ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η IYENGAR YOGA ΚΑΙ ΓΙΑΤΙ ΑΞΙΖΕΙ ΝΑ ΤΗ ΓΝΩΡΙΣΕΙΣ

Στην Iyengar Yoga, διαλογισμός και κίνηση παντρεύονται, με τεράστια θεραπευτικά οφέλη.

Αϊγένγκαρ. Έτσι προφέρεται η μέθοδος διδασκαλίας της γιόγκα που δημιούργησε ο B.K.S. Iyengar (1918-2014), ένας από τους σημαντικότερους δασκάλους της γιόγκα παγκοσμίως. Το 2004, το περιοδικό TIME τον συμπεριέλαβε στην ετήσια λίστα του με τους πιο επιδραστικούς ανθρώπους.

O B.K.S. Iyengar χάρισε ένα σπουδαίο δώρο στην ανθρωπότητα: έκανε τη γιόγκα προσβάσιμη σε όλους, ακόμη και σε ανθρώπους με σοβαρά προβλήματα υγείας. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να διαδοθεί η γιόγκα στη Δύση και να αλλάξει ο τρόπος διδασκαλίας της.

Όπως έχει γράψει ο συγγραφέας Φώτης Τερζάκης, ο Iyengar «έβγαλε τη γιόγκα από το οιονεί θρησκευτικό ή αριστοκρατικά αγωνιστικό περιβάλλον, στο οποίο κατά παράδοσιν ασκείτο στην Ινδία από κύκλους μυημένων. Την άνοιξε σε ένα ευρύτερο λαϊκό κοινό, τονίζοντας τα θεραπευτικά της στοιχεία. Το κυριότερο όμως που πέτυχε ήταν να την καταστήσει γνωστή και δημοφιλή σε εκτεταμένα ακροατήρια της Δύσης».

Η ιστορία της Iyengar Yoga

Γεννημένος σε μια φτωχή οικογένεια βαϊσνάβα βραχμάνων, ο Iyengar πέρασε πολλές και σοβαρές αρρώστιες ως παιδί. Έφτασε στα 15 του στο κατώφλι της γιόγκα για να δυναμώσει. Βλέποντας τα οφέλη της άσκησης στο καταβεβλημένο σώμα του –και με μοναδικό όπλο τη θέλησή του– μεταμορφώθηκε από ασθενικό έφηβο σε δεξιοτέχνη δάσκαλο. Ανέπτυξε όμως και το δικό του σύστημα διδασκαλίας.

Χριστινα Αβδικου

Ο Iyengar εισήγαγε πολλές τεχνικές καινοτομίες. Πολύ σημαντική ήταν η χρήση βοηθημάτων (props) που επιτρέπουν τη σταδιακή προσέγγιση του αμύητου, ακόμη και ανθρώπων με σωματικές αναπηρίες, σε δύσκολες άσανα (σωματικές στάσεις). Υπήρξε δάσκαλος του μετέπειτα γνωστού από τα εκλαϊκευμένα φιλοσοφικά βιβλία του, Jiddu Krishnamurti. Ζώντας και διδάσκοντας αργότερα στη Δύση, τον ακολούθησαν ο διάσημος βιολιστής Yehundi Menuhin, ο συγγραφέας Aldus Huxley, η σκηνοθέτιδα Mira Nair και πολλές διασημότητες από τον χώρο της πολιτικής, του αθλητισμού και του θεάματος.

«Η γιόγκα κάνει έναν έντιμο ασκούμενο μια ολοκληρωμένη προσωπικότητα», έλεγε ο Iyengar. «Αναπτύσσει μια αίσθηση ενοποίησης και ταύτισης μεταξύ ανθρώπου και φύσης, ανθρώπου και ανθρώπου, ανθρώπου και Σύμπαντος».

Σε τι διαφέρει από τα άλλα είδη γιόγκα;

Η εκμάθηση της γιόγκα με τη μέθοδο Iyengar ξεκινά από τη σε βάθος μελέτη και εφαρμογή των άσανα (σωματικές στάσεις) και της πραναγιάμα (ασκήσεις αναπνοής). Κύρια χαρακτηριστικά της είναι:

• H έμφαση στη σωστή ευθυγράμμιση και στάση του σώματος, που εντείνει τις θεραπευτικές ιδιότητες της γιόγκα.
• Tο ότι απευθύνεται σε ανθρώπους κάθε ηλικίας, σωματότυπου και φυσικής κατάστασης.

Η Iyengar διαφοροποιείται από τα υπόλοιπα είδη γιόγκα σε τρία βασικά σημεία:

1. Τεχνική: Η σωστή –από ανατομικής άποψης– ευθυγράμμιση του σώματος επιτρέπει στο σώμα να αναπτυχθεί με αρμονικό τρόπο, ώστε ο ασκούμενος να μην υφίσταται τραυματισμούς κατά την εκτέλεση των άσανα. Δεδομένου ότι κάθε σώμα είναι διαφορετικό και κάθε άνθρωπος έχει διαφορετικά δυνατά και αδύνατα σημεία, στην Iyengar Yoga σημαντική είναι η χρήση βοηθημάτων (ιμάντες, καρέκλες, τουβλάκια, κουβέρτες κ.ά) όταν και όπου απαιτείται. Έτσι το σώμα παίρνει τη σωστή στάση και «δουλεύει» με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα.

2. Αλληλουχία: Η σειρά με την οποία εκτελούνται οι άσανα και η πραναγιάμα δημιουργεί μια δυναμική που εντείνει την αποτελεσματικότητα της πρακτικής. Οι διαφορετικοί συνδυασμοί των άσανα επιφέρουν διαφορετικά αποτελέσματα όχι μόνο σε σωματικό, αλλά και σε διανοητικό και ψυχονοητικό επίπεδο.

3. Χρονική διάρκεια: Οι άσανα στην Iyengar Yoga δεν εκτελούνται μηχανικά. Αφιερώνεται χρόνος για να μπει κάποιος σε μία άσανα και να σταθεροποιηθεί σε αυτήν. Αποτέλεσμα είναι να μπορεί να παραμείνει περισσότερο διάστημα και να αποκομίσει τα οφέλη της.

ΔΕΔΟΜΕΝΟΥ ΟΤΙ ΚΑΘΕ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΕΧΕΙ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ ΔΥΝΑΤΑ ΚΑΙ ΑΔΥΝΑΤΑ ΣΗΜΕΙΑ, ΣΤΗΝ IYENGAR YOGA ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΕΙΝΑΙ Η ΧΡΗΣΗ ΒΟΗΘΗΜΑΤΩΝ. 

Τα οφέλη σε σώμα και πνεύμα

Ανάμεσα στα οφέλη της Iyengar Yoga συγκαταλέγονται:

• η φυσική ενδυνάμωση
• η ευλυγισία
• η βελτίωση του καρδιαγγειακού συστήματος και της αναπνοής
• η διαχείριση του στρες
• η ανακούφιση από τον πόνο

Χριστινα Αβδικου

Τι παραπάνω, όμως, έχει να προσφέρει η Iyengar; H Χάρις Λυρώνη, πιστοποιημένη δασκάλα Iyengar Yoga, εξηγεί:

«Να τονίσουμε ότι στην Iyengar ο δάσκαλος δεν δείχνει απλώς μία άσανα, περιμένοντας από τον μαθητή να τη μιμηθεί. Υπό την επίβλεψη ενός πιστοποιημένου και έμπειρου δασκάλου Iyengar, ο μαθητής διδάσκεται τη σωστή τεχνική μιας άσανα. Πώς δηλαδή να “μπει” σε αυτή τη στάση, αναλυτικές οδηγίες κατά την παραμονή του και πώς να βγει’’ από τη στάση με ασφάλεια. Ο δάσκαλος εξηγεί με σαφήνεια τη μηχανική της άσανα (π.χ. ευθυγράμμιση, έκταση, κατεύθυνση, σταθερότητα, ακρίβεια), τις ανατομικές λεπτομέρειες και ιδιαιτερότητες που κάνουν τη διαφορά για την ασφαλή εκτέλεση της άσανα. Επίσης τη σωστή χρήση βοηθημάτων ως εργαλείων εκπαίδευσης για την αρτιότερη εκτέλεση των στάσεων, αν και εφόσον απαιτείται. Παράλληλα, ο μαθητής διδάσκεται τη σωστή χρήση της αναπνοής και την κατάλληλη σωματική και νοητική προετοιμασία για πραναγιάμα με σαφείς οδηγίες.

»Οι οδηγίες αυτές καλούν τον μαθητή να συγκεντρωθεί στο σώμα του. Δεν αποσκοπούν απλώς στην εξωτερική ευθυγράμμιση. Αλλά στο να κρατήσουν την προσοχή του εστιασμένη στο παρόν. Στο τι κάνει, πώς το κάνει, γιατί το κάνει, τι αισθάνεται. Οι οδηγίες είναι φυσικά ανάλογες με το επίπεδο. Ξεκινούν από βασικές για τους αρχάριους και φτάνουν σε πιο λεπτές και εξειδικευμένες οδηγίες στους πιο έμπειρους.

»Έτσι, ο μαθητής οδηγείται σταδιακά και μεθοδικά σε αυτό που λέγεται διαλογισμός εν κινήσει, όπως σωστά έχει χαρακτηριστεί η Iyengar γιόγκα. Πέρα λοιπόν από την επίγνωση σε σωματικό επίπεδο, ο ασκούμενος ξεκινά ένα προσωπικό ταξίδι αυτογνωσίας. Προχωράει σιγά-σιγά από το εξωτερικό προς το εσωτερικό, σε μία άλλη προσέγγιση του εσώτερου εαυτού. Γιατί η γιόγκα είναι ταξίδι, ένα ταξίδι που μπορεί να αλλάξει τον ρου των πραγμάτων και την ίδια την πορεία της ζωής μας».

Η Χάρις Λυρώνη είναι πιστοποιημένη δασκάλα Iyengar Yoga, μέλος του Iyengar Yoga Association UK και ιδρύτρια του Shakti Yoga Studio στην Αθήνα.