ΠΩΣ ΟΙ ΔΟΥΛΕΙΕΣ ΤΟΥ ΣΠΙΤΙΟΥ ΒΟΗΘΟΥΝ ΝΑ ΜΕΓΑΛΩΣΕΙΣ ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΑ ΠΑΙΔΙΑ
Οι δουλειές του σπιτιού δεν χρειάζεται να είναι μόνο αγγαρεία. Μπορεί να γίνουν το μέσο για να μεγαλώσεις ευτυχισμένα παιδιά.
Θα πρέπει να το παραδεχτούμε: Δύσκολα θα βρεις κάποιον να απολαμβάνει τις δουλειές του σπιτιού. Οι περισσότεροι τις αισθάνονται σαν αγγαρεία, ενώ πολύ συχνά γίνονται αιτία καβγάδων και συγκρούσεων μέσα στην οικογένεια. Όπως όμως αποδεικνύουν τελευταίες έρευνες, δεν είναι μόνο αυτό. Οι δουλειές του σπιτιού μπορούν να γίνουν ένα μέσο για να ενισχυθούν οι ικανότητες, η υπευθυνότητα και η αυτοπεποίθηση του παιδιού σου, ενώ ταυτόχρονα κατανέμουν πιο δίκαια τις δουλειές και τις υποχρεώσεις ανάμεσα στα μέλη της οικογένειας, κάνοντας τη ζωή τους πιο εύκολη.
Όπως εξηγεί η ψυχοθεραπεύτρια Μαρία Mαγγανάρη, σύμβουλος γονέων, ζεύγους και οικογένειας, «συνεισφέροντας στις δουλειές του σπιτιού, τα παιδιά αισθάνονται μέρος μιας κοινότητας, αναπτύσσουν το αίσθημα της ευθύνης και χτίζουν ισχυρή αυτοεκτίμηση και ψυχική ανθεκτικότητα.
Όπως έχει προκύψει και από τη διάσημη μελέτη Harvard Grant, η οποία παρακολούθησε τους συμμετέχοντες για πάνω από 75 χρόνια, τα παιδιά που ασχολούνται με τις δουλειές του σπιτιού αναπτύσσουν ισχυρότερη εργασιακή ηθική και υψηλότερη ενσυναίσθηση».
Ποιες δεξιότητες αναπτύσσουν τα παιδιά κάνοντας τις δουλειές του σπιτιού
Η Μαρία Μαγγανάρη ξεχωρίζει τις πιο σημαντικές δεξιότητες που αναπτύσσουν τα παιδιά που αναλαμβάνουν να κάνουν δουλειές στο σπίτι.
1. Αυτοπεποίθηση και αυτονομία:
Η ανάθεση καθηκόντων ενισχύει την αυτοπεποίθηση, καθώς τα παιδιά νιώθουν ότι συμβάλλουν στην οικογένεια, ενώ ταυτόχρονα αναπτύσσουν αίσθηση υπευθυνότητας.
2. Κοινωνικές δεξιότητες
Η συνεργασία με τα μέλη της οικογένειας καλλιεργεί την ομαδικότητα, την ενσυναίσθηση και την κατανόηση των ρόλων μέσα σε μια ομάδα.
3. Οργανωτικές και κινητικές δεξιότητες
Απλές εργασίες όπως το στρώσιμο του κρεβατιού ή το μάζεμα των παιχνιδιών ενισχύουν τη συγκέντρωση, την οργάνωση του χρόνου και τις λεπτές κινητικές δεξιότητες, ειδικά για τα μικρότερα παιδιά.
4. Αναπτυξιακή προσαρμογή
Η συστηματική ενασχόληση με δουλειές δίνει στα παιδιά τη δυνατότητα να εξασκηθούν στην επίλυση προβλημάτων και την υπευθυνότητα, κάτι που συνδέεται με μεγαλύτερη επιτυχία στην ενήλικη ζωή, ακαδημαϊκή και επαγγελματική.
Είναι αρκετές οι έρευνες που αναφέρουν τη χρησιμότητα που έχει το να αναλαμβάνουν τα παιδιά από μικρή ηλικία δουλειές στο σπίτι. Μια έρευνα, μάλιστα, έδειξε πως τα παιδιά που συμμετείχαν ενεργά στο νοικοκυριό είχαν μεγαλύτερη πιθανότητα να είναι ευτυχισμένοι ως ενήλικες. Επιπλέον, μελέτη που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Journal of Developmental & Behavioral Pediatrics κατέληξε στο ότι τα παιδιά που ξεκινούν να βοηθούν από την ηλικία των 4 με 5 ετών έχουν υψηλότερα επίπεδα αυτοπεποίθησης και πίστης στις ικανότητες τους.
Όπως σημειώνει η Μαρία Μαγγανάρη, «στην ενήλικη ζωή χαρακτηριστικά όπως η αυτοπεποίθηση και οι κοινωνικές δεξιότητες μεταφράζονται σε αυξημένη επιτυχία στην εργασιακή ζωή και υψηλότερο βαθμό ικανοποίησης στην προσωπική. Στην ακαδημαϊκή καριέρα, οι δουλειές του σπιτιού θα φανούν στο παιδί χρήσιμες, αφού θα το βοηθήσουν να αναπτύξει αυτοπειθαρχία, επιμονή και δεξιότητες διαχείρισης χρόνου. Οι ίδιες φυσικά δεξιότητες, όπως και η εργασιακή ηθική και η ανάπτυξη οργανωτικών δεξιοτήτων θα βοηθήσουν αργότερα τα παιδιά ως ενήλικες στην επαγγελματική τους σταδιοδρομία».
Παράγοντες που πρέπει να λάβουμε υπόψη όταν αναθέτουμε δουλειές στα παιδιά
Κάθε παιδί είναι μοναδικό και οι ανάγκες ή οι αντιδράσεις του στο αίτημα για συμμετοχή στις δουλειές του σπιτιού μπορεί να διαφέρουν. Ως σύμβουλος γονέων, ζεύγους, οικογένειας και ψυχοθεραπεύτρια, η Μαρία Μαγγανάρη συμβουλεύει «να παρατηρήσετε πού δυσκολεύονται ή τι απολαμβάνουν τα παιδιά σας και να συζητήσετε μαζί τους για να καταλάβετε πώς αισθάνονται με κάθε δουλειά ξεχωριστά. Καλό θα ήταν να σεβαστείτε τις προτιμήσεις τους, αν αυτό είναι εφικτό κατά τον καταμερισμό των εργασιών στο σπίτι. Ξεκινήστε με μικρές δοκιμές και προσαρμόστε τις αρμοδιότητες ανάλογα με τις αντιδράσεις τους. Στο βιβλίο του The Explosive Child, o Dr. Ross W. Greene εξηγεί πώς να συνεργάζεστε με παιδιά με διαφορετικές ανάγκες και να τα ενθαρρύνετε σε δραστηριότητες».
Οι δύο παράγοντες που πρέπει να λάβετε υπόψη σας είναι οι παρακάτω:
1. Προσωπικότητα
Τα πιο ανεξάρτητα παιδιά πιθανόν να απολαμβάνουν την πρόκληση, ενώ τα πιο συνεσταλμένα ίσως χρειαστούν περισσότερη καθοδήγηση. Αναγνωρίστε τι κινητοποιεί το κάθε παιδί, π.χ. ένα θετικό σχόλιο ή η συνεργασία μαζί σας.
2. Ειδικές ανάγκες
Παιδιά με αναπτυξιακές δυσκολίες ή ιδιαίτερα ταλέντα μπορεί να χρειάζονται διαφορετική προσέγγιση. Για παράδειγμα, αν ένα παιδί δυσκολεύεται με τον συντονισμό κινήσεων, ίσως προτιμήσει να συμμετέχει σε πιο στατικές εργασίες.
Η Μαρία Μαγγανάρη διευκρινίζει πως τα παιδιά χρειάζεται να ξεκινήσουν με απλές εργασίες και να τους προσθέτουμε νέες ανάλογα με την ηλικία τους. Επίσης, ενδέχεται να απαιτείται περισσότερος χρόνος για μερικές από αυτές, γιατί μπορεί να χρειάζεται μια περίοδος εκπαίδευσης. «Καμιά φορά φαίνεται πιο γρήγορο να κάνουν οι γονείς τις δουλειές μόνοι τους, ωστόσο το να βοηθήσουν το παιδί να τις μάθει θα του είναι χρήσιμο μακροπρόθεσμα. Η επιλογή μιας δουλειάς που είναι κατάλληλη για το αναπτυξιακό στάδιο του παιδιού θα αυξήσει την πιθανότητα επιτυχίας και συνεπώς τον ενθουσιασμό του να την επαναλάβει. Και, φυσικά, δεν ξεχνάμε να αναθέτουμε εργασίες στα παιδιά χωρίς διάκριση φύλου», σημειώνει.
Οι δουλειές που μπορούμε να αναθέτουμε στα παιδιά ανά ηλικία
- 2-3 ετών: Τακτοποίηση παιχνιδιών, μάζεμα υγρών που έχουν ρίξει, μπορούν να ξεκινήσουν να ντύνονται με την συμβολή των μεγάλων και να βοηθούν στο τάισμα των κατοικίδιων ζώων.
- 4-5 ετών: Στρώσιμο κρεβατιού, βοήθεια στο στρώσιμο ή και μάζεμα τραπεζιού και τακτοποίηση του δωματίου τους.
- 6-7 ετών: Πότισμα φυτών, ξεσκόνισμα, σκούπισμα πατώματος.
- 8-10 ετών: Μπορούν να βγάλουν έξω τα σκουπίδια, να γεμίσουν και να αδειάσουν το πλυντήριο πιάτων, να διπλώσουν τα ρούχα, να βοηθήσουν στην προετοιμασία γευμάτων και να συσκευάσουν το δικό τους μεσημεριανό γεύμα για το σχολείο.
- 11-13 ετών: Πλύσιμο πιάτων, βοήθεια στην προετοιμασία γευμάτων. Μπορούν επίσης να αλλάξουν τα σεντόνια τους, να καθαρίσουν την κουζίνα ή τα μπάνια και να κάνουν εργασίες στην αυλή.
- 14 ετών και άνω: Πλύσιμο ρούχων και ψώνια παντοπωλείου. Μπορούν να πλύνουν το αυτοκίνητο και να βοηθήσουν τα μικρότερα αδέλφια.
Και 3 χρήσιμες συμβουλές
- Πρώτα δείχνουμε πώς εκτελείται μια εργασία, στη συνέχεια ζητάμε από τα παιδιά να μας βοηθήσουν σε αυτήν, μετά τα βοηθάμε εμείς και στο τέλος τα αφήνουμε να την εκτελέσουν εντελώς μόνα τους.
- Μην αναζητάτε την τελειότητα και μην σπεύδετε να διορθώσετε ό,τι κάνουν, γιατί έτσι θα αποθαρρυνθούν και θα γίνουν και τα ίδια επικριτικά με τον εαυτό τους.
- Ποτέ να μην δίνετε χαρτζιλίκι στα παιδιά για τις δουλειές του σπιτιού. Είναι μια υποχρέωση που έχουν ως μέλη της οικογένειας. Το χαρτζιλίκι πρέπει να δίνεται φυσικά από νωρίς, για να μάθουν να διαχειρίζονται τα χρήματα, αλλά δεν πρέπει να το συνδέσουν με τις υποχρεώσεις τους.