10+1 ΑΠΟ ΤΙΣ ΚΑΛΥΤΕΡΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ
Οι φωτογραφίες που διακρίθηκαν στα Sony World Photography Awards 2022 δεν ξεχώρισαν μόνο για τις αισθητικές αρετές τους. Ξεχώρισαν επίσης γιατί κατάφεραν να αποτυπώσουν με γοητευτικό τρόπο ακόμα και απλές καθημερινές στιγμές, που κάποτε κρύβουν συνταρακτικές ιστορίες.
Οι γυναίκες με τις παραδοσιακές βλάχικες φορεσιές που ποζάρουν αγέρωχες στον φακό του Γιώργου Τατάκη φωτογραφήθηκαν στο Σέλι της Βέροιας. Η λήψη ήταν μία από εκείνες που έφεραν τον δημιουργό στους φιναλίστ των Sony World Photography Awards 2022. Ο Έλληνας φωτογράφος κατέκτησε τελικά το δεύτερο βραβείο στην κατηγορία «Πορτρέτα», επιβεβαιώνοντας ότι μια φωτογραφία που δεν είναι μόνο άρτια αισθητικά αλλά αφηγείται και μια ιστορία έχει μεγάλη δύναμη.
Οι λήψεις του Τατάκη εντάσσονται στη σειρά «Καρυάτιδες», μια σπουδή γυναικών με παραδοσιακές φορεσιές από διάφορες περιόδους της ελληνικής ιστορίας. Μπορεί να μην απέσπασαν την κορυφαία διάκριση, όμως ανέβηκαν στο δεύτερο σκαλί του «βάθρου» και θα παρουσιαστούν στην έκθεση με τις καλύτερες φωτογραφίες του διαγωνισμού, στο Somerset House, στο Λονδίνο (όπου είχαν εκτεθεί και όσες απέσπασαν Εθνικά Βραβεία).
Πρώτος στην ίδια κατηγορία με τον Τατάκη και νικητής συνολικά του τίτλου Photographer of the Year αναδείχτηκε ο Adam Ferguson, από την Αυστραλία, με τη σειρά «Migrantes». Μπροστά στον φακό του βρίσκονται Μεξικανοί μετανάστες, ενώ περιμένουν να περάσουν τα σύνορα στις ΗΠΑ. Η ιδιαιτερότητα είναι ότι ο φωτογράφος έστησε κάθε σκηνή, άφησε όμως στους φωτογραφιζόμενους τον τελικό έλεγχο, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να κάνουν οι ίδιοι το «κλικ».
«Μέσα από τη συνεργασία με τους μετανάστες, αυτή η φωτογραφική σειρά ήταν μια απόπειρα να δημιουργηθούν εικόνες που εμπνέουν μάλλον ενσυναίσθηση, παρά συμπάθεια», δήλωσε ο ίδιος. «Αφήνοντάς τους τον έλεγχο της λήψης και επιτρέποντας σε κάθε μετανάστη να έχει λόγο στη διαδικασία αποτύπωσής του, θέλησα να αντιστρέψω το αφήγημα της περιθωριοποίησης και να δημιουργήσω μια ιστορία πιο ανθρώπινη, άμεση και ειλικρινή. Είμαι ευγνώμων σε αυτά τα γενναία και ανθεκτικά άτομα που δέχτηκαν να δουλέψουν μαζί μου, και παραλαμβάνω αυτό το βραβείο επίσης εκ μέρους τους».
Οι νικητές στις υπόλοιπες κατηγορίες των Sony World Photography Awards
ARCHITECTURE & DESIGN: Domagoj Burilović – Κροατία
Ό,τι φαίνεται σαν μια φωτογραφία είναι στη πραγματικότητα δύο: η εικόνα ενός δάσους και η εικόνα ενός σπιτιού στην Κροατία έχουν συνδυαστεί, ως ένα σχόλιο για τη μαζική μετοίκηση ντόπιων πληθυσμών σε αναζήτηση καλύτερης μοίρας. Η εκμετάλλευση των φυσικών πόρων της περιοχής τον 19ο αιώνα είχε επιτρέψει στον κόσμο να χτίσει τα πρώτα σπίτια με τούβλα. Τώρα, η φύση ξαναπαίρνει το πάνω χέρι.
CREATIVE: Alnis Stakle – Λετονία
Η σειρά «Γλυκιά Αποκάλυψη» του Alnis Stakle περιλαμβάνει κολάζ εικόνων από διάφορες πηγές, μουσεία, επιστημονικά ιδρύματα και αρχεία. Χρησιμοποιώντας στιγμιότυπα που ο ίδιος θεωρεί εμβληματικά για παρελθόν και το παρόν, παίζει με τους κώδικες της οπτικής επικοινωνίας για να δημιουργήσει έργα που υπερβαίνουν χρονολογίες, μέσα και πολιτισμούς. Σαν μια χοάνη ερεθισμάτων «αποκάλυψης» που περισσότερο γοητεύει παρά τρομάζει.
DOCUMENTARY PROJECTS: Jan Grarup – Δανία
Τα παιδιά της οικονομικά διαλυμένης Βενεζουέλας απεικονίζει η ομότιτλη σειρά του Jan Grarup, εκείνα που πληρώνουν το υψηλότερο τίμημα της φτώχιας. Η παρακάτω φωτογραφία έχει τραβηχτεί στη γειτονική Κολομβία, σε εγκαταλειμμένο αεροδιάδρομο που έχει μετατραπεί σε χωματερή. Λόγω της κρίσης στη μια χώρα, υπολογίζεται ότι 8,5 εκατομμύρια άνθρωποι στην άλλη δεν έχουν πρόσβαση σε υγειονομικά υλικά, νερό, φαγητό και στέγη.
ENVIRONMENT: Shunta Kimura – Ιαπωνία
Ένας άντρας κουβαλά στο κεφάλι του άχυρα, σε μια περιοχή του Μπαγκλαντές που πλήττεται από την κλιματική κρίση. Υπερχειλίσεις ποταμών, αύξηση της αλατότητας του νερού και καταστροφές από τροπικούς κυκλώνες επηρεάζουν τη ζωή των κατοίκων, ακόμα κι όταν φαινομενικά κυλάει ήρεμη.
LANDSCAPE: Lorenzo Poly – Ιταλία
Οι συνθήκες που επικρατούν στα υψίπεδα της Ισλανδίας είναι τόσο αντίξοες, ώστε το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου τίποτα δεν μπορεί να επιβιώσει εκεί. Η φωτογραφία είναι από τη σειρά «Life On Earth» και ο φωτογράφος παραθέτει τα λόγια του φιλοσόφου Alan Watts για να αποδώσει την αίσθηση που επιζητάει: «Καθένας μας, όχι μόνο κάθε άνθρωπος αλλά και κάθε φυλλαράκι, κάθε χορτάρι, υφίσταται ως ύπαρξη μόνο χάρη σε όλα όσα τον περιβάλλουν». Και «αν μπεις βαθιά, πολύ βαθιά σε ένα αχανές δάσος και κάνεις ησυχία, θα καταλάβεις πως είσαι συνδεδεμένος με το καθετί».
PORTFOLIO: Hugh Fox – Ηνωμένο Βασίλειο
Η φωτογραφία ενός ανθρώπου που κάνει βόλτα στο πάρκο της γειτονιάς του θυμίζει στον φωτογράφο τις στιγμές ησυχίας και περισυλλογής που επέβαλε στον κόσμο η πανδημία.
SPORT: Ricardo Teles – Βραζιλία
Οι αυτόχθονες της φυλής Xingu στη Βραζιλία έχουν ένα τελετουργικό για να τιμούν τους νεκρούς τους που ονομάζεται «Kuarup». Γίνεται μια φορά τον χρόνο σε διαφορετικά χωριά και διαρκεί τέσσερις μέρες. Το αποκορύφωμα είναι ένα είδος πάλης που θυμίζει την Ελληνο-Ρωμαϊκή. Οι φωτογραφίες της σχετικής σειράς τραβήχτηκαν ενώ αποδίδονταν τιμές για τους πέντε νεκρούς του 2020 και του 2021 – εκ των οποίων οι τέσσερεις έχασαν τη ζωή τους λόγω Covid-19.
STILL LIFE: Haruna Ogata – Ιαπωνία & Jean-Etienne Portail – Γαλλία
Οι «Αστερισμοί» που απαθανάτισαν οι Haruna Ogata & Jean Etienne Portail τραβήχτηκαν σε στούντιο στο Παρίσι, επιτυγχάνοντας μια ισορροπία ανάμεσα σε γραμμές, σχήματα και χρώματα στο δικό τους δημιουργικό σύμπαν.
WILDLIFE & NATURE: Milan Radisics – Ουγγαρία
Μια αλεπού ανεβαίνει στο παρμπρίζ αυτοκινήτου γεμάτη περιέργεια. Για τον φωτογράφο, η σχέση με το συγκεκριμένο αγρίμι ήταν ένα «φλερτ» που κράτησε 8 μήνες. Την ονόμασε Roxy και την παρατηρούσε στον καθημερινό της νυχτερινό περίπατο, στήνοντας τη φωτογραφική του μηχανή σε σημεία όπου περίμενε ότι θα περάσει. Κρυμμένος στο σκοτάδι του σπιτιού του, την παρακολουθούσε και έβγαζε φωτογραφίες με τηλεχειρισμό την κατάλληλη στιγμή.
Δείτε περισσότερες φωτογραφίες στην online gallery του διαγωνισμού.