ΔΕΝ ΕΧΕΙΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟ; ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΦΤΑΙΕΙ Ο ΤΟΠΟΣ ΠΟΥ ΜΕΓΑΛΩΣΕΣ

Πόλη ή επαρχία; Ο τόπος που μεγάλωσες φαίνεται να επηρεάζει την ικανότητά σου να προσανατολίζεσαι. Νικητές αναδεικνύονται όσοι εξασκήθηκαν σε «άναρχο» τερέν.

Ο τόπος που μεγάλωσα (όχι, δεν έχει κρυφό παράπονο, κατά τους στίχους του Θανάση Παπακωνσταντίνου) ίσως έχει βάλει το χεράκι του στο πόσο εύκολα μπορώ να προσανατολιστώ.

Μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature φαίνεται να εξηγεί γιατί ποτέ δεν χάθηκα στο Ηράκλειο, μια πόλη με ανύπαρκτο πολεοδομικό σχέδιο, ή σε άλλες άναρχα δομημένες πόλεις της Ελλάδας και του εξωτερικού.

Οι δεξιότητες προσανατολισμού μαθαίνονται

Eπιστήμονες αξιολόγησαν τις δεξιότητες προσανατολισμού και πλοήγησης σχεδόν 400 χιλιάδων ανθρώπων μέσω ενός ειδικά σχεδιασμένου βιντεοπαιχνιδιού, ενώ συγκέντρωσαν στοιχεία σχετικά με το υπόβαθρό τους, π.χ. αν μεγάλωσαν σε πόλη, σε αγροτικό περιβάλλον, σε προάστιο ή σε έναν συνδυασμό των παραπάνω.

Κατά μέσο όρο, εκείνοι που μεγάλωσαν στην επαρχία ή σε κάποιο προάστιο ήταν καλύτεροι από εκείνους που μεγάλωσαν σε δομημένες μεγαλουπόλεις, πλεονέκτημα που διατηρήθηκε καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωή τους. Μάλιστα, η δεξιότητα των τελευταίων μπορεί να συγκριθεί με αυτή ανθρώπων πέντε χρόνια μεγαλύτερων, που όμως μεγάλωσαν σε αγροτικές περιοχές, αναφέρει ο Hugo Spiers, Καθηγητής Γνωστικής Νευροεπιστήμης στο University College του Λονδίνου και ένας από τους συγγραφείς της μελέτης.

ΝΕΚΤΑΡΙΑ ΜΠΑΛΩΜΑΤΙΝΗ/EUROKINISSI

Η δεξιότητα της πλοήγησης είναι κάτι που καλλιεργείται και μας επιτρέπει να είμαστε ανεξάρτητοι, να κινούμαστε σε μέρη που δεν γνωρίζουμε, να μην χανόμαστε. Οι παράγοντες που την επηρεάζουν είναι πολλοί, ανάμεσά τους η ηλικία μας (όσο μεγαλώνουμε τείνουμε να γινόμαστε χειρότεροι), συμπληρώνει.

Ο πολεοδομικός σχεδιασμός

Το περιβάλλον στο οποίο μεγαλώνουμε ήταν ένας παράγοντας που είχε αγνοηθεί. Οι πόλεις, όμως, προσφέρουν διαφορετικές εμπειρίες όσον αφορά τις προκλήσεις πλοήγησης σε σύγκριση με την ύπαιθρο. «Το οδικό δίκτυο σε πολλές πόλεις είναι οργανωμένο σε μορφή πλέγματος με κάθετους και οριζόντιους δρόμους (π.χ. Μπουένος Άιρες, Τορόντο, Μανχάταν). Η διαμόρφωση αυτή αφήνει στον άνθρωπο μια… κληρονομιά. Αν και ο σχεδιασμός αυτός έχει σκοπό να διευκολύνει την πλοήγηση των πολιτών, μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη χωρική ικανότητα όσων μεγαλώνουν σε τέτοιου είδους πόλεις», εξηγεί.

ΝΕΚΤΑΡΙΑ ΜΠΑΛΩΜΑΤΙΝΗ/EUROKINISSI

«Το να μεγαλώνεις σε ένα μέρος με πιο σύνθετη διάταξη δρόμων ή μονοπατιών μπορεί να βοηθήσει με τις δεξιότητες προσανατολισμού και πλοήγησης, καθώς είναι πιθανότερο να κάνεις πολλές στροφές σε διαφορετικές γωνίες, ενώ μπορεί να χρειαστεί να θυμάσαι περισσότερους δρόμους και ορόσημα», συμπληρώνει ο δεύτερος συγγραφέας της μελέτης, Antoine Coutrot, από το Πανεπιστήμιο της Λυών.

Από την άλλη, αν και οι άνθρωποι που κατάγονται από πόλεις με γεωμετρική διαρρύθμιση στους δρόμους έχουν γενικά χειρότερη επίδοση προσανατολισμού, είναι ελαφρώς καλύτεροι στο να κινούνται σε άλλες πόλεις με παρόμοια οργάνωση δρόμων.