Η ΜΠΙΟΡΚ ΣΤΕΛΝΕΙ ΕΝΑ ΜΗΝΥΜΑ ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΟΥ ΠΛΑΝΗΤΗ

Αν ετοιμάζεσαι για Παρίσι, μη χάσεις την ευκαιρία να επισκεφθείς το Centre Pompidou για μια οικολογική, ακουστική εμπειρία από την Björk, που θα σε αφήσει με το στόμα ανοιχτό.

Αν έχεις την τύχη να βρεθείς στο Παρίσι μέχρι τις 9 Δεκεμβρίου, μη χάσεις την ευκαιρία να επισκεφθείς το Centre Pompidou. Εκεί, στο πλαίσιο του forum Biodiversity: which culture for which future?, η γνωστή avant-garde Ισλανδή καλλιτέχνιδα Björk σε συνεργασία με τον Γάλλο καλλιτέχνη Aleph δημιούργησαν μία εγκατάσταση στην οποία ακούγεται η ίδια να στέλνει μηνύματα για τη διάσωση του πλανήτη. «Είναι επείγουσα ανάγκη. Η αποκάλυψη έχει ήδη συμβεί. Και το πώς θα ενεργήσουμε τώρα είναι σημαντικό», απαγγέλλει η Björk, ενώ στο βάθος ακούγονται άλλοτε φυσικοί και άλλοτε αλλόκοτοι θόρυβοι της άγριας φύση.

Το πρωτοποριακό έργο με τίτλο «Nature Manifesto» –που υπόσχεται να μαγνητίσει τις αισθήσεις των επισκεπτών για τρία λεπτά και 40 δευτερόλεπτα, καθώς θα κινούνται μέσα στους χώρους του εκθεσιακού κέντρου– αναβιώνει ήχους πλασμάτων της φύσης που απειλούνται ή που με την πάροδο των ετών εξαφανίστηκαν.

«Σε ένα πρωτοποριακό ηχητικό στρώμα από μεταλλαγμένα παγώνια, μέλισσες και λεμούριους, η βιολογία θα επανασυναρμολογηθεί με νέους τρόπους», περιγράφει η Björk.

Τι φιλοδοξούν η Björk και ο Aleph με το «Nature Manifesto»

«Αυτό το συναρπαστικό ηχητικό κομμάτι δίνει στα απειλούμενα και εξαφανισμένα ζώα φωνή, συγχωνεύοντας τους ήχους τους με τις λέξεις μας. Θέλαμε να μοιραστούμε την παρουσία τους σε ένα κτίριο που αντιπροσωπεύει τη βιομηχανική εποχή, μακριά από τη φύση.

»Στις φλέβες της κυλιόμενης σκάλας του μουσείου, που είναι γνωστή ως “κάμπια”, θέλαμε να υπενθυμίσουμε στους πολίτες την ακατέργαστη ζωτικότητα των πλασμάτων που κινδυνεύουν από εξαφάνιση. Παρόλο που θα ταξιδεύετε ζωηρά μεταξύ των ορόφων ενώ ακούτε αυτό το ηχητικό κομμάτι, ο τόνος από τις φωνές των ζώων ελπίζουμε να δημιουργήσει μια ηχητική γέφυρα προς τους ακροατές. Και μέσα από το πνεύμα αυτών των ζώων, μέσα από τη μαγεία του πώς ευθυγραμμίζονται αισθησιακά με το περιβάλλον τους, γίνονται οι δάσκαλοί μας!

»Τα φαντάσματά τους μας θυμίζουν να βελτιώσουμε την αρχέγονη ενσυνειδητότητά μας. Δεν θέλαμε, όμως, μόνο να μιλήσουμε, αλλά και να “περπατήσουμε”, έτσι μαζί με νέους περιβαλλοντολόγους στη Γαλλία και την Ισλανδία, δημιουργήσαμε μια καμπάνια».

Οι καλλιτέχνες αναφέρονται στην καμπάνια που καλεί τις γαλλικές αρχές να σεβαστούν τις Θαλάσσιες Προστατευόμενες Περιοχές.

Αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που η Björk συμμετέχει σε μια τέτοια προσπάθεια: «Θυμηθείτε: Μόλις πριν από έναν χρόνο το καταφέραμε μαζί! Με τη δική σας βοήθεια καταφέραμε να συγκεντρώσουμε επαρκείς πόρους για να “τρέχουν” τώρα τέσσερις διαφορετικές νομικές υποθέσεις κατά των στύλων ανοιχτής θάλασσας, στην Ισλανδία. Αυτές μπορούν να αποτελέσουν υποδειγματικές υποθέσεις και να φέρουν μια σωστή αλλαγή προς το καλό.

»Ανυπομονώ σύντομα να σας πω περισσότερα (ακολουθήστε το @aegiswatch για νέα) αλλά προς το παρόν θέλω να σας ζητήσω να μας βοηθήσετε να σταματήσουμε τη χρήση της αλιείας με τράτες βυθού στις προστατευόμενες θαλάσσιες περιοχές της Γαλλίας [σ.σ. η Γαλλία έχει τον μεγαλύτερο θαλάσσιο χώρο στον κόσμο, οπότε έχει σημασία το τι κάνει και τι όχι]. Μαζί μπορούμε να το αλλάξουμε αυτό».

Στη συνέχεια, το κείμενο αναφέρει πως προς το παρόν ο Emmanual Macron επιτρέπει τις τράτες βυθού προκαλώντας τεράστια καταστροφή, οπότε οι καλλιτέχνες ζητούν να υπογράψουμε όλοι το σχετικό υπόμνημα που απαιτεί να σταματήσει άμεσα αυτό.

Όλα αυτά και πολλά περισσότερα συζητήθηκαν στο forum Biodiversity: which culture for which future? που πραγματοποιήθηκε χώρα στο Pompidou με ελεύθερη συμμετοχή από τις 21 έως τις 24 Νοεμβρίου. Όποιος επιθυμεί θα έχει σύντομα τη δυνατότητα να το παρακολουθήσει online εδώ.

Πώς δημιουργήθηκε το ηχητικό installation της Björk στο Pompidou

To ηχητικό μέρος του installation δημιουργήθηκε σε συνεργασία με το Institut de Recherche et Coordination Acoustique/Musique, ένα εξέχον ερευνητικό ινστιτούτο μουσικής και ήχου με έδρα το Παρίσι. Η εγκατάσταση περιλαμβάνει πραγματικές ηχογραφήσεις με ήχους ζώων, ωστόσο κάποιοι δημιουργήθηκαν με τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης. «Καθώς ανεβαίνεις με την κυλιόμενη σκάλα ακούς όλους αυτούς τους διαφορετικούς ηχητικούς κόσμους: Έχουμε ουρακοτάγκους, κουνούπια, φάλαινες μπελούγκα και στη συνέχεια, όταν φτάνεις στον τελευταίο όροφο, συναντάς το κορυφαίο μουσικό γεγονός, το οποίο ονομάζουμε με αγάπη Ντίσκο των Δελφινιών», λέει η sound artist της IRCAM, Robin Meier Wiratunga.

Για τα ζώα που έχουν εξαφανιστεί και δεν μπορεί κανείς να ακούσει στη φύση πια, όπως το κοράκι της Χαβάης, η δημιουργική ομάδα ανέσυρε τον ήχο από σχετικό αρχείο εξαφανισμένων ζώων.

Η παλαιοντολόγος Julia Clarke αναφέρει σε σχετικό άρθρο: «Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε με σιγουριά τι ήχους έκαναν πολλά εξαφανισμένα ζώα, μπορούμε ίσως να εικάσουμε από άλλα της ίδιας οικογένειας που είναι ακόμα εν ζωή. Αυτό που ξέρουμε είναι ότι αυτή τη στιγμή έως και ένα εκατομμύριο είδη φυτών και ζώων απειλούνται με εξαφάνιση λόγω της ανθρώπινης δραστηριότητας, της κλιματικής αλλαγής, της ρύπανσης και της απώλειας οικοτόπων, σύμφωνα με παγκόσμια έκθεση του 2019 για τη βιοποικιλότητα. Έχουμε, άλλωστε, παρατηρήσει ότι μαζική εξαφάνιση σημαίνει απουσία ήχου. Το Manifesto της Björk τονίζει ακριβώς αυτή την καταστροφική απώλεια. Και θυμίζει ότι αν σταματήσουμε να καταστρέφουμε τον πλανήτη, τα είδη μπορεί να συνεχίσουν να εξελίσσονται».

«Μας προκαλεί να σκεφτούμε και να νιώσουμε πώς θα μπορούσε να ακούγεται ένα διαφορετικό μέλλον», καταλήγει η ίδια. «Ελπίζω να έχει τέτοια ακουστική ποικιλομορφία».