ΠΩΣ ΝΑ ΦΤΙΑΞΕΙΣ ΤΟ ΤΕΛΕΙΟ ΤΣΑΪ

Επιλέγοντας τα κατάλληλα βότανα και χρησιμοποιώντας τα με τον σωστό τρόπο μπορείς να φτιάξεις ένα υπέροχο φλιτζάνι αχνιστό τσάι.

Το τσάι από βότανα συνηθίζεται πολύ στην Ελλάδα και κυριαρχεί στην κουλτούρα μας από την αρχαιότητα. Είναι ένας φυσικός και απολαυστικός τρόπος για να ενισχύσουμε την υγεία και την ευεξία μας.

Τα περισσότερα βότανα περιέχουν αντιοξειδωτικά, βιταμίνες και αιθέρια έλαια που ωφελούν ιδιαίτερα τον οργανισμό, ενώ κάθε βότανο, είτε μόνο του είτε σε συνδυασμό με άλλα, χρησιμοποιείται φαρμακευτικά για διάφορες παθήσεις. Από τις πιο απλές και καθημερινές, όπως ένας πονοκέφαλος ή η αϋπνία, μέχρι πιο σύνθετες καταστάσεις, όπως η υψηλή χοληστερίνη ή η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση.

Σε αντίθεση με τον καφέ ή το μαύρο τσάι, τα περισσότερα βότανα (και όλα τα ελληνικά) δεν περιέχουν καφεΐνη, καθιστώντας τα ιδανικά για ενυδάτωση, αλλά και φυσική τόνωση οποιαδήποτε στιγμή της ημέρας. Ορισμένα, όπως η τσουκνίδα, η ρίγανη, το φασκόμηλο και το δενδρολίβανο, βοηθούν στην αποβολή τοξινών και μειώνουν τις φλεγμονές στο σώμα.

iStock

Τα βοτανικά ροφήματα μπορούν να καταναλωθούν είτε ζεστά τον χειμώνα για χαλάρωση, είτε κρύα το καλοκαίρι για να δροσίσουν και να ενυδατώσουν. Ο πιο ωφέλιμος τρόπος για να απορροφηθούν τα ευεργετικά συστατικά ενός βοτανικού ροφήματος στο μέγιστο από τον οργανισμό μας, είναι όταν είναι χλιαρό, σε αντίστοιχη θερμοκρασία με αυτή του σώματός μας.

Η ποιότητα των βοτάνων που χρησιμοποιούμε έχει μεγάλη σημασία. Προτιμάμε βιολογικά και ακατέργαστα –ιδανικά άγρια– βότανα, ώστε να αποφεύγουμε υπολείμματα φυτοφαρμάκων και οι ιδιότητές τους να είναι πιο ισχυρές.

Εξίσου σημαντικό με την ποιότητα όμως, είναι και το να γνωρίζουμε πώς να διαχειριστούμε τα βότανα, έτσι ώστε όντως να απολαμβάνουμε τα οφέλη τους στο μέγιστο. Για παράδειγμα, όταν βράσουμε πολύ ένα ευαίσθητο βότανο, καταστρέφουμε τα φυσικά του έλαια και τις ουσίες που το καθιστούν ωφέλιμο. Αντίθετα, υπάρχουν άλλα βότανα που αντέχουν σε υψηλότερες θερμοκρασίες και χρειάζονται βράσιμο σε χαμηλή φωτιά, ώστε να απελευθερώσουν τις ουσίες τους.

Έγχυμα ή αφέψημα;

Οι δύο βασικοί τρόποι προετοιμασίας των βοτανικών ροφημάτων είναι το έγχυμα και το αφέψημα.

iStock

Έγχυμα ετοιμάζουμε με τα ευαίσθητα βότανα, δηλαδή εκείνα που έχουν μαλακά φύλλα, άνθη ή λεπτούς βλαστούς, τα οποία χάνουν εύκολα τα ωφέλιμα συστατικά τους αν εκτεθούν σε υψηλή θερμοκρασία για πολλή ώρα. Παραδείγματα τέτοιων βοτάνων είναι το χαμομήλι, η μέντα, το φασκόμηλο, η λεβάντα, το τίλιο, το μελισσόχορτο, ο δυόσμος και το θυμάρι. Γενικά αυτά τα βότανα αποφεύγουμε να τα βράζουμε ώστε να διατηρήσουν τα αιθέρια έλαια και τις ευεργετικές τους ουσίες.

Για να ετοιμάσουμε έγχυμα, ρίχνουμε πάνω στα βότανα ζεστό (αλλά όχι βραστό) νερό, ιδανικά σε θερμοκρασία 95-100°C, και τα αφήνουμε σκεπασμένα για 5-10 λεπτά.

Αφέψημα προετοιμάζουμε όταν χρησιμοποιούμε τα σκληρότερα μέρη των φυτών, όπως ρίζες (π.χ. τζίντζερ, κουρκουμάς), φλούδες, φλοιούς, ξυλώδη βότανα (π.χ. δίκταμο, δενδρολίβανο, κανέλα), σπόρους ή άλλα μπαχαρικά (π.χ. μαραθόσπορος, μαχλέπι, γαρύφαλλο). Αυτά τα βότανα χρειάζονται μεγαλύτερη έκθεση στη θερμότητα για να απελευθερώσουν τις δραστικές τους ουσίες, οπότε τα βράζουμε σε χαμηλή φωτιά για 5-15 λεπτά και στη συνέχεια τα αφήνουμε να σταθούν 5-10 λεπτά πριν τα σουρώσουμε για να απολαύσουμε το τσάι μας.

Αν ένα ρόφημα που θέλουμε να ετοιμάσουμε περιέχει και ευαίσθητα και σκληρά βότανα, βράζουμε πρώτα τα σκληρά και μετά προσθέτουμε τα πιο ευαίσθητα. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι η παρακάτω συνταγή για ένα υπέροχο τσάι που τονώνει γενικά τον οργανισμό και ειδικότερα το πεπτικό μας σύστημα, βοηθώντας τη χώνεψη, καταπολεμώντας το φούσκωμα, και υποστηρίζοντας την υγεία του εντέρου.

Συνταγή για ένα τονωτικό τσάι βοτάνων που προστατεύει το έντερο

Υλικά (για 1 φλιτζάνι)

• 1 κ.γλ. αποξηραμένα φύλλα μέντας
• 1 κ.γλ. μαραθόσπορος
• 1 κ.γλ. χαμομήλι
• ½ κ.γλ. τζίντζερ (φρέσκο ή ξερό), τριμμένο
• 3-4 σπόροι κάρδαμου
• 1 μικρό ξυλάκι κανέλας

Για το σερβίρισμα

• λίγο μέλι (προαιρετικά)

Εκτέλεση

Βάζουμε σε ένα μικρό κατσαρολάκι την κανέλα, τον μαραθόσπορο, το τζίντζερ και τον κάρδαμο. Προσθέτουμε 250 ml νερό. Τοποθετούμε σε χαμηλή φωτιά και καλύπτουμε με καπάκι. Μόλις αρχίσει να σιγοβράζει, μετράμε περίπου 10 λεπτά. Κατεβάζουμε από τη φωτιά και αφήνουμε να κρυώσει μέχρι η θερμοκρασία του να πέσει στους 95-100°C.

Τοποθετούμε τα υπόλοιπα βότανα σε μια τσαγιέρα και αδειάζουμε μέσα το ζεστό αφέψημα που μόλις ετοιμάσαμε. Σφραγίζουμε την τσαγιέρα με το καπάκι της και περιμένουμε 5-10 λεπτά να γίνει το τσάι. Σουρώνουμε και απολαμβάνουμε. Αν θέλουμε μπορούμε να προσθέσουμε μέσα λίγο μέλι.