ΚΑΝΟΥΝ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΟΥ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ;

Τα παιδιά με τις ερωτήσεις τους συχνά σε κολλάνε στον τοίχο. Αν νιώθεις ότι δεν μπορείς να απαντήσεις σε ορισμένες, υπάρχει ένα βιβλίο που ίσως σε βοηθήσει. Μιλήσαμε με τις συγγραφείς του για τα «δύσκολα» της γονεϊκότητας.

Νιώθεις κι εσύ μερικές φορές ότι δεν έχεις τι να πεις στις επίμονες ερωτήσεις των μικρών παιδιών ή στις πιο ουσιαστικές των μεγαλύτερων; Υπάρχουν θέματα –όπως το σεξ ή ο θάνατος– που δεν ξέρεις πότε και πώς να τα πιάσεις; Υπάρχουν άλλα που θες να τους πεις, αλλά αναγκάζεσαι να τα παρουσιάσεις συγκαλυμμένα ή πιο «στρογγυλά»;

Το πρόβλημα με τη σύγχρονη γονεϊκότητα είναι ότι ενώ οι γονείς έχουν μεγάλη και πολυφωνική ενημέρωση, έχουν διαβάσει πολύ και έχουν συνήθως μια πλούσια βιβλιοθήκη, όχι μόνο αισθάνονται λίγοι απέναντι σε αρκετά θέματα, αλλά εξακολουθούν να κάνουν λάθη.

Νομίζω μάλιστα ότι ένα από τα πιο σημαντικά πράγματα που έχει να σε μάθει σε ατομικό επίπεδο ο ρόλος του γονέα είναι η αποδοχή του ίδιου σου του εαυτού: να ξυπνάς και να κοιμάσαι κάθε μέρα μαθαίνοντας να συγχωρείς τον εαυτό σου για όσα κάνεις λάθος με τον άνθρωπο που αγαπάς πιο πολύ στον κόσμο.

Ανάμεσα στα πολλά βιβλία γονεϊκότητας που μπορεί να πέσουν στα χέρια σου, υπάρχει ένα που μου φάνηκε λίγο διαφορετικό. Οι συγγραφείς του, μία ψυχολόγος και μία δημοσιογράφος με πολυετή εμπειρία σε θέματα γονεϊκότητας, αποφάσισαν να γράψουν έναν οδηγό γονέων για εύκολες και δύσκολες συζητήσεις από τη νηπιακή ηλικία έως την ενηλικίωση.

Ένα βιβλίο γεμάτο ερωτήσεις και απαντήσεις για γονείς

Στις σελίδες του βιβλίου Τι να απαντήσω στο παιδί μου; συγκέντρωσαν αληθινές ερωτήσεις ενηλίκων που σχετίζονται με παιδιά και ερωτήσεις παιδιών όλων των ηλικιών, τις ομαδοποίησαν θεματικά και τις απάντησαν τεκμηριωμένα, αξιοποιώντας τις τρέχουσες επιστημονικές εξελίξεις, αλλά και συνδυάζοντας την ακαδημαϊκή εμπειρία τους με την πρακτική γνώση.

Η Πελιώ Παπαδιά και η Σουζάνα Παπαφάγου.

Επειδή όμως πιο εύκολα γράφεις κάτι από απόσταση, παρά το αντιμετωπίζεις στην πράξη, αποφασίσαμε να απευθύνουμε ορισμένα ερωτήματα στην Πελιώ Παπαδιά, επικοινωνιολόγο και δημοσιογράφο, και τη Σουζάνα Παπαφάγου, κλινική αναπτυξιακή ψυχολόγο-ψυχοθεραπεύτρια, οικογενειακή και ομαδική αναλύτρια, σχετικά με τη δική τους εμπειρία ως γονείς.

– Ποια είναι η πιο δύσκολη ερώτηση που έχετε κληθεί να απαντήσετε στα παιδιά σας;

Πελιώ: Όταν ο 16χρονος γιος μου μετά τα Τέμπη με ρώτησε «Γιατί με γεννήσατε σ' αυτή την κωλοχώρα;», η μόνη μου απάντηση ήταν το γοερό κλάμα.

Σουζάνα: «Μαμά, θα πεθάνει το σκυλάκι μας;» όταν εκείνη ήταν 5 ετών και το σκυλάκι μας άρρωστο και έτοιμο να αποδημήσει. Ήταν δύσκολο για εμένα, γιατί το είχα από πριν τη γεννήσω. Της απάντησα μένοντας στην αλήθεια, με απλά λογάκια, δίχως να της κρύψω τη συγκίνησή μου.

iStock

– Τι είναι αυτό που δεν μπορέσατε (ή δεν μπορείτε) να κρύψετε από τα παιδιά σας;

Πελιώ: Δεν υπάρχει κάτι που χρειάζεται να τους κρύψουμε. Δεκαεπτά και 14 ετών, έχουν λάβει όλη τη γνώση που μπορέσαμε να τους μεταλαμπαδεύσουμε και είμαστε στη διάθεσή τους για οτιδήποτε άλλο ζητήσουν να μάθουν. Ποτέ δεν προσπαθήσαμε ούτε θελήσαμε να κρύψουμε κάτι. Αυτό ήταν στη νοοτροπία μου ανέκαθεν, έτσι με μεγάλωσαν οι γονείς μου, με ειλικρίνεια, χωρίς ταμπού, και αυτό ήταν θείο δώρο. Με μόνο μία εξαίρεση: Το Μάτι. Μόλις καταλάβαμε ότι τα πράγματα σοβαρεύουν, τα στείλαμε να δουν ταινία στην κρεβατοκάμαρά μας.

Η μία ταινία έγινε δύο και παρ’ ολίγον τρεις, γιατί είχαν αντιληφθεί ότι κάτι δεν πήγαινε καλά, είχε σπάσει η ρουτίνα τους, και σαν να αρνούνταν να πέσουν για ύπνο. Τα βάλαμε στη γυάλα για μέρες. Μετά φύγαμε –με ψεύτικο κέφι οι μεγάλοι– για διακοπές. Στη διαδρομή, σταματήσαμε για καφέ και ο γιος μου, που είναι μεγαλύτερος, είδε πλάνα στην τηλεόραση. Τρόμαξε. Του μίλησα απλά. Τον παρακάλεσα να μην πει τίποτα στη μικρή. Αλλά κι εκείνη, όπως λέει σήμερα, σαν να ήξερε τι είχε γίνει από πάντα…

Σουζάνα: Νομίζω πως δεν μπορούμε να κρύψουμε τί-πο-τα από τα παιδιά μας. Δεν είναι αλήθεια ότι τα παιδιά δεν καταλαβαίνουν, δεν ακούνε ή είναι πολύ μικρά για να συνειδητοποιήσουν τι συμβαίνει. Τα μικρά μας έχουν ένα συναισθηματικό ραντάρ. Κάποτε είχαμε κι εμείς, το έχουμε ακόμα, κάπου ανενεργό, σκεπασμένο με ένα σεντόνι. Τα μικρά με τις ερωτήσεις τους το ξεσκεπάζουν, του πατάνε κουμπάκια και παίρνει μπρος.

ΤΙ ΝΑ ΑΠΑΝΤΗΣΩ ΣΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΟΥ;

Εκδόσεις Ψυχογιός

Αγόρασέ το

Public.gr

– Νιώθετε ποτέ επαρκείς ως γονείς;

Πελιώ: Ως πρόσφατα θα θεωρούσα ύβρη αυτό που θα ξεστομίσω. Μετά τη συγγραφή του βιβλίου –και 3 χρόνια ψυχανάλυση– αισθάνομαι επαρκής μητέρα. Όπου επαρκής σημαίνει αρκούντως καλή. Χάρη στην ψυχανάλυση άντεξα να συν-δημιουργήσω με τη Σουζάνα. Βάζοντας την επιστημονική γνώση και την επαγγελματική και προσωπική εμπειρία στο χαρτί, και απευθυνόμενη σε άλλους γονείς, είδα παρελθοντικά λάθη, μα τα απενοχοποίησα. Έφυγε ένα τεράστιο βάρος από πάνω μου, μαζί με τύψεις που είχα επιτρέψει στον εαυτό μου να φορτωθεί, μολονότι γνώριζα πως κακώς τις αισθανόμουν. Η διαδικασία της συγγραφής ήταν ψυχοφθόρα, αλλά το αποτέλεσμα ψυχοθεραπευτικό. Είχα κάνει τα πάντα όσο καλύτερα μπορούσα. Έτσι συνεχίζω έχοντας πλέον ως εργαλείο και το Τι να απαντήσω στο παιδί μου; Εφαρμόζω όσα γράψαμε, έχω περάσει σε ικανοποιητικό βαθμό τη φιλοσοφία που το διατρέχει στο σύντροφό μου και απολαμβάνουμε τη γονεϊκότητα σε ένα περιβάλλον ανοιχτό, προοδευτικό, ειλικρινές και ιδιαίτερα ευχάριστο. Παλαιότερα, η μητρότητα μου φαινόταν κακοτράχαλο βουνό. Όχι πια. Μικροσυγκρούσεις υπάρχουν πάντοτε, αλλά πλέον λύνονται με ωριμότητα και χωρίς παρορμητισμό. Μακάρι να συνεχίσουμε έτσι…

Σουζάνα: Αισθάνομαι επαρκής στην ανεπάρκειά μου. Νομίζω αυτό σημαίνει να είσαι επαρκής, να αντέχεις στη σκέψη πως κάποιες φορές για κάποιους λόγους δεν θα τα καταφέρεις όπως ίσως θα ήθελες, αλλά να αισθάνεσαι την ίδια στιγμή, μέσα σου, την ασφάλεια πως μπορείς πάντα να επανορθώσεις.

– Έχουν όλα απαντήσεις;

Πελιώ: Αντικειμενικά μιλώντας, δεν βρίσκω απάντηση στο υπαρξιακό ερώτημα: Τι συμβαίνει μετά τον θάνατο; Κανείς δεν ξέρει σίγουρα, μολονότι υπάρχουν πολλές θρησκευτικές και εν γένει πνευματικές προτάσεις. Για όλα τα άλλα υπάρχουν απαντήσεις, όμως συχνά όχι απλώς φοβόμαστε να τις ξεστομίσουμε, μα ούτε καν τολμάμε να τις σκεφτούμε. Αν όμως στραφούμε προς τα μέσα μας με υπομονή και επιμονή, αν σκαλίσουμε λίγο μυαλό και ψυχή γνωρίζοντας πως αυτό το ταξίδι αυτογνωσίας γίνεται για το δικό μας καλό και το καλό των παιδιών μας, θα τις βρούμε… Στο χέρι μας είναι να τις παραδεχτούμε και να τις αξιοποιήσουμε.

Σουζάνα: Έχουν (τα παιδιά μας) για όλα ερωτήσεις… και για κάθε ερώτηση υπάρχει κάπου (μέσα μας, γύρω μας…) μία απάντηση.