ΠΩΣ ΝΑ ΦΡΟΝΤΙΣΕΙΣ ΤΟΝ ΚΗΠΟ ΚΑΙ ΤΟ ΜΠΑΛΚΟΝΙ ΣΟΥ ΤΟΝ ΜΑΪΟ

Ο Μάιος είναι ο ιδανικός μήνας για να φτιάξετε τον κήπο και το μπαλκόνι σας. Ποιες είναι οι κηπουρικές εργασίες που πρέπει να κάνετε και τι να φυτέψετε; Με την καθοδήγηση ενός γεωπόνου, σας δίνουμε όλα τα απαραίτητα tips. Επειδή το γκαζόν δεν φέρνει την άνοιξη, φορέστε γάντια και βουτήξτε τα χέρια σας στο χώμα!

Η αρχαία ρωμαϊκή θεότητα Maja (Μάγια), της οποίας το όνομα προέρχεται από την αρχαιοελληνική λέξη «μαία», μάνα της Γης, βάφτισε τον μήνα που γεννά νέους βλαστούς και δίνει δύναμη στα δέντρα να καρποφορήσουν, σπρώχνοντας εμάς τους ανθρώπους στη χαρά της ζωής. Μετά τον χειμώνα, που η φύση μοιάζει να παύει τις εργασίες, ο Μάιος με την πρωτομηνιά του σηματοδοτεί τη θορυβώδη έλευση της ζωής.

Αν θέλετε να συμμετάσχετε σε αυτό το γλέντι, δεν έχετε παρά να φυτέψετε, να λιπάνετε, να σκαλίσετε και τελικά να δρέψετε τους καρπούς της εργασίας σας, πριν έρθει ο Ιούνης και σας μεταμορφώσει σε νωχελικό τζιτζίκι. Εργασία και χαρά, λοιπόν, προκειμένου να ανθίσει όχι μόνο ο μικρός ή μεγάλος αστικός σας κήπος, αλλά και η ψυχή σας, καθώς η κηπουρική είναι το παυσίλυπο της ψυχής.

Ποιες κηπουρικές εργασίες γίνονται τον Μάιο

– Κλάδεμα

Ώρα για κούρεμα της βουκαμβίλιας, της τριανταφυλλιάς, της γλισίνας και του γιασεμιού. Αλλά και όποιου φυτού τα κλαδιά ξεπερνάνε τα όρια, όπως ο ατίθασος κισσός που δεν το έχει σε τίποτα να καλύψει όχι μόνο τοίχους και πέργκολες, αλλά και τους ίδιους τους κορμούς των δέντρων.

– Καθάρισμα

Δώστε ανάσα αλλά και ωραία εμφάνιση στα φυτά σας, απομακρύνοντας τα ξερά φύλλα και τους μαραμένους ανθούς και ξεριζώνοντας τα αυτοφυή φυτά-παράσιτα που ρουφούν πολύτιμα συστατικά από το χώμα της γλάστρας ή του κήπου.

– Μεταφύτευση

Όποιο λουλούδι σάς τραβήξει το βλέμμα στα ολάνθιστα φυτώρια ή στους πλανόδιους πωλητές της λαϊκής αγοράς, μπορεί να «μετακομίσει» από το γλαστράκι στην άπλα του κήπου ή μιας πιο ευρύχωρης γλάστρας, αρκεί να μην είναι γεμάτο μπουμπούκια. Σε αυτή την περίπτωση, περιμένετε να περάσει η ανθοφορία του.

– Ξεχορτάριασμα

Αν έχετε κήπο, φροντίστε κάθε τόσο να τον ξεχορταριάζετε. Το καλοκαίρι πλησιάζει και ο κίνδυνος πυρκαγιάς επίσης. Για μεγαλύτερη διάρκεια αποτελέσματος χρησιμοποιήστε αντί για χορτοκοπτική μηχανή έναν ειδικό εκριζωτή για αγριόχορτα.

– Εγκατάσταση αυτόματου ποτίσματος

«Στον καταραμένο τόπο, Μάη μήνα βρέχει», λέει η παροιμία, προφανώς γιατί οι μαγιάτικες βροχές σπανίζουν. Για να μη διψάσουν τα φυτά σας, αυξήστε το πότισμα και –ιδανικά– εγκαταστήστε σύστημα αυτόματου ποτίσματος, ρυθμίζοντας τις ποσότητες νερού ανάλογα με το είδος του φυτού και τις ανάγκες του. Λίγες σταγόνες στα παχύφυτα, μπόλικο νερό στα βασιλικά.

– Λίπανση

Θεωρητικά, έχετε ξεκινήσει να λιπαίνετε τα φυτά από τις πρώτες κιόλας θερμές μέρες του Μαρτίου, για να φτάσετε στη μέγιστη δόση μέσα στον Μάιο.

Πώς θα «ταΐσετε» τα φυτά

Τα φυτά είναι σαν τα μικρά παιδιά: Θέλουν τροφή και μάλιστα την κατάλληλη. Μιλήστε τους, χαϊδέψτε τα, αλλά οπωσδήποτε ταΐστε τα, δηλαδή λιπάνετέ τα. Το κομπόστ, η καλά χωνεμένη κοπριά ή τα πιο εξειδικευμένα λιπάσματα θα τονώσουν τα ταλαιπωρημένα και πεινασμένα από τον χειμώνα φυτά.

Η γενική οδηγία είναι: υδροδιαλυτά λιπάσματα στις γλάστρες, λιπάσματα σε μορφή κόκκων και συνεπώς βραδείας αποδέσμευσης για κήπους. Μην μπερδευτείτε με τα συστατικά του λιπάσματος. Ακούστε τον γεωπόνο. Το σίγουρο είναι ότι η γαρδένια χρειάζεται σίδηρο. Μην περιμένετε να κιτρινίσουν όλα της τα φύλλα. Ακόμη, σίδηρο θέλει και η καμέλια, η ορτανσία και η αζαλέα, αλλά και ο ιβίσκος και οι τριανταφυλλιές.

Παραδοσιακά, πολύ θρεπτική τροφή θεωρείται η κοπριά ζωικής προέλευσης, αρκεί να είναι καλά «χωνεμένη», όπως λέγεται στη γλώσσα των γεωπόνων, δηλαδή να έχει υποστεί ζύμωση, ώστε να μην κάψει το φυτό.

Για μεγαλύτερη ασφάλεια, εμπιστευτείτε συσκευασμένη κοπριά από εξειδικευμένες στο είδος εταιρείες παραγωγής φυτοχωμάτων.

– Κομποστοποίηση

Αν δεν θέλετε να αγοράσετε έτοιμο κομπόστ και έχετε χώρο στη βεράντα ή τον κήπο σας, χρησιμοποιήστε τον ειδικό κομποστοποιητή, έναν κάδο τον οποίο θα τροφοδοτείτε όλο τον χρόνο με κλαδέματα, ξερά φύλλα αλλά και υπολείμματα συγκεκριμένων τροφών, η ανάμειξη των οποίων θα σας δώσει ένα λίπασμα που σέβεται απόλυτα το περιβάλλον. Ρωτήστε έναν γεωπόνο για τα συστατικά μιας ιδανικής ανάμειξης.

Ποια λουλούδια να φυτέψετε

Οι προνοητικοί ερασιτέχνες κηπουροί έχουν φυτέψει ήδη σπόρους και βολβούς, και βλέπουν τους κόπους τους να ανταμείβονται. Αλλά η άνοιξη δεν θέλει ενοχές: Αγοράστε έτοιμα, μικρά και υγιή φυτά και φροντίστε τα να μεγαλώσουν και να ανθίσουν στο παρτέρι του κήπου των προαστίων ή στη βεράντα του Παγκρατίου.

– Γεράνια, πελαργόνια και αρμπαρόριζες

Ανθεκτικά και όχι ιδιαίτερα απαιτητικά σε νερό και λίπασμα, δίνουν χρώμα –κατά περίπτωση– και άρωμα στη βεράντα και τον κήπο μας. Τα πελαργόνια αγαπούν πολύ τον ήλιο και οι αρμπαρόριζες τα γλυκά του κουταλιού, στων οποίων τις συνταγές «βουτούν» και χαρίζουν το σπάνιό τους άρωμα.

– Σκυλάκια

Το Antirrhinum majus είναι πολυετές φυτό που θέλει μπόλικο νερό και μια καλή θέση στον ήλιο. Και λίγη υποστήριξη, αν το μπαλκόνι σας το δέρνουν οι αέρηδες.

– Βιολέτες

Αναδύουν το άρωμα της άνοιξης και, αν βρουν τον τόπο τους, έχουν μεγάλη ανθοφορία και ανάπτυξη. Προτιμούν τα ηλιόλουστα από τα ημισκιερά και σκιερά μέρη, και κρατούν τα ωραία τους άνθη σε απάνεμα σημεία της βεράντας ή του κήπου.

– Πετούνιες

Μία ποικιλία από πετούνιες φυτεμένες σε μία μεγάλη ζαρντινιέρα χρωματίζουν μέχρι το φθινόπωρο τα μπαλκόνια της πόλης, χωρίς να απαιτούν μεγάλη φροντίδα.

– Πανσέδες

Ξεχωριστοί για τα σχέδια και τα χρώματά τους, οι πανσέδες είναι λίγο ιδιότροποι: Θέλουν φως, αλλά όχι καυτό ήλιο, και προτιμούν τα σημεία εκείνα στις βεράντες της πόλης όπου ο ήλιος δεν θα τους καίει και ο βοριάς δεν θα τους παιδεύει. Όσο για λίπασμα και νερό; Χρειάζεται να είστε γενναιόδωροι και στα δύο.

– Κατιφέδες

Όχι μόνο όμορφος αλλά και χρήσιμος, ο κατιφές φυτεύεται στον λαχανόκηπο και προστατεύει ντομάτες, μελιτζάνες και πιπεριές από διάφορα έντομα. Ακόμη, αρκετά είδη του είναι βρώσιμα και –λένε– νόστιμα. Αν δείτε σε κάποια συνταγή τη λέξη Marigolds, να ξέρετε ότι περιέχει κατιφέδες. Οι αρχαίοι Έλληνες αλλά και οι Αζτέκοι τους θεωρούσαν άνθη που κάνουν καλό στην υγεία. Εμείς τους διαλέγουμε για το έντονο πορτοκαλί ή κίτρινο χρώμα τους, που κρατάει την έντασή του καθ' όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού.

– Μενεξέδες

Τα λευκά ή μοβ «γιούλια» των μαμάδων μας έχουν ένα διακριτικό αλλά υπέροχο άρωμα, για το οποίο χρησιμοποιούνται ευρέως στην αρωματοποιία. Ο παράδεισός τους είναι ο κήπος. Μόνο εκεί μπορούν να εξαπλωθούν και να επικρατήσουν κάθε μικρού και αυτοφυούς φυτού που βρίσκεται στο διάβα τους, καθώς παράγουν παραφυάδες που έρπουν στο έδαφος και τελικά φυτρώνουν εκεί που δεν τους σπέρνουν.

– Αρωματικά και εντομοαπωθητικά φυτά και βότανα

Η αρμπαρόριζα, ο βασιλικός, η μέντα, ο δυόσμος και η λεβάντα αναδύουν αρώματα που δεν είναι αρεστά σε μύγες και κουνούπια, αλλά είναι σε όλους εμάς που δεν νοούμε την άνοιξη χωρίς τις μυρωδιές της.

Πρωτομαγιάτικα στεφάνια

Όχι μόνο η Πρωτομαγιά, αλλά κάθε μαγιάτικη μέρα έχει τα θέλγητρα για να προϋπαντήσουμε τον Μάη στην εξοχή, όπως μας προτρέπει το παραδοσιακό ποίημα, και να τον στεφανώσουμε με λουλούδια του αγρού: άνθη μολόχας, μαντελίδας, ανεμώνης και άγριας βρούβας.

Ακόμη και το πιο ταπεινό αγριόχορτο ανθίζει τον Μάιο, δίνοντας στην ύπαιθρο άπειρους τόνους του μοβ, του κίτρινου και του κόκκινου. Πλέξτε τα άνθη, χρησιμοποιώντας ευλύγιστα κλαδιά και για μια νότα παραδοσιακής «μαγείας», προσθέστε ρίζες φυτών και σκόρδα, που –σύμφωνα με τους Σμυρνιούς της παλιάς εποχής– διώχνουν το κακό μάτι. Με ή χωρίς αυτά, πάντως, ένα είναι σίγουρο: Ο Μάιος θα νικήσει για μία ακόμη φορά τον χειμώνα.

Ευχαριστούμε τον γεωπόνο και αρχιτέκτονα τοπίου Κώστα Ζηλεμένο.