ΟΙ ΑΓΚΙΝΑΡΕΣ ΕΙΝΑΙ ΠΙΟ ΩΦΕΛΙΜΕΣ ΑΠΟ ΟΣΟ ΝΟΜΙΖΕΙΣ

Οι αγκινάρες έχουν τόσα οφέλη για την υγεία μας και υπάρχουν τόσοι τρόποι να τις απολαύσουμε, όσα και τα φύλλα τους.

Σύμφωνα με τη Μυθολογία, πίσω από την ιστορία της αγκινάρας κρύβεται άλλο ένα δραματικό love story του Δία. Κυνάρα ήταν το όνομα μιας νησιωτοπούλας που ερωτεύτηκε ο πατέρας των θεών και των ανθρώπων, και την πήρε μαζί του στον Όλυμπο προκειμένου να ζήσουν τον έρωτά τους. Κάποια στιγμή, εκείνη το έσκασε για να επισκεφθεί την μητέρα της. Όταν ο Δίας το ανακάλυψε, εξαγριωμένος τη μετέτρεψε (όπως συνήθιζε να κάνει) στη γνωστή μας αγκινάρα ή Cynara scolymus.

Μπορεί η Κυνάρα να κέρδισε (για λίγο) την καρδιά του Δία, ωστόσο οι γευστικές και θρεπτικές αγκινάρες δεν έχουν βρει ακόμα τη θέση που τους αξίζει στο σύγχρονο ελληνικό τραπέζι, ίσως λόγω της μικρής δυσκολίας που έχουν στο καθάρισμα.

Η μεγάλη διατροφική τους αξία

Μια μέτρια αγκινάρα ωμή (περίπου 128 γρ.) μας προσφέρει περίπου 60 θερμίδες και 4 γρ. πρωτεΐνης. Μας δίνει επίσης 7 γρ. φυτικών ινών, καλύπτοντας ένα σημαντικό ποσοστό της ημερήσιας πρόσληψης, που συνολικά κυμαίνεται στα 25-35 γρ.

Είναι πλούσια σε νερό, βιταμίνες (π.χ. φυλλικό οξύ, βιταμίνη C, βιταμίνη K), μέταλλα (π.χ. μαγνήσιο, φώσφορο, κάλιο, σίδηρο) και αντιοξειδωτικά (π.χ. πολυφαινόλες), ενώ έχει χαμηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά. Μάλιστα, ανήκει στα λαχανικά με την υψηλότερη περιεκτικότητα σε αντιοξειδωτικές ουσίες, με το Αμερικανικό USDA (United States Department of Agriculture) να την κατατάσσει στο top 10.

Unsplash Didi Miam

Διαλέγοντας αγκινάρες

Επιλέγουμε τις αγκινάρες εκείνες που είναι συμπαγείς και τα φύλλα τους είναι σχετικά κλειστά. Ας μην ξεχνάμε ότι πρόκειται για λουλούδια. Αν τα φύλλα είναι ανοιχτά, σημαίνει ότι έχουν ανθίσει, άρα δεν είναι φρέσκιες. Ένας ακόμα τρόπος να ελέγξουμε τη φρεσκάδα τους είναι να λυγίσουμε ένα πέταλο στη μέση. Αν σπάσει και βγάλει χυμό, μπορούμε να την πάρουμε.

Οι δυο ποικιλίες αγκινάρας που κυριαρχούν στην Ελλάδα είναι η αργίτικη, η οποία είναι πράσινη, και η ιώδης της Αττικής, που έχει ανοιχτό πορφυρό χρώμα. Υπάρχει, βέβαια, και η άγρια αγκινάρα, της οποίας τα φύλλα έχουν στην άκρη κίτρινα αγκαθάκια.

Πώς να τις συντηρήσουμε

Αν έχουμε σκοπό να καταναλώσουμε άμεσα τις αγκινάρες μας, μπορούμε απλώς να τις βάλουμε με τα κοτσάνια τους σε ένα δοχείο με νερό. Διαφορετικά, διατηρούνται για λίγες μέρες στο ψυγείο, αφού πρώτα τις τυλίξουμε σε υγρό πανί.

Αν θέλουμε να τις διατηρήσουμε για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, τις καθαρίζουμε κρατώντας μόνο την καρδιά και τις φυλάμε στην κατάψυξη.

Όσο καθαρίζουμε τις αγκινάρες, δεν ξεχνάμε να τις περνάμε με λεμόνι, για να μην μαυρίσουν.

Unsplash Sakura Ho

Οι αγκινάρες στην κουζίνα

Αν και οι αγκινάρες δεν είναι το πιο εύκολο λαχανικό στην προετοιμασία, ο πλούτος των θρεπτικών συστατικών τους αξίζει τον χρόνο που αφιερώνουμε στο καθάρισμά τους.

Μπορούμε να καταναλώσουμε:

• τα εσωτερικά, πιο τρυφερά φύλλα τους (όχι ολόκληρα, το λευκό μέρος που βρίσκεται κοντά στην καρδιά),
• ένα τμήμα από το κοτσάνι (περίπου 3 εκ. κάτω από την καρδιά, αρκεί να το έχουμε καθαρίσει),
• την καρδιά (αφού αφαιρέσουμε τα φύλλα στη βάση της και το χνούδι).

Μπορούμε να τις απολαύσουμε ωμές (ιδανικά με λεμόνι και αλάτι), αλλά και μαγειρεμένες. Οι επιλογές είναι πολλές: αλά πολίτα, με πατάτες και αρακά, με αρνάκι ή χοιρινό, στον φούρνο (γεμιστές ή ογκρατέν), σε ομελέτες, στην πίτσα και φυσικά σε σαλάτες. Αν θέλουμε κάτι πιο απλό, μπορούμε απλά να τις ψήσουμε στη σχάρα ή στα κάρβουνα, να τις βράσουμε ή να τις τηγανίσουμε.

Το λευκό μέρος των φύλλων τους, παρόλο που είναι στυφό, μπορούμε να το φάμε ωμό ακόμα και ως σνακ ή συνοδευτικό σε μια ποικιλία, βουτώντας το σε βούτυρο αρωματισμένο με βότανα, σε χούμους, σε σάλτσα πέστο, ακόμα και σε ταχίνι.

Στην αγορά υπάρχουν αποξηραμένα φύλλα αγκινάρας, με τα οποία μπορούμε να φτιάξουμε έγχυμα. Η αναλογία είναι 1 κουταλιά φύλλα για κάθε φλιτζάνι βραστό νερό. Έτσι, επωφελούμαστε από τις ευεργετικές ιδιότητές της χωρίς να μπούμε στη διαδικασία του καθαρίσματος, μαγειρέματος κ.λπ.

Unsplash Siniz Kim

Τι λένε οι έρευνες

Ανασκόπηση του 2015, στο περιοδικό Plant Foods for Human Nutrition, αναφέρει ότι είναι από τις λίγες φυτικές θεραπείες που οι κλινικές και πειραματικές δοκιμές φαίνεται να επιβεβαιώνουν τα οφέλη τους. Όπως λένε οι ερευνητές, το πιο σημαντικό από αυτά φαίνεται να είναι η ηπατοπροστατευτική και αντιοξειδωτική δράση του εκχυλίσματος των φύλλων της, την οποία επιβεβαιώνουν μετέπειτα έρευνες. Αναφέρουν επίσης πως, αν και χρειάζεται περαιτέρω έρευνα, η μακροχρόνια χρήση της από τον άνθρωπο για πεπτικά και εντερικά προβλήματα μοιάζει δικαιολογημένη.

Επιπλέον, ανασκόπηση και μετα-ανάλυση στο περιοδικό Complementary Therapies in Medicine, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι συμπληρώματα αγκινάρας μπορεί δυνητικά να οδηγήσουν σε μείωση της συστολικής και της διαστολικής αρτηριακής πίεσης σε ασθενείς με υπέρταση.

Αντίστοιχα, δημοσίευση στο περιοδικό Critical Reviews in Food Science and Nutrition, αναφέρεται στη συσχέτιση ανάμεσα στην κατανάλωση του εκχυλίσματός της και στη σημαντική μείωση τόσο της ολικής όσο και της LDL χοληστερόλης («κακής»), καθώς και των τριγλυκεριδίων, γεγονός που την καθιστά ευεργετική για την υγεία της καρδιάς.