ΝΑ ΜΕΙΝΕΙΣ Ή ΝΑ ΦΥΓΕΙΣ; ΠΩΣ ΝΑ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΕΙΣ ΤΗΝ ΑΜΦΙΘΥΜΙΑ ΣΤΗ ΣΧΕΣΗ ΣΟΥ
Πολλά ζευγάρια εγκλωβίζονται σε μια αμφιθυμία για χρόνια, χωρίς να είναι σαφές αν πρέπει να συνεχίσουν να προσπαθούν να βελτιώσουν τα πράγματα, ή να αφήσουν τη σχέση. Πώς θα σπάσεις τελικά αυτόν τον φαύλο κύκλο σκέψεων και συναισθημάτων;
Αγαπάς τον εαυτό σου, αγαπάς τον άνθρωπο που έχεις δίπλα σου, αγαπάς τη σχέση που έχετε χτίσει όλα αυτά τα χρόνια. Κι όμως, φτάνεις σε ένα σημείο που νιώθεις ότι εγκλωβίζεσαι σε μια κινούμενη άμμο που σε τραβάει όλο και πιο βαθιά. Υπάρχουν χρόνια προβλήματα, παράπονα ή συμπεριφορές που έχουν εκφραστεί, αλλά είναι τόσο περίπλοκα τα μοτίβα στη σχέση που δεν μπορούν να αλλάξουν.
Έχετε προσπαθήσει να τα αλλάξετε χωρίς ουσιαστική πρόοδο και βασίζεστε πλέον μόνο στην πιθανότητα να «ξεθυμάνουν» και να υποχωρήσουν από μόνα τους, ώστε να γίνουν τα πράγματα όπως ήταν πριν. Κανείς από τους δύο δεν θέλει να σηκώσει το βάρος της ευθύνης του χωρισμού. Η οικογένεια που έχετε δημιουργήσει (ειδικά αν περιλαμβάνει και παιδιά) έχει πολύ μεγάλη αξία για εσάς και, ενώ κανείς δεν θέλει να μείνει πια στη σχέση, κανείς δεν αποφασίζει και να την αφήσει.
Όσο περνάει ο καιρός και οι σκέψεις αυτές φουντώνουν, έρευνες δείχνουν ότι η αμφιθυμία εδραιώνεται μέσα στη σχέση, γίνεται το σημείο εστίασης, και καταλήγετε να αισθάνεστε εσείς μόνοι, παρεξηγημένοι και θλιμμένοι. Δεν εστιάζετε πλέον στη δυναμική της σχέσης ή στην πιθανότητα για κάτι πιο θετικό στο μέλλον, είτε αυτό σημαίνει να μείνετε μαζί είτε όχι. Έτσι νιώθεις να απομακρύνεσαι συναισθηματικά από τον/τη σύντροφο σου και αυτό σε βάζει σε ανησυχίες για το αν θα νιώσεις ποτέ ξανά ότι σε καλύπτει η σχέση σας.
Και κάπου εκεί παγιδεύεσαι σε έναν κύκλο σκέψεων και συναισθημάτων. Θα πρέπει άραγε να συνεχίσεις να προσπαθείς, ή μήπως βυθίζεσαι όλο και πιο πολύ στην απογοήτευση και τη δυσαρέσκεια; Η ελπίδα σίγουρα λιγοστεύει, αλλά μήπως οι καταστάσεις μπορούν ακόμα να αλλάξουν;
Πώς να διαχειριστείς μια τέτοια σχέση
Πώς μπορούμε να τραβήξουμε τον εαυτό μας έξω από αυτή την κινούμενη άμμο και να του αφήσουμε χώρο να προχωρήσει ένα βήμα παραπέρα;
1. Επαναδιατύπωσε την ερώτηση
Σταμάτα να αναρωτιέσαι συνεχώς αν πρέπει να μείνεις ή να φύγεις. Το σίγουρο είναι ότι θέλεις να φύγεις από την ενδιάμεση κατάσταση στην οποία βρίσκεσαι τώρα, να δημιουργηθεί μια νέα συνθήκη διαφορετική από αυτή που σε έφερε στην αμφιθυμία. Επομένως, η ερώτηση που θα έπρεπε να βάζεις στον εαυτό σου είναι: Ποια είναι η νέα μορφή της σχέσης που θα ακολουθήσει; Και όχι, δεν εννοώ αν θα μείνετε μαζί ή αν θα χωρίσετε. Το μόνο σίγουρο σε αυτό το στάδιο είναι ότι ήρθε η ώρα να βγείτε από την παλιά εκδοχή της σχέσης και να δημιουργήσετε κάτι καινούργιο.
Τη «νέα εκδοχή της σχέσης» δεν μπορείς να την ξέρεις με σιγουριά εκ των προτέρων. Μην ανησυχείς και μην καταβάλεις όλη σου την ενέργεια προσπαθώντας να απαντήσεις στην ερώτηση, γιατί έτσι θα εξαντλήσεις τελικά τον εαυτό σου. Αντιθέτως, προσπάθησε να σπάσεις την αλυσίδα της αμφιθυμίας με το να σκεφτείς: Τι θα συμβεί αν σπάσουμε τα τρέχοντα μοτίβα μας; Πώς θα μπορούσε να μοιάζει η σχέση μας στη συνέχεια;
2. Αναγνώρισε ποιες αλλαγές μπορείς να κάνεις εσύ προσωπικά
Είναι σημαντικό να προβληματιστείς πραγματικά με όσα μπορείς να αλλάξεις εσύ προσωπικά. Να προσπαθήσεις να βγεις από τον φαύλο κύκλο και από τους ρόλους που έχετε πάρει συνειδητά ή μη σε αυτή την κατάσταση. Συχνά εναποθέτουμε την ευθύνη και τη λύση του προβλήματος σε μια «απλή και αυτονόητη» αλλαγή του συντρόφου μας. Σε κάποια συνήθεια του, στον τρόπο που μας φέρεται ή αντιμετωπίζει συγκεκριμένες καταστάσεις. Μένουμε εγκλωβισμένοι στη σκέψη «αν εκείνος άλλαζε απλά αυτό, τότε θα μπορούσα κι εγώ να…», και έτσι πέφτουμε στην παγίδα του «μακάρι να μπορούσες…».
Επειδή δεν έχουμε τη δύναμη να αλλάξουμε ο ένας τον άλλο, νιώθουμε ότι δεν μπορούμε να βιώσουμε κάτι καινούργιο μέχρι να αλλάξει ο άλλος, και καταλήγουμε να νιώθουμε ανίσχυροι. Ίσως έχουμε μια αυτόματη αντίδραση παλαιού φόβου από προηγούμενες εμπειρίες, ενώ το παρόν δεν είναι πραγματικά τόσο τρομακτικό όσο φοβόμαστε. Ή ίσως αν μάθουμε ότι το σώμα μας μας δίνει κρίσιμες πληροφορίες για μια πραγματική έλλειψη ασφάλειας στο παρόν, θα το ακούμε και θα το εμπιστευόμαστε περισσότερο μαζί με τη διαίσθησή μας. Σημασία έχει να μπορέσεις να δεις με μεγαλύτερη σαφήνεια τι πραγματικά χρειάζεσαι από τη σχέση σου.
Αντίστοιχα, ίσως χρειάζεται να εστιάσεις λίγο περισσότερο στις προσωπικές σου συμπεριφορές, τα συναισθήματα, τα μοτίβα, τις αντιδράσεις και το ιστορικό σου. Θα μπορούσες να δουλέψεις στο να αναλαμβάνεις την ευθύνη των διαθέσεων σου και να εξασκηθείς στο να συντονίζεσαι περισσότερο με τον αντίκτυπο που έχεις στους υπόλοιπους. Το να εστιάσεις στον εαυτό σου και τις αυτόματες αντιδράσεις σου δεν σου εξασφαλίζει αναγκαστικά την αλλαγή που επιζητάς στον σύντροφο σου. Όμως, σίγουρα σε βοηθάει να αναπτυχθείς και να μεταφέρεις την ανάπτυξη αυτή στην επόμενη σχέση σου, είτε αυτό σημαίνει την επόμενη εκδοχή της σχέσης σου με τον τωρινό σου σύντροφο, είτε με τον εαυτό σου ή κάποιον νέο. Το να ξεφύγεις από αμφίρροπα μοτίβα σημαίνει να εστιάσεις στη δική σου ανάπτυξη και να δεις τι θα συμβεί στη συνέχεια.
3. Μην υπεραναλύεις κάθε κατάσταση
Όταν πειραματίζεσαι και κάνεις κάποιες αλλαγές, είναι δελεαστικό να αντιμετωπίζεις την κάθε στιγμή σαν «δεδομένο προς ανάλυση». Είναι αποτελεσματική αυτή η αλλαγή; Η νέα εμπειρία είναι ελπιδοφόρα ή απελπιστική;
Θυμήσου ότι η αλλαγή απαιτεί χρόνο. Εξέτασε το ενδεχόμενο να δοκιμάσετε με τον/τη σύντροφό σου ένα προκαθορισμένο χρονικό διάστημα (π.χ. 6 μήνες) στο οποίο θα προσπαθήσετε να σπάσετε τις παλιές συνήθειες στη σχέση σας, ώστε να δείτε πώς είναι η νέα εκδοχή της. Αντί να αναρωτιέσαι αν πρέπει να μείνεις ή να φύγεις, επικεντρώσου στην ανάπτυξη και την αυτογνωσία.
4. Υποσχέσου ότι δεν θα αφήσεις τον εαυτό σου να παραμείνει σε μια σχέση από την οποία χρειάζεται να φύγεις
Προσπάθησε να απελευθερωθείς από τον φόβο του χωρισμού και του διαζυγίου. Για πολλούς ανθρώπους, εξαιτίας της κοινωνικής (πολιτικής και πατριαρχικής προέλευσης) αντίληψης ότι οι γάμοι προορίζονται να διαρκέσουν για πάντα, ένας πιθανός χωρισμός τους προκαλεί ντροπή, αποτυχία και φόβο. Μένουμε για χρόνια στην παγίδα της αμφιθυμίας γιατί είμαστε τρομοκρατημένοι ότι τα παιδιά μας, οι καρδιές και οι οικογένειές μας θα είναι για πάντα διαλυμένες. «Δεν είμαι ευτυχισμένος μέσα στη σχέση, αλλά δεν θα μπορώ να είμαι ευτυχισμένος ούτε έξω από αυτή».
Μια φωνή ντροπής και φόβου, που μας λέει ότι πρέπει να μείνουμε μαζί αλλιώς όλα θα χαθούν, δεν αφήνει το περιθώριο για μια ανοιχτή και ουσιαστική σύνδεση. Το να στριμώχνουμε τον εαυτό μας στη γωνία οδηγεί σε αδυναμία, απελπισία και δυσαρέσκεια. Προσπάθησε να επιτρέψεις στον εαυτό σου να οραματιστεί την απροσδόκητη χαρά του να αφεθεί στις νέες συνδέσεις που μπορεί να ακολουθήσουν και στη διευρυμένη σύγχρονη εκδοχή της υπάρχουσας σχέσης/οικογένειας που θα μπορούσε να εξελιχθεί.
Το μήνυμα «πρέπει να μείνω» δεν εμποδίζει μόνο ένα υγιές τέλος, αλλά και μια αυθεντική επανεκκίνηση.
5. Μην φοβάσαι να νιώσεις το συναίσθημα της θλίψης
Ενώ είναι σημαντικό να μην περιμένεις ότι θα έρθει η απόλυτη καταστροφή ως αποτέλεσμα της επιλογής να τερματίσεις μια σχέση, είναι επίσης σημαντικό να μην περιμένεις έναν δρόμο απαλλαγμένο από τη θλίψη. Είτε αποφασίσεις να μείνεις στη σχέση είτε να φύγεις, θα υπάρχουν σίγουρα απώλειες.
Αν μείνεις, αφήνεις τις μελλοντικές πιθανότητες που υπάρχουν εκεί έξω. Αν φύγεις, χάνεις τη δομή της σχέσης και της οικογένειας όπως ίσχυε μέχρι τώρα. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να πάρεις μια απόφαση. Όταν περιμένουμε ένα μονοπάτι χωρίς θλίψη, είναι κατανοητό ότι κωλυσιεργούμε. Δεν μπορούμε να καταλήξουμε σε καμία απόφαση, επειδή κάθε επιλογή έχει ένα κομμάτι πόνου και αγώνα. Η θλίψη δεν σημαίνει ότι κάνεις λάθος επιλογή. Αντιθέτως, σημαίνει ότι ζεις μια ανθρώπινη εμπειρία. Πρέπει να είσαι προετοιμασμένος να τη δεχτείς ανεξάρτητα από την επιλογή.
Προσπάθησε να αποβάλεις τη διχοτομική σκέψη που υποδηλώνει ένα σωστό κι ένα λάθος, ένα καλύτερο κι ένα χειρότερο, μια περισσότερο και μια λιγότερο επώδυνη επιλογή. Μόλις αντιληφθείς ότι αυτή η σκέψη είναι τελικά που γεννάει την αμφιθυμία και αποδεχτείς ότι η θλίψη μπορεί να υπάρχει και στους δύο τρόπους, θα νιώσεις μεγαλύτερη ελευθερία.
6. Απόβαλε τη λογική «αν είναι να γίνει, θα το νιώσω με σιγουριά»
Μερικοί άνθρωποι μπορούν να βιώσουν τη βεβαιότητα. Ο ένας ή και οι δύο μπορεί να αντιληφθούν πολύ γρήγορα και χωρίς αμφιβολία ότι ήρθε η ώρα να επαναπροσδιορίσουν πλήρως και βαθιά τη σχέση τους ή τελικά να την αφήσουν.
Ωστόσο, το να περιμένεις πάντα μια απόφαση που θα έρθει με σιγουριά είναι σαν να περιμένεις ότι μπορείς να αποφύγεις τη θλίψη με κάποια από τις επιλογές. Τόσο η θλίψη όσο και η αβεβαιότητα είναι αναπόφευκτα κομμάτια της διαδικασίας. Εν μέρει, αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η αλλαγή είναι απλώς τρομακτική και είναι δύσκολο να αισθάνεσαι σίγουρος για κάτι άγνωστο. Από την άλλη, συχνά δεν υπάρχει μόνο μια επιθυμία μέσα μας αλλά περισσότερες, που ενδεχομένως να συγκρούονται.
Μην εξαντλήσεις τον εαυτό σου προσπαθώντας να πάρεις άλλη μια απόφαση. Η ανάπτυξη που επενδύεις στον εαυτό σου τώρα θα σε συνοδεύει σε ό,τι κι αν συμβεί στη συνέχεια. Άφησε τη, λοιπόν, να έρθει πριν από την απόφαση.