SCARS: 12 ΤΥΧΕΡΕΣ ΓΑΤΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ 12 ΑΓΑΠΗΜΕΝΑ ΜΑΣ ΠΡΟΣΩΠΑ
Δώδεκα αγαπημένα μας, φιλόζωα πρόσωπα φωτογραφήθηκαν με γάτες που έχει περιθάλψει το φιλοζωικό σωματείο SCARS, για να μας θυμίσουν πως κάποια ζώα δεν μπορούν να επιβιώσουν στον δρόμο χωρίς φροντίδα.
Στο σπίτι της Λαμπρινής Κουβαρά, στα Πετράλωνα, μένουν αυτή την περίοδο 7 γάτες. Δεν είναι όλες δικές της, αλλά έχουν κάτι κοινό: αν δεν είχαν βρει ένα ασφαλές καταφύγιο, μπορεί να μην είχαν επιζήσει. Η Λαμπρινή είναι μέλος του Δ.Σ. στο φιλοζωικό σωματείο SCARS, που δραστηριοποιείται στα Νότια Προάστια της Αττικής. Η αγγλική λέξη «scars» σημαίνει «ουλές». Στην προκειμένη περίπτωση, είναι αρκτικόλεξο που σχηματίζεται από πέντε λέξεις: Second Chance Animal Rescue Society. Σαν να λέμε, μια κοινότητα που αναζητά δεύτερη ευκαιρία για κάποια ζώα – ορισμένα από τα οποία έχουν και ουλές στο σώμα τους ή αναπηρίες.
Όταν μαθαίνεις πώς έφτασαν στο σπίτι της Λαμπρινής αυτές οι 7 γάτες, καταλαβαίνεις αρκετά για τη φιλοσοφία του SCARS. Μόνιμος είναι ένας γάτος 12 ετών, που ήταν τεσσάρων και στα «αζήτητα» όταν υιοθετήθηκε. Μέχρι πρόσφατα, είχε παρέα μια γάτα έναν χρόνο μεγαλύτερή του, επίσης υιοθετημένη όταν ήταν τεσσάρων, η οποία έζησε μέχρι τα 13.
Από τα έξι φιλοξενούμενα γατιά, τα δύο είναι περίπου 9 μηνών και έχουν χάσει την όρασή τους. Ένα άλλο είναι φοβικό και δεν αφήνει κανέναν απολύτως να το πλησιάσει. Ένα έχει κάποιο είδος ακράτειας, λόγω προβλήματος στο ουροποιητικό. Τα δύο μικρότερα είναι περίπου δύο μηνών και βρέθηκαν σε σημεία όπου δεν θα είχαν καμία τύχη αν δεν τα έπαιρνε κάποιος: το ένα πρέπει να είχε χωθεί σε μηχανή αυτοκινήτου και να έπεσε εν κινήσει στον δρόμο. Το άλλο βρέθηκε στη Χαμοστέρνας, μια μικρή, μαύρη τριχόμπαλα που έτρεμε μέσα στη βροχή.
Περισσότερα από εκατό ακόμη γατιά φιλοξενούνται στα σπίτια των υπόλοιπων μελών του σωματείου, που δεν διαθέτει καταφύγιο. Δώδεκα από αυτά φωτογραφήθηκαν με ισάριθμους άντρες και φιγουράρουν στο ημερολόγιο «Real Men Are Kind To Animals», που δημιουργήθηκε για ευαισθητοποίηση και συγκέντρωση πόρων για τους σκοπούς του SCARS. Τη φωτογράφηση έκανε ο Πάνος Γεωργίου, τη γραφιστική σχεδίαση ο Δημήτρης Μπουζιώτης και το εξώφυλλο ο street artist Sonke.
Οι περισσότεροι –αν όχι όλοι– οι κύριοι που βρέθηκαν απέναντι από τον φωτογραφικό φακό δεν χρειάζονται ιδιαίτερες συστάσεις. Οι γάτες με τις οποίες ποζάρουν φιλοξενούνταν από μέλη του SCARS και κάποιες έχουν πλέον βρει τις μόνιμες οικογένειές τους.
Ρωτάω τη Λαμπρινή αν το να υιοθετείς ένα κατοικίδιο που δεν βλέπει ή που έχει τρία πόδια είναι πιο απαιτητικό από το να έχεις ένα κατοικίδιο αρτιμελές. Όχι, με διαβεβαιώνει. Αν υπάρχει κάποια αναπηρία, χρειάζεται απλώς μια περίοδος προσαρμογής. Ένα τυφλό γατί μαθαίνει να κινείται στον χώρο, μόνο που είναι καλό να μην αλλάζεις τη θέση των επίπλων. Ένα τρίποδο κινείται χωρίς πρόβλημα. Μια γάτα χωρίς ουρά έχει μεγαλύτερη δυσκολία να ισορροπεί, αλλά το βρίσκει.
Καθώς μιλάμε, μαθαίνω ότι υπάρχουν ακόμα άνθρωποι που αποφεύγουν τις μαύρες γάτες, γιατί τις θεωρούν γρουσούζες, σκύλοι που εγκαταλείπονται ή γενικά κατοικίδια που αναζητούν νέο ιδιοκτήτη σε μεγάλη ηλικία, μετά από απώλεια του δικού τους. Και καταλαβαίνω ότι η Λαμπρινή είναι ο κατάλληλος άνθρωπος να μου λύσει πολλές απορίες – ακόμα και αν είναι καλό να ταΐζω τα αδέσποτα έναν μήνα στο εξοχικό μου το καλοκαίρι, ενώ εξαφανίζομαι τον υπόλοιπο χρόνο.
– Πώς δημιουργήθηκε το σωματείο SCARS;
Κάποιοι από εμάς ήμασταν παλιότερα σε άλλα σωματεία και συζητώντας αποφασίσαμε να επιχειρήσουμε μια νέα προσέγγιση. Ακολουθήσαμε όλες τις διαδικασίες για νόμιμη σύσταση και ξεκινήσαμε εστιάζοντας καθένας στην περιοχή του.
Ως σωματείο, μας ενδιαφέρει αρκετά να κάνουμε στειρώσεις σε αδέσποτες γάτες, που είναι συνήθως πιο «αθέατες» και παραμελημένες στον αστικό ιστό – ακόμα και από τους Δήμους, που κανονικά πρέπει να ασχολούνται. Ο πληθυσμός των αδέσποτων σκύλων ελέγχεται λίγο καλύτερα με στειρώσεις, παρ’ όλα αυτά υπάρχουν πολλά σκυλιά που εγκαταλείπονται σε απομακρυσμένα μέρη.
Προσπαθούμε επίσης να βγάλουμε από τον δρόμο ζώα που δεν μπορούν να αντέξουν μόνα τους. Ένα ζώο χτυπημένο, που θα μείνει τρίποδο, ένα ζώο τυφλό ή ημίτυφλο δεν μπορεί ζήσει πολύ ως αδέσποτο. Οπότε, αυτά συνήθως τα φιλοξενούμε και προσπαθούμε να υιοθετηθούν.
– Πώς εντοπίζετε αυτά τα ζώα;
Ορισμένα τα βρίσκουμε στον δρόμο μας, σε σημεία που ταΐζουμε αδέσποτα ή που κυκλοφορούμε. Πολλές φορές γίνονται αυτό που λέμε «φωτοδιασώσεις»: βλέπει κάποιος ένα ζώο χτυπημένο, ανεβάζει φωτογραφία στο Facebook και ζητάει βοήθεια.
Άλλες περιπτώσεις προέρχονται από κτηνιατρεία με τα οποία συνεργαζόμαστε. Υπάρχουν ζώα που τα πηγαίνουν για περίθαλψη και τα αφήνουν, ή που τα παρατάνε χτυπημένα έξω από την πόρτα. Ή ζώα μεγαλύτερα σε ηλικία, που οι ιδιοκτήτες τους έχουν πεθάνει και τα πηγαίνουν συγγενείς για ευθανασία, κάτι που ο κτηνίατρος δεν αναλαμβάνει για ηθικούς λόγους, εφόσον είναι υγιή.
– Ένα ζώο κάποιας ηλικίας που μένει χωρίς αφεντικό προσαρμόζεται εύκολα;
Συνήθως τα ζώα αυτά είναι φοβισμένα και τρομαγμένα περισσότερο. Δεν γίνονται επιθετικά, τουλάχιστον από ό,τι έχω δει εγώ. Απλά θέλουν τον χρόνο τους να συνηθίσουν έναν καινούριο άνθρωπο.
– Ένα σύνθημα που ακούμε συχνά είναι «μην αγοράσετε, υιοθετήστε». Είναι κατακριτέο το να αγοράσει κάποιος κατοικίδιο;
Θα σου πω την προσωπική μου άποψη, προσπαθώντας να είμαι όσο γίνεται αντικειμενική. Το να είναι κάποιος νόμιμος εκτροφέας και να εκτρέφει μια συγκεκριμένη ράτσα ζώου είναι ένα επάγγελμα. Εφόσον λειτουργεί σύμφωνα με τον νόμο, δηλαδή το ζώο ζει πολύ καλά, αναπαράγεται μία ή δύο φορές τον χρόνο και δεν χρησιμοποιείται σαν μηχανή αναπαραγωγής ώστε να βγαίνουν περισσότερα χρήματα, είναι μια διαδικασία αποδεκτή – και ποιοι είμαστε εμείς που θα το κρίνουμε; Αυτός ο τρόπος, άλλωστε, περιλαμβάνει το κομμάτι της συνέχισης μιας ορισμένης ράτσας, αν θέλουμε να το συνυπολογίσουμε.
Από την άλλη, υπάρχουν οι παράνομοι εκτροφείς, που έχουν ένα ζώο συντροφιάς και το εκμεταλλεύονται για καθαρά οικονομικούς λόγους. Όταν μοναδικό κριτήριο είναι το κέρδος και μάλιστα χωρίς κανόνες και έλεγχο, κάτι χαλάει.
Το να υιοθετήσεις ένα ζώο από κάποιο καταφύγιο ή όπως αυτά που φιλοξενούμε εμείς, αντί να αγοράσεις, σημαίνει ότι μπορεί να μειωθεί η ζήτηση για αγορά άρα και η αναπαραγωγή για οικονομικούς λόγους.
– Κάποιοι αντιτίθενται και στις στειρώσεις…
Βέβαια, υπάρχουν πάρα πολλοί άνθρωποι που είναι κατά της στείρωσης, με το επιχείρημα ότι παρεμβαίνουμε στη φύση. Δεν θα διαφωνήσω σε αυτό. Από την άλλη, δεν θεωρώ ότι ο αστικός ιστός είναι φύση και ότι παρέχει τις ιδανικές συνθήκες να ζει ένα ζώο.
Και η στείρωση έχει να κάνει με την προσωπική γνώμη και την ηθική του καθενός. Εμείς πηγαίνουμε σε σημεία που ξέρουμε ότι τα ζώα κάποιος τα παρακολουθεί και τα φροντίζει. Καταλαβαίνω ότι κάποιοι αντιτίθενται στο να παρεμβαίνεις σε ένα ζώο. Ωστόσο, πέρσι το καλοκαίρι στα Πετράλωνα, δίπλα στην πλατεία, βρήκαμε σε κάδο πεταμένα μωρά γατιά μέσα σε σακούλα. Αυτό είναι θλιβερό. Οπότε, προτιμώ να στειρώσω μια γάτα από το να ξαναβιώσω κάτι τέτοιο.
Δεν υπάρχει ένας δρόμος μόνο, για πολλά πράγματα. Ας πούμε, αν είχα ένα τέλειο αγρόκτημα και ήξερα ότι οι γάτες μέσα σε αυτό θα είναι ασφαλείς και δεν θα κινδυνεύουν από αυτοκίνητα, δεν θα χρειαζόταν να τις στειρώνω.
– Αυξήθηκε ο αριθμός των φιλόζωων στις καραντίνες που περάσαμε, όπως ακουγόταν;
Ίσως υιοθετήθηκαν λίγο περισσότεροι σκύλοι, με κίνητρο ότι μπορούσες να βγεις και να τους πας βόλτα. Βέβαια, όσοι είμαστε εθελοντές και έχουμε ζώα ενημερώνουμε όποιον θέλει να υιοθετήσει κατοικίδιο, είτε σκύλο είτε γάτα, ότι πρέπει να είναι πολύ συνειδητοποιημένος για τις ευθύνες. Να σκεφτεί τι θα το κάνει το καλοκαίρι που θα πάει διακοπές, αν έχει την οικονομική δυνατότητα να καλύπτει τα κόστη κτηνιάτρου, αν το σπίτι είναι προστατευμένο π.χ. για γάτες κ.ά.
Οπότε, δεν δίνουμε εύκολα ένα ζώο. Για παράδειγμα, δεν θα δώσουμε ένα μωρό γατάκι σε οικογένεια με μικρά παιδιά, γιατί θα γίνουν ατυχήματα. Θέλουμε όπου πάει ένα ζώο να ξέρουμε ότι θα υπάρχει ασφάλεια.
– Αν κάποιος θέλει να δραστηριοποιηθεί στο SCARS ως εθελοντής, υπάρχει δυνατότητα;
Υπάρχει. Συνήθως χρειαζόμαστε ανθρώπους που μπορεί να κάνουν μεταφορές ή να φιλοξενήσουν κάποιο ζώο για ένα χρονικό διάστημα.
– Υπάρχει σωστή ή λάθος συμπεριφορά όταν κάποιος ταΐζει αδέσποτα; Εγώ, ας πούμε, έχω ένα εξοχικό και το καλοκαίρι μαζεύονται γάτες που συνηθίζουν να βρίσκουν φαγητό, αλλά κάποια στιγμή φεύγω. Μπορεί κάτι τέτοιο να λειτουργήσει αρνητικά;
Και πάλι, δεν είναι μονοδιάστατο το θέμα. Όταν ένα ζώο έχει τροφή, η υγεία του είναι πολύ καλύτερη από το να την αναζητάει στα σκουπίδια. Οπότε το βοηθάς, αλλά αυτό σημαίνει ότι θα αναπαραχθεί πολύ περισσότερο και δημιουργούνται πολλοί απόγονοι. Όταν εγώ βοηθάω τα αδέσποτα με το να δίνω τροφή χωρίς κάπως να μειώνω την αναπαραγωγή τους με τη στείρωση, αυξάνεται ο πληθυσμός τους.
Για το συγκεκριμένο που αναφέρεις, έχει να κάνει με τις δυνατότητες καθενός. Αν μπορώ για ένα μήνα να εξασφαλίσω ότι δεν θα πεινάει ένα ζώο, γιατί όχι; Αν μπορώ να έχω και μια ταΐστρα μεγάλη και να αφήσω ένα σακί ξηρά τροφή, μπας και δεν πεινάσει ούτε τον επόμενο μήνα, πάλι καλώς.
Αν πηγαίνω στο εξοχικό ή στο χωριό μου τρεις, τέσσερις φορές τον χρόνο, και μπορώ κάποια ζώα που φροντίζω να τα στειρώσω ώστε να μην γεννούν συνέχεια, να μην τα κυνηγάνε, να μην τους παίρνουν τα μωρά για να τα πετάξουν ζωντανά στους κάδους όπου πεθαίνουν αργά και βασανιστικά, okay.
Για μένα, το πιο σημαντικό είναι να μην τους κάνω κακό. Μπορώ και να μην ασχοληθώ με τα αδέσποτα, να μην ταΐσω κανένα, αρκεί να μην τους κάνω κακό. Επίσης, μέσα στην πόλη δεν βοηθάει να αφήνουν οι άνθρωποι αποφάγια για τα αδέσποτα. Κάποια φαγητά που θεωρούμε κατάλληλα για τροφή τους δεν είναι, όπως τα ψαροκόκαλα ή τα γαλακτοκομικά για τις γάτες. Γενικά, δεν έχει νόημα να αφήνεις στον δρόμο κάτι που αλλοιώνεται, ειδικά το καλοκαίρι σε δυο ώρες θα έχει ξινίσει. Οπότε, κάποιες φορές είναι προτιμότερο να μην κάνεις τίποτα, από το να κάνεις κάτι που θα δημιουργήσει μεγαλύτερο πρόβλημα.