ΓΙΑΤΙ ΝΑ ΜΗΝ ΦΟΡΑΣ ΠΑΠΟΥΤΣΙΑ ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ

Θεωρείς γραφικούς όσους αφήνουν τα παπούτσια τους στην εξώπορτα και σου ζητάνε να κάνεις το ίδιο όταν πηγαίνεις σπίτι τους; Αν μάθεις τι μπορεί να κουβαλάνε οι σόλες σου μέσα, ίσως αναθεωρήσεις.

Δεν μπορώ να ξέρω από πού κρατάει η σκούφια σου, το επίπεδο της όποιας υποχονδρίασης των μελών της οικογένειάς σου ή τη δική σου σχέση με την υγιεινή. Θεωρώ, ωστόσο, δεδομένο ότι έχεις δει πως σε κάποια σπίτια αφήνουν τα παπούτσια στην είσοδο. Ίσως το κάνεις κι εσύ. Σίγουρα το έκανα εγώ κάθε φορά που πήγαινα στο σπίτι μιας θείας μου, στην Κατερίνη. Μέχρι πριν από λίγα χρόνια πίστευα πως εκείνη έχει «θέμα» (ως πρόεδρος των οργανωμένων οπαδών του κινήματος «Καθαρίζω, άρα υπάρχω», ή αλλιώς της ουσιαστικής καθαριότητας, όχι όσων βλέπει η πεθερά).

Για κάποιο λόγο, ακολούθησα την τακτική από την εποχή που εμφανίστηκε στον πλανήτη ο κορονοϊός και η πανδημία Covid-19. Ίσως να έπαιξε ρόλο και η (αυτο)πλύση εγκεφάλου των ατελείωτων ωρών που πέρασα παρακολουθώντας κορεατικά dramas. Ένα από αυτά που με δίδαξαν είναι ότι στην Κορέα δεν υπάρχει άνθρωπος (οποιασδήποτε ηλικίας, οικονομικής δύναμης ή οτιδήποτε άλλο) που να μπαίνει στο σπίτι του με τα παπούτσια. Και δεν υπάρχει σπίτι που να μην έχει ειδικό χώρο πίσω από την πόρτα της εισόδου, για να αφήνεις τα υποδήματα πριν περάσεις στα ενδότερα.

Περιβαλλοντικοί χημικοί που έχουν περάσει μια δεκαετία εξετάζοντας το εσωτερικό περιβάλλον και τους ρύπους στους οποίους εκτίθενται οι άνθρωποι μέσα στο σπίτι τους έγραψαν για όσα βάζουμε στα δωμάτιά μας με τα παπούτσια. Οι Mark Patrick Taylor, επίτιμος καθηγητής στο Macquarie University, και Gabriel Filippelli, καθηγητής επιστημών της γης και εκτελεστικός διευθυντής στο Indiana University Environmental Resilience Institute, τρέχουν το πρόγραμμα DustSafe. Δεν έχουν ολοκληρώσει την έρευνα, ωστόσο έχουν ήδη πολύ ξεκάθαρη εικόνα για το τι πρέπει να κάνουμε με τα παπούτσια μας.

iStock

Πώς έφτασαν οι ερευνητές στα παπούτσια μας

Οι ερευνητές επιστήμονες έχουν επικεντρωθεί στη μέτρηση και την αξιολόγηση της έκθεσης των ανθρώπων σε σειρά επιβλαβών ουσιών οι οποίες υπάρχουν σε όλα τα σπίτια. Παράδειγμα;

• Γονίδια ανθεκτικά στα αντιβιοτικά (γονίδια που κάνουν τα βακτήρια ανθεκτικά στα αντιβιοτικά).
• Απολυμαντικά χημικά.
• Μικροπλαστικά (τα οποία έχουν ήδη εισχωρήσει μέχρι και στο αίμα μας).
• Υπερφθοριωμένες χημικές ουσίες (παραμένουν στο σώμα χωρίς να διασπώνται και χρησιμοποιούνται σε πληθώρα βιομηχανικών και οικιακών προϊόντων, αλλά και σε προϊόντα συσκευασίας τροφίμων).
• Ραδιενεργά στοιχεία.

«Ένα ισχυρό επίκεντρο της δουλειάς μας περιλαμβάνει την αξιολόγηση των επιπέδων δυνητικά τοξικών μετάλλων –αρσενικό, κάδμιο και μόλυβδος– μέσα στα σπίτια, σε 35 χώρες. Οι συγκεκριμένοι μολυσματικοί παράγοντες –ειδικά ο επικίνδυνος μόλυβδος νευροτοξίνης– είναι άοσμοι και άχρωμοι. Επομένως, δεν υπάρχει τρόπος να γνωρίζουμε εάν οι κίνδυνοι της έκθεσης είναι μόνο στο έδαφος ή τους σωλήνες νερού, ή αν βρίσκονται επίσης στο πάτωμα του σαλονιού σας».

Η επιστήμη προτείνει μια πολύ ισχυρή σύνδεση μεταξύ του μολύβδου που υπάρχει μέσα στο σπίτι σας και αυτού που βρίσκεται στο έδαφος στις αυλές. Ο πιο πιθανός λόγος αυτής της σύνδεσης είναι η βρωμιά που «φεύγει» από την αυλή ή την πατάμε εμείς με τα παπούτσια μας και τα κατοικίδια με τις πατούσες τους.

Ποιοι ρύποι υπάρχουν στο σπίτι μας και πώς βρέθηκαν εκεί

Σε άρθρο που έγραψαν στο Conversation, οι επιστήμονες τονίζουν πως όταν μιλάμε για ρύπους και ενδεχόμενες επιβλαβείς συνέπειες στην υγεία μας, συνήθως αναφερόμαστε σε ανοιχτούς χώρους. Εκεί όπου πατάμε σε έδαφος που μπορεί να είναι επικίνδυνο, αναπνέουμε αμφιβόλου ποιότητας αέρα και, γενικά, η ατμόσφαιρα είναι κάπως «προβληματική».

«Υπάρχει, ωστόσο, ρυθμιστικό ενδιαφέρον ως προς το ζήτημα της ποιότητας του αέρα, σε εσωτερικούς χώρους», τονίζεται από τους ειδικούς, που συνεχίζουν εξηγώντας ότι «το υλικό που συσσωρεύεται μέσα στο σπίτι σας δεν περιλαμβάνει μόνο τη σκόνη και τη βρωμιά από ανθρώπους και κατοικίδια, που “ρίχνουν” τρίχες και δέρμα. Το 1/3 όσων είναι στο σπίτι σας προέρχεται από εξωτερικούς χώρους και το “πήρατε” είτε με την αναπνοή, είτε με τα παπούτσια».

Στους μικροοργανισμούς που υπάρχουν στα παπούτσια και τα πατώματα περιλαμβάνονται παθογόνα ανθεκτικά στα φάρμακα. Στη λίστα υπάρχουν και λοιμώδεις παράγοντες που σχετίζονται με μικρόβια τα οποία συναντώνται σε νοσοκομεία και είναι δύσκολο να αντιμετωπιστούν.

Προσθέστε και τις τοξίνες από υπολείμματα ασφάλτου, που προκαλούν καρκίνο (βάσει έρευνας του 2018) και τις χημικές ουσίες που υπάρχουν στο γρασίδι και προκαλούν ενδοκρινικές διαταραχές (επίσης σύμφωνα με μελέτη) και θα δείτε κάπως διαφορετικά όσα κουβαλάνε τα παπούτσια σας.

Η ένσταση της Wall Street Journal

Άρθρο που δημοσίευσε η Wall Street Journal, στις 10 Φεβρουαρίου 2022, είχε τίτλο «Ιδού ο λόγος που θα φορώ τα παπούτσια μου και μέσα στο σπίτι». Οι Taylor και Filippelli επισημαίνουν ότι το συγκεκριμένο δημοσίευμα επικεντρώνει στο E. Coli, ένα επικίνδυνο βακτήριο που αναπτύσσεται στα έντερα πολλών θηλαστικών (συμπεριλαμβανομένων των ανθρώπων) και είναι σχεδόν παντού. Ως εκ τούτου, είναι και στις σόλες μας (στο 96% αυτών, όπως ανέφερε το άρθρο).

«Αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς, θα πρέπει να πούμε ότι το E.Coli είναι βακτήριο που σχετίζεται με τα περιττώματα, τα οποία θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή μας –σε έκθεση σε υψηλά επίπεδα– και ας παραδεχθούμε πως δεν καθαρίζονται».

Στο δια ταύτα, «αν βάλουμε σε μια ζυγαριά όσα “έχουμε” όταν φοράμε τα παπούτσια μας μέσα στο σπίτι και όσα όταν τα αφήνουμε στην εξώπορτα, κερδίζει η δεύτερη περίπτωση. Όλοι γνωρίζουμε ότι η πρόληψη είναι πολύ καλύτερη από τη θεραπεία. Άρα, το να βγάζετε τα παπούτσια στην πόρτα είναι μια βασική και εύκολη κίνηση πρόληψης. Μια λύση είναι να φοράτε παντόφλες και μια άλλη να έχετε παπούτσια μόνο για το σπίτι».

Τονίζεται ότι πάντα πρόχειρο υπάρχει το «σύνδρομο αποστειρωμένου σπιτιού» που προκαλεί αλλεργίες σε παιδιά, αλλά ξεκαθαρίζεται πως πρόκειται για το άλλο άκρο. «Πράγματι, κάποιο ποσοστό βρωμιάς είναι πιθανώς ωφέλιμο, καθώς μελέτες έχουν δείξει ότι βοηθά στην ανάπτυξη του ανοσοποιητικού μας συστήματος και στη μείωση του κινδύνου αλλεργίας. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν καλύτεροι και λιγότερο αχρείαστοι τρόποι για να “έχετε'” αυτό το ποσοστό, από τα βρώμικα παπούτσια. Μπορείτε απλά να πάτε για έναν περίπατο ή μια βόλτα στην ύπαιθρο, αλλά μην μεταφέρετε στο σπίτι σας ό,τι βρήκατε εκεί».