ΠΩΣ ΘΑ ΜΕΙΩΣΕΙΣ ΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΣΟΥ ΗΛΙΚΙΑ ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ
Γνωστός βιογεροντολόγος χρησιμοποιεί στοιχεία από το fasting και προτείνει μια μέθοδο διατροφής που, όπως λέει, αυξάνει το προσδόκιμο ζωής.
Στο ενοχλητικό για κάποιους ερώτημα «πόσων ετών είσαι;», η απάντηση «είμαι όσο νιώθω» δεν είναι εντελώς άστοχη. Συμβαίνει συχνά τα κεράκια στην τούρτα να έχουν έναν αριθμό, όμως η βιολογική ηλικία κάποιου –που υποδηλώνει την υγεία των κυττάρων του– να είναι εντελώς διαφορετική.
Σύμφωνα με τον Dr. Valter Longo, βιογεροντολόγο, κυτταρολόγο, διευθυντή του Ινστιτούτου Μακροζωίας στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνια και συγγραφέα, το καλύτερο σε όλο αυτό, είναι ότι, σε αντίθεση με τη χρονολογική ηλικία, η βιολογική ηλικία μπορεί να αντιστραφεί, και μάλιστα μέσω του fasting.
Το fasting, η λεγόμενη διαλειμματική νηστεία, έχει συνδεθεί βάσει μελετών με οφέλη για την υγεία και τη μακροζωία, καθώς θεωρείται ότι μπορεί να μειώσει τη διαδικασία γήρανσης και τον κίνδυνο ασθενειών που σχετίζονται με το γήρας. Έχει συνδεθεί με βελτίωση του μεταβολικού ρυθμού και με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου, διαβήτη και καρδιαγγειακών νοσημάτων. Ωστόσο, δεν είναι λίγες κι οι μελέτες που έχουν δείξει ότι το να χάνει κανείς γεύματα ή να μένει πολλές ώρες νηστικός μπορεί να προκαλέσει προβλήματα όπως μείωση της μυϊκής μάζας του σώματος, αυξημένο κίνδυνο για χολόλιθους, ανεπαρκή λειτουργία του ανοσοποιητικού και υπερφαγία τις ώρες της κατανάλωσης φαγητού.
Πώς θα μπορούσαμε να αδράξουμε τα οφέλη του fasting αποφεύγοντας τους κινδύνους της αυστηρής νηστείας; Ο Dr. Longo, ένας από τους 50 πιο επιδραστικούς ανθρώπους στον τομέα της υγείας σύμφωνα με το TIME, φαίνεται πως έχει βρει την απάντηση. Προτείνει μια διατροφή που μιμείται το fasting, την οποία θα επιστρατεύει κανείς μόνο 5 ημέρες ανά μήνα.
Η διατροφή που μιμείται το fasting
Ο Dr. Longo και η επιστημονική ομάδα του στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνια ανακάλυψαν μέσω δοκιμών ότι η διατροφή που μιμείται το fasting (fasting-mimicking diet - FMD), μια μέθοδος που αναπτύχθηκε για να υποβάλλει το σώμα σε μια κατάσταση νηστείας με σκοπό να λάβει τα οφέλη της ελαχιστοποιώντας τις αρνητικές της συνέπειες για την υγεία, μπορεί να αυξήσει το προσδόκιμο ζωής τουλάχιστον κατά 2,5 έτη, ίσως και παραπάνω.
Η FMD είναι μια διατροφική παρέμβαση 5 ημερών σε βάθος μήνα, που βασίζεται στην κατανάλωση λαχανικών και τροφών με χαμηλό θερμιδικό και πρωτεϊνικό περιεχόμενο. Το σώμα εκείνες τις ημέρες δεν αναγνωρίζει ότι λαμβάνει τροφή και μπαίνει σε κατάσταση νηστείας. Αυτό που συμβαίνει τότε είναι «κυτταρική επισκευή και αυτοφαγία. Ενεργοποιούνται οι παράγοντες Yamanaka, βελτιώνεται η σύνθεση του σώματος με μείωση του σπλαχνικού λίπος, μειώνεται η φλεγμονή και βελτιώνονται οι μεταβολικοί βιοδείκτες και τα επίπεδα λιπιδίων στο αίμα».
Τι μπορεί να τρώει το άτομο εκείνες τις 5 ημέρες; Σε βάθος 12ωρου, μέσα στη μέρα μπορεί να τρώει γεύματα χορτοφαγικά, με εξαίρεση κάποιες μέρες που μπορεί να τρώει ψάρι. Τις υπόλοιπες ώρες, μπορεί να πίνει μόνο νερό. Στο βιβλίο του «Longevity Diet» ο Dr. Longo δίνει αναλυτικές οδηγίες για το διατροφικό πλάνο αυτών των 5 ημερών.
Πώς λειτουργεί η διατροφή αυτή;
Ο Dr. Longo εξηγεί σε συνέντευξη ότι όλα έχουν να κάνουν με τον τρόπο που ανιχνεύονται τα θρεπτικά συστατικά από τα κύτταρα: «Όταν καταναλώνουμε τροφή (π.χ. πρωτεΐνες, γλυκόζη, αμινοξέα, λίπη), τα κύτταρα ανιχνεύουν πόσα από αυτά τα συστατικά βρίσκονται στον οργανισμό μας. Οι αισθητήρες που ανιχνεύουν τις ουσίες θα καθορίσουν κατά πόσο τα κύτταρα αυτά θα αναπτυχθούν ή θα επισκευασθούν. Αυτή η διαδικασία, αυτή η αναγνώριση, θα ρυθμίσει το πώς το σώμα μας θα αναρρώσει μέσω της διατροφής, κατά πόσο θα αναπτυχθεί ή κατά πόσο θα αποτρέψει το γήρας».
Όπως περιγράφει ο ειδικός, όταν οι αισθητήρες των κυττάρων αναγνωρίζουν συγκεκριμένα θρεπτικά συστατικά, συγκεκριμένα αμινοξέα, συγκεκριμένους υδατάνθρακες, και μάλιστα σε μεγάλη ποσότητα στο αίμα, τότε η διαδικασία γήρανσης επιταχύνεται. Γιατί;
«Πιθανότατα έχει να κάνει με την ανθρώπινη αναπαραγωγή, είναι ζήτημα εξελικτικό: Κάθε οργανισμός βρίσκεται εδώ και για να αναπαραχθεί και να πεθάνει. Αν λοιπόν τα θρεπτικά συστατικά στο σώμα μας είναι τόσο χαμηλά, ώστε να μπορείς να έχεις μια φυσιολογική αναπαραγωγική πορεία, τότε μπορείς να μπεις σε λειτουργία συντήρησης.
»Η εξέλιξη, δηλαδή, έχει βρει μια εναλλακτική κατάσταση κατά την οποία έχεις μια πιο μακρόχρονη ευκαιρία: Αν δεν έχεις αρκετά θρεπτικά, ένα πιθανό έμβρυό σου δεν μπορεί να γεννηθεί και να επιβιώσει. Ο οργανισμός σου τότε μπαίνει σε μια κατάσταση χειμερίας νάρκης, για να το πούμε απλά. Τα κύτταρά σου περιμένουν και περιμένουν για χρόνια την ευκαιρία να λάβουν τροφή, να αναπτυχθούν, να μπορούν να αναπαραχθούν. Συνεχίζουν, λοιπόν, να ζουν πολύ αργά μα για πάρα πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα – δεν τρέχουν ιλιγγιωδώς στην αριστερή λωρίδα όπως αναγκάζονται να κάνουν όταν γεμίζεις διαρκώς τον οργανισμό σου με θρεπτικά συστατικά».
Το πείραμα του Dr. Longo
Για να αποδείξουν τη θεωρία τους, ο Dr. Longo και η ομάδα του προχώρησαν στο εξής πείραμα: Χώρισαν 100 εθελοντές σε δύο γκρουπ, το ένα εκ των οποίων ακολουθούσε μια κανονική δίαιτα, ενώ το άλλο δοκίμασε έναν κύκλο FMD ανά μήνα για 3 μήνες. Στο τέλος του πειράματος, το δεύτερο γκρουπ εμφάνισε χαμηλότερο επίπεδο αρτηριακής πίεσης, IGF-1, γλυκόζης αίματος, C-αντιδρώσας πρωτεΐνης και λιπιδίων στο αίμα, ενώ η σύσταση του σώματός τους βελτιώθηκε με απώλεια κοιλιακού λίπους και συνολικού βάρους.
Μέσω ειδικών μετρήσεων, οι επιστήμονες υπολόγισαν πως η βιολογική ηλικία του δεύτερου γκρουπ μειώθηκε κατά 2,5 χρόνια. Τα άτομα αυτά επίσης εμφάνισαν μειωμένη αντίσταση στην ινσουλίνη, χαμηλότερο ηπατικό λίπος και καλύτερη αναλογία λεμφοειδών προς μυελοειδή, που είναι δείκτης ηλικίας του ανοσοποιητικού συστήματος.
Όπως καταλήγουν οι ερευνητές, «η FMD είναι μια πολυσυστημική προσέγγιση που οδηγεί σε μια αρχική μείωση του αριθμού των κυττάρων και του μεγέθους των οργάνων, η οποία σχετίζεται με την αύξηση του αριθμού των βλαστοκυττάρων και του ρυθμού κυτταρικού επαναπρογραμματισμού.
»Κατά την επανασίτιση έπειτα από κάθε κύκλο, τα κύτταρα δείχνουν να επισκευάζονται και το σώμα να αναζωογονείται. Η διαδικασία αυτή μπορεί να αποδειχθεί πολύτιμη σε περιπτώσεις χρόνιων ασθενειών που ίσως ωφελούνταν σημαντικά από αυτή τη διατροφή που μιμείται το fasting. Φυσικά, περισσότερες μελέτες είναι απαραίτητο να λάβουν χώρα σε αυτό το πεδίο».
Εξυπακούεται ότι δεν θα δοκιμάσεις την εν λόγω προσέγγιση αν δεν το συζητήσεις πρώτα με τον γιατρό σου.