ΓΙΑΤΙ ΟΙ ΨΗΛΟΤΕΡΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΕΧΟΥΝ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΕΣ ΝΑ ΝΟΣΗΣΟΥΝ ΑΠΟ ΚΑΡΚΙΝΟ;

Στατιστικά δεδομένα δείχνουν ότι οι πιθανότητες νόσησης από καρκίνο είναι μεγαλύτερες ανάλογα με το ύψος και οι επιστήμονες αναζητούν τις αιτίες.

Πριν περάσουμε στο θέμα μας, θα χρειαστεί να διευκρινίσουμε πως ο μέσος όρος ύψους στην Ευρώπη είναι τα 182,1 εκατοστά για τους άνδρες και τα 168,9 για τις γυναίκες. Οποιοδήποτε άτομο υπερβαίνει αυτούς τους μέσους όρους θεωρείται «ψηλό».

Ψηλότεροι είναι εκείνοι που υπερβαίνουν τον μέσο όρο κατά 10 εκατοστά τουλάχιστον. Μελέτες έχουν δείξει πως αυτοί οι άνθρωποι διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν κάποιες μορφές καρκίνου, όπως στο πάγκρεας, το παχύ έντερο, τη μήτρα, την ωοθήκη, τον προστάτη, το νεφρό, το δέρμα και τον μαστό.

Οι επιστήμονες έχουν καταφέρει να αποκωδικοποιήσουν κάποιους από τους λόγους. Την ίδια ώρα, ομολογούν πως υπάρχουν πράγματα που ακόμα είναι άγνωστα, ενώ προτείνουν κάποιες ιδέες.

iStock

Ύψος και καρκίνος: Ποια είναι τα δεδομένα

Σύμφωνα με όσα έγραψαν στο Conversation οι Susan Jordan, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Επιδημιολογίας στο University of Queensland, και η Karen Tuesley, Μεταδιδακτορική Ερευνήτρια στη Σχολή Δημόσιας Υγείας στο ίδιο εκπαιδευτικό ίδρυμα της Αυστραλίας, υπάρχει ένα καθιερωμένο μοτίβο.

Η UK Million Women Study αποκάλυψε πως για 15 από τους 17 καρκίνους που ερευνήθηκαν φάνηκε ότι όσο πιο ψηλό ήταν ένα άτομο, τόσο πιο πιθανό ήταν να νοσήσει. Τα ευρήματα έδειξαν πως για κάθε αύξηση ύψους της τάξεως των 10 εκατοστών, ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου αυξάνεται περίπου 16%, σε άνδρες και γυναίκες.

Εάν στις 10.000 γυναίκες με μέσο ύψος (περί τα 165 εκατοστά) εμφανίζουν κάθε χρόνο καρκίνο περίπου οι 45, τότε στις 10.000 γυναίκες ύψους 175 εκατοστών θα προσβληθούν από καρκίνο οι 52. Η διαφορά είναι πολύ μικρή.

Άλλη μελέτη έχει ενημερώσει ότι 22 από τους 23 καρκίνους εμφανίζονταν πιο συχνά σε πιο ψηλούς παρά σε πιο κοντούς ανθρώπους. Φάνηκε πως η σχέση μεταξύ ύψους και κινδύνου καρκίνου εμφανίζεται σε όλες τις εθνότητες και τα επίπεδα εισοδήματος, καθώς και σε μελέτες που εξέτασαν γονίδια που προβλέπουν το ύψος.

Φωτορεαλιστική απεικόνιση καρκινικών κυττάρων. iStock

Οι θεωρίες για τους άγνωστους παράγοντες

Αν και δεν είναι απολύτως σαφής ο ρόλος των γονιδίων μας στη σχέση μεταξύ καρκίνου και ύψους, υπάρχουν μερικές ισχυρές θεωρίες.

Δεδομένου ότι οι επιστήμονες πιστεύουν πως ο καρκίνος αναπτύσσεται μέσω της συσσώρευσης βλάβης στα γονίδια ενός κυττάρου όταν αυτό διαιρείται για τη δημιουργία νέων κυττάρων, η πρώτη θεωρία συνδέεται με το γεγονός ότι ένα ψηλότερο άτομο έχει περισσότερα κύτταρα. Όσο περισσότερες φορές διαιρείται ένα κύτταρο, τόσο πιο πιθανό είναι να συμβεί γενετική βλάβη και να μεταδοθεί στα νέα κύτταρα. Όσο περισσότερες ζημιές συσσωρεύονται, τόσο πιο πιθανό είναι να αναπτυχθεί καρκίνος. Ένα άτομο με περισσότερα κύτταρα στο σώμα του θα έχει περισσότερες κυτταρικές διαιρέσεις και επομένως δυνητικά περισσότερες πιθανότητες να αναπτυχθεί καρκίνος σε ένα από αυτά.

iStock

Τα παραπάνω μπορούν να εξηγήσουν σε κάποιο βαθμό και τον λόγο που οι άνδρες έχουν περισσότερες πιθανότητες να νοσήσουν από καρκίνο από ό,τι οι γυναίκες, επειδή κατά μέσο όρο είναι πιο ψηλοί. Δεν είναι όμως ξεκάθαρο πώς το ύψος σχετίζεται με το μέγεθος όλων των οργάνων (π.χ. το στήθος).

Σε εργασία που είχε ως στόχο να αξιολογήσει αυτήν την παράμετρο, διαπιστώθηκε ότι ενώ η μάζα των οργάνων εξηγούσε τη σχέση ύψους-καρκίνου σε 8 από τους 15 καρκίνους που αξιολογήθηκαν, υπήρχαν επτά που δεν φάνηκε να υπάρχει συσχέτιση.

Η δεύτερη θεωρία για τη σχέση καρκίνου και ύψους αφορά τα γονίδια μας και έχει στο επίκεντρο ότι υπάρχει ένας κοινός παράγοντας που κάνει τους ανθρώπους ψηλότερους, ενώ αυξάνει και τον κίνδυνο καρκίνου.

Μια πιθανότητα είναι μια ορμόνη που ονομάζεται «αυξητικός παράγοντας 1» (IGF-1). Βοηθά τα παιδιά να αναπτυχθούν, ενώ στους ενήλικες συνεχίζει να έχει σημαντικό ρόλο στην προώθηση της κυτταρικής ανάπτυξης και κυτταρικής διαίρεσης. Μερικές μελέτες έχουν βρει ότι άτομα που έχουν υψηλότερα επίπεδα IGF-1 από το μέσο όρο έχουν υψηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν καρκίνο του μαστού ή του προστάτη.

Ούτε αυτό το εύρημα ήταν σταθερό για όλους τους τύπους καρκίνου, με τους ερευνητές να υποστηρίζουν ότι είναι πιθανό να ισχύουν μαζί και οι δυο θεωρίες (περισσότερα κύτταρα και περισσότερη IGF-1).

«Χρειάζεται όμως περισσότερη έρευνα για να καταλάβουμε πραγματικά γιατί οι ψηλότεροι άνθρωποι προσβάλλονται από καρκίνο και αν αυτές οι πληροφορίες θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την πρόληψη ή ακόμη και τη θεραπεία του καρκίνου», καταλήγουν οι ερευνήτριες του University of Queensland.