ΓΙΑΤΙ MILLENNIALS ΚΑΙ GEN Z ΞΟΔΕΥΟΥΝ ΧΡΗΜΑΤΑ ΑΛΟΓΙΣΤΑ;

Οι Gen Zers και οι Millennials φαίνεται να σπαταλούν περισσότερα χρήματα από τις προηγούμενες γενιές. Το λεγόμενο doom spending είναι μια ακόμα συμπεριφορά που ξεπήδησε ως απάντηση στην απαισιοδοξία των καιρών.

Άλλος ένας όρος που γεννήθηκε μέσα από τον σύγχρονο τρόπο ζωής και τις συνθήκες που βιώνουμε καθημερινά. Στην ουσία, το doom spending περιγράφει την παρόρμηση κάποιου να ξοδεύει χρήματα προκειμένου να νιώσει καλύτερα, ειδικά όταν αισθάνεται ότι ο κόσμος γύρω του καταρρέει. Είναι ένας τρόπος να αντιμετωπίσει την απαισιοδοξία που νιώθει όσον αφορά την οικονομία και την πολιτική κατάσταση, αλλά και θέματα όπως οι προσωπικές οικονομικές δυσκολίες.

Δεν είναι, λοιπόν, να απορούμε γιατί οι Gen Zers και οι Millennials είναι οι γενιές που έχουν περισσότερες πιθανότητες να ξοδεύουν αλόγιστα σε σχέση με τις προηγούμενες, αν και διαθέτουν κατά μέσο όρο λιγότερα χρήματα. Για παράδειγμα, έρευνα της McKinsey στις ΗΠΑ (Δεκέμβριος 2024) έδειξε ότι περισσότεροι Gen Zers αισθάνονταν μεγαλύτερη απαισιοδοξία σε σύγκριση με τους Baby Boomers και τους Gen Xers, ενώ ανέφεραν μεγαλύτερη προθυμία για σπατάλες.

Τι κρύβεται πίσω από το doom spending

Γιατί οι Gen Zers τείνουν να σπαταλούν περισσότερα ή ευκολότερα χρήματα; Όπως αναφέρει παλαιότερη έκθεση (2023) της παραπάνω εταιρείας, οι Zoomers διακατέχονται από μία «οικονομική ηττοπάθεια», μια βεβαιότητα ότι δεν θα κατακτήσουν ποτέ ορισμένα οικονομικά ορόσημα, όπως π.χ. η αγορά ενός σπιτιού, γι’ αυτό και επιλέγουν να εστιάσουν στις δαπάνες και όχι στην αποταμίευση.

Επίσης, είναι μια γενιά μεγαλωμένη μέσα στην τεχνολογία και τα κοινωνικά δίκτυα, στοιχεία που διευκολύνουν τις παρορμητικές αγορές.

Από την πλευρά της, η Ylva Baeckström, Λέκτορας Χρηματοοικονομικών στο King's Business School, εξηγεί ότι οι νέοι νιώθουν ότι λαμβάνουν συνεχώς άσχημα νέα, τα οποία στη συνέχεια μεταφράζουν σε κακές συνήθειες. Το doom spending δημιουργεί την ψευδαίσθηση του ελέγχου σε έναν κόσμο εκτός ελέγχου, τονίζει.

Εικονογράφηση: Χριστίνα Αβδίκου

Πού ξοδεύει τα χρήματά της η Gen Z

Οι Gen Zers φαίνεται να σπαταλούν τα χρήματά τους σε διάφορες κατηγορίες προϊόντων και υπηρεσιών, π.χ. για φαγητό σε μαγαζιά, ρούχα, προϊόντα ομορφιάς και κοσμήματα. Επίσης, μεγάλο βάρος δίνουν στις εμπειρίες, κι εδώ περιλαμβάνονται για παράδειγμα οι δαπάνες που σχετίζονται με τα ταξίδια. Σημαντικό για τους νέους είναι αυτό που θα πληρώσουν να έχει κάποια αξία, η οποία μπορεί να είναι ακόμα και η προβολή στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Βάζοντας φρένο στο doom spending

1. Κατανοώντας τη σχέση με τα χρήματα

Το πρώτο πράγμα που χρειάζεται να κάνει κάποιος προκειμένου να σταματήσει το doom spending είναι να κατανοήσει τη σχέση που έχει με τα χρήματα. Είναι μια σχέση που μοιάζει με ανθρώπινη, ξεκινά από την παιδική ηλικία και με την πάροδο του χρόνου σχηματίζονται διαφορετικοί τύποι προσκολλήσεων. Αν έχει μια ασφαλή προσκόλληση με τα χρήματα, μπορεί να συγκεντρώσει στοιχεία, να τα αξιολογήσει και να πάρει μια απόφαση. Αν έχει ανασφαλή ή αποφευκτικό τύπο προσκόλλησης, είναι πιο πιθανό να παρασυρθεί σε αυτήν την ανθυγιεινή συμπεριφορά. Φυσικά, η στάση που θα ακολουθήσει πηγάζει από την ανατροφή του, αν π.χ. ήταν πλούσιος ή φτωχός, πώς διαχειριζόταν τα χρήματα η οικογένειά του κ.ά.

ΤΟ DOOM SPENDING ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙ ΤΗΝ ΨΕΥΔΑΙΣΘΗΣΗ ΤΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΕ ΕΝΑΝ ΚΟΣΜΟ ΕΚΤΟΣ ΕΛΕΓΧΟΥ.

2. Δυσκολεύοντας τη διαδικασία πληρωμής

Όλοι έχουμε καταλάβει ότι οι ηλεκτρονικές αγορές είναι πλέον ιδιαίτερα βολικές. Με μια καθημερινότητα που δεν επιτρέπει ελεύθερο χρόνο, το να μπεις σε ένα online κατάστημα, να βρεις αυτό που θες και να πληρώσεις από το κινητό σου δίνει μια ανάσα. Ταυτόχρονα, διευκολύνει τις παρορμητικές αγορές. Από την άλλη, το να επισκέπτεσαι τα ίδια τα καταστήματα, να εξετάζεις από κοντά τα προϊόντα και να στέκεσαι στην ουρά για να πληρώσεις σου δίνει χρόνο να αξιολογήσεις τις αγορές σου και, γιατί όχι, να τις αφήσεις πίσω στο ράφι.

Εξίσου βοηθητική είναι η χρήση μετρητών αντί για κάρτες ή εφαρμογές όπως το Google Pay. Άλλο να βλέπεις τα χρήματα να φεύγουν από τα χέρια σου και άλλο να μην έχεις εικόνα του τι ξοδεύεις.