τα προϊόντα τους στα ράφια τοπικών σούπερ μάρκετ.

Η ζωή στον Ηλιά αλλάζει ριζικά και αποκτά άλλο νόημα για τους ελάχιστους εναπομείναντες κατοίκους. Ενώ η γεωργία στον Θεσσαλικό κάμπο αργοπεθαίνει, ένα μικρό «γαλατικό χωριό» (όπως το χαρακτηρίζει ο Αλέξανδρος) αντιστέκεται και καταφέρνει να διεισδύσει στην παγκόσμια αγορά.

Εφτά άνθρωποι αγωνιούν, τολμούν, ρισκάρουν, σκέφτονται, δημιουργούν. Και τελικά βάζουν και τους θεατές να αναρωτηθούν κάθε φορά που αγοράζουν ένα βιολογικό προϊόν –σίγουρα πιο ακριβό από τα υπόλοιπα– τι (αγωνία, σκέψη, μεράκι, πρώτη ύλη) κρύβεται από πίσω και ποιοι (άνθρωποι).

Η ταινία «Όταν ο Βάγκνερ συνάντησε τις ντομάτες» έκανε πρεμιέρα στο Φεστιβάλ Βερολίνου το 2019. Απέσπασε μεταξύ άλλων το βραβείο Ίρις 2020 Καλύτερου Ντοκιμαντέρ της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου και το βραβείο της Διεθνούς Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου στο 21ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.

Εδώ μπορείτε να νοικιάσετε ή να αγοράσετε την ταινία. Το κόστος είναι 7 και 9 ευρώ αντίστοιχα.