ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΓΙΑ ΕΝΑΝ ΜΕΣΗΛΙΚΑ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΕΝΟΣ ΓΟΝΕΑ;

Όταν ένας γονέας πεθαίνει, τίποτα δεν μένει το ίδιο στη ζωή ενός μεσήλικου ατόμου, η ταυτότητα του οποίου διαμορφώνεται ξανά.

Ο θάνατος ενός γονέα που έχει περάσει μια γεμάτη ζωή φαίνεται ευκολότερος στη διαχείριση σε σχέση με τον θάνατο ενός γονέα που πέθανε απροσδόκητα σε νεότερη ηλικία. Μπορεί η παραπάνω πρόταση να ακούγεται λογική και σε έναν βαθμό να προσφέρει μια παρηγοριά. Όμως, η απώλεια είναι απώλεια, δεν ορίζεται ηλικιακά και το «έφυγε πλήρης ημερών» δεν μετριάζει τη θλίψη και τις άλλες επιπτώσεις που ακολουθούν την αναπόφευκτη, κοινή αυτή εμπειρία.

Επίσης, οι μεσήλικες που «χάνουν» έναν γονέα είναι πιο πιθανό να έχουν γνωστούς και φίλους που έχουν ήδη βιώσει αντίστοιχο θάνατο. Αυτό μπορεί να τους προσφέρει προοπτική, βοηθώντας τους να εντοπίσουν θετικά στοιχεία, όπως ότι ήταν παρόντες στον γάμο τους ή σε μια σημαντική στιγμή της επαγγελματικής τους σταδιοδρομίας. Βέβαια, η γνώση αυτή δεν σημαίνει ότι δεν θρηνούν. Η θλίψη είναι κομμάτι της απώλειας και δεν γίνεται να την αποφύγεις, όσο προετοιμασμένος κι αν είσαι.

«Αν είσαι 60 ετών και χάσεις τον γονιό σου, έχεις περάσει 60 χρόνια από τη ζωή σου μαζί με αυτόν τον άνθρωπο. Για τον γονιό σου είσαι πάντα παιδί», λέει η Debra Umberson, καθηγήτρια κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Τέξας. Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, οι γονείς είναι οι άνθρωποι που σε συμβουλεύουν, σε φροντίζουν όταν αρρωσταίνεις, οι άνθρωποι που δέχονται τα «κακά» μαζί με τα «καλά» σου. Έχεις, επομένως, πολλά να χάσεις.

Επαναπροσδιορισμός και… ενηλικίωση

Όσον αφορά τους ενήλικες στη μέση ηλικία, ο θάνατος ενός γονέα μπορεί να τους φέρει ένα βήμα πιο κοντά στην πραγματικότητα του αναπόφευκτου δικού τους θανάτου, αλλάζοντας ενδεχομένως την ταυτότητα του εαυτού τους. Στην ουσία, τους κάνει να επαναπροσδιορίζουν το ποιοι είναι, αναφέρει ο Bert Hayslip, Επίτιμος Καθηγητής στο τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου του Βόρειου Τέξας. Όσο για την απώλεια του δεύτερου γονέα, μπορεί να αποτελέσει ακόμα μεγαλύτερη πρόκληση. Αυτός ο θάνατος είναι πιο συμβολικός, αφού όσο είσαι το «παιδί» κάποιου θεωρείς ότι θα ζήσεις για πάντα.

Επιπλέον, ο θάνατος των γονιών μπορεί να προσφέρει μια «αναπτυξιακή ώθηση». Κατ’ αρχάς, θα χρειαστεί να κάνεις πράγματα για τα οποία βασιζόσουν σε αυτούς, ενώ μπορεί να δεις με μια νέα ματιά τους μελλοντικούς στόχους και τα όνειρά σου.

iStock

Οι σχέσεις με τους άλλους

Ο θάνατος ενός γονέα επηρεάζει και μια άλλη βασική σχέση: αυτή μεταξύ των ενηλίκων μέσης ηλικίας και των δικών τους παιδιών. Ερευνητές διαπίστωσαν ότι η ποιότητα της σχέσης δεν βελτιώθηκε μετά τον θάνατο του πρώτου γονέα, αλλά μετά τον θάνατο του δεύτερου. Όπως εξηγούν, αυτό μπορεί να οφείλεται στο ότι στην πρώτη περίπτωση έστρεψαν την προσοχή τους στον γονιό που έμεινε πίσω, ενώ στη δεύτερη αναθεώρησαν τον δικό τους γονεϊκό ρόλο, κάτι που μπορεί να έχει είτε θετικό είτε αρνητικό πρόσημο.

Η πολυπλοκότητα της απώλειας

Θα μπορούσε να πει κανείς ότι οι τύψεις και οι ενοχές είναι κομμάτι της απώλειας ενός γονέα, ακόμα κι αν όλα έχουν συμβεί όπως είναι φυσιολογικό και αναμενόμενο να συμβούν. Τα συναισθήματα μπορεί να γίνουν πιο περίπλοκα σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως όταν τα ενήλικα παιδιά έχουν αποξενωθεί από τους γονείς και το χάσμα δεν γεφυρώθηκε ποτέ, ή όταν οι συνθήκες θανάτου του γονέα γεμίζουν το μυαλό με «τι θα μπορούσε να συμβεί αν…». Στο σημείο αυτό, πολύ σημαντική είναι η συγχώρεση και ένας ειδικός μπορεί να φανεί χρήσιμος.

iStock

Ζήτα υποστήριξη

Ένας ειδικός ψυχικής υγείας μπορεί να σε βοηθήσει να πλοηγηθείς στο πένθος και την απώλεια, να επεξεργαστείς τις συνθήκες θανάτου του γονιού και το πώς επηρεάστηκε η ζωή σου και οι σχέσεις σου με τους άλλους, αλλά και τυχόν τύψεις για όσα έμειναν στη μέση ή δεν ειπώθηκαν ποτέ.