ΤΟ «ΕΙΣΑΙ ΔΥΝΑΤΟΣ, ΔΕΝ ΣΕ ΦΟΒΑΜΑΙ!» ΔΕΝ ΒΟΗΘΑΕΙ ΠΑΝΤΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ 

Πώς γίνεται μια φράση που χρησιμοποιούν συχνά οι γονείς για να εμψυχώσουν τα παιδιά τους να έχει αρνητικό αντίκτυπο στη ζωή τους; Ο ειδικός εξηγεί. 

Κάποτε ήταν η διαρκής επιβράβευση το καλύτερο που μπορούσες να κάνεις για την αυτοπεποίθηση του παιδιού σου. Σήμερα, οι ειδικοί έχουν άλλη άποψη, υπογραμμίζοντας στους γονείς ότι αυτή η τακτική μαθαίνει το παιδί να αποζητά τον έπαινο και το κάνει να απογοητεύεται εύκολα μεγαλώνοντας. 

Οι προσδοκίες των άλλων

Κάτι αντίστοιχο μπορεί να συμβεί και με τη φράση: «Είσαι δυνατός/ή εσύ! Δεν σε φοβάμαι». Πράγματι, ο γονιός τη χρησιμοποιεί με πρόθεση να εμψυχώσει το παιδί του. Ωστόσο, ελλοχεύει ο κίνδυνος να το φορτώσει με υψηλές προσδοκίες που θα το παγιδεύσουν σε ένα ανέφικτο πρότυπο: αυτό του αιώνια δυνατού που δεν επιτρέπεται να λυγίσει. 

Ο ψυχολόγος-ψυχοθεραπευτής Πάτροκλος Παπαδάκης εξηγεί: «Η φράση αυτή, αν και ακούγεται εμψυχωτική, κρύβει μέσα της και ένα ακόμα μήνυμα: πως ένας δυνατός άνθρωπος αντέχει τα πάντα, τα καταφέρνει όλα μόνος του, δεν κλαίει και δεν εκφράζει τα συναισθήματά του. Οι γύρω του περιμένουν πολλά από εκείνον και ταυτόχρονα δεν δέχονται αντιρρήσεις». 

Χριστίνα Αβδίκου

Αυτό δεν σημαίνει ότι η συγκεκριμένη φράση λειτουργεί πάντα και μόνο αρνητικά. Μερικές φορές μπορεί πράγματι να εμψυχώσει κάποιον. Αν, όμως, επαναλαμβάνεται από τους γονείς προς τα παιδιά, υπάρχει κίνδυνος να τα εγκλωβίσει σε ένα μοντέλο συμπεριφοράς όμοιο με το στερεοτυπικό «οι άντρες δεν κλαίνε». 

«Είναι εύκολο για όλους μας, άντρες και γυναίκες, να “κλειδωθούμε” βάσει μιας στερεοτυπικής εικόνας και να λειτουργήσουμε όπως αυτή μας υπαγορεύει. Να μην κλαίμε. Να μη ζητάμε βοήθεια», αναφέρει ο κ. Παπαδάκης. Όμως, σύμφωνα με τον ειδικό, η έκφραση των συναισθημάτων και η διεκδίκηση βοήθειας τελικά καθιστούν έναν άνθρωπο δυνατό. 

Πώς να βοηθήσουμε τα παιδιά να γίνουν δυνατά;

«Η ισχυρή προσωπικότητα, το να διεκδικεί, το να εκφράζει τις ανάγκες του, να υπερασπίζεται τον εαυτό του, να λέει όχι, να βάζει όρια, να πέφτει και να ανακάμπτει μετά από μια δυσκολία, όλα αυτά κάνουν έναν άνθρωπο δυνατό. Το να εκφράζει κανείς τα συναισθήματά του, να δείχνει ότι είναι ευάλωτος, να μπορεί να κλαίει, υποδηλώνουν δύναμη και όχι το αντίθετο», σχολιάζει ο κ. Παπαδάκης.

Για να βοηθήσουμε, λοιπόν, τα παιδιά μας να γίνουν ουσιαστικά δυνατά, ο δρόμος δεν είναι να τα διαβεβαιώνουμε στα λόγια πως είναι, διότι έτσι ίσως τους προβάλουμε τις δικές μας υψηλές προσδοκίες. Η προσπάθεια είναι εκείνη που πρέπει να ενθαρρύνουμε. Πιο συγκεκριμένα: 

• Να μην δαιμονοποιούμε την αποτυχία. Δεν πειράζει κι αν αποτύχουμε. 
• Να εξηγούμε στα παιδιά ότι δεν θα τα καταφέρνουν πάντα.
• Να μην έχουμε όντως υψηλές προσδοκίες.
• Να τους υπενθυμίζουμε ότι είμαστε περήφανοι μόνο που προσπάθησαν.  
• Να αποδεχόμαστε όλα τα συναισθήματά τους και να τους εξηγούμε ότι το να ζητούν βοήθεια, είναι χρήσιμο και απαραίτητο. 
• Να αποσυνδέσουμε το κλάμα, τη στενοχώρια και τον φόβο από τη σημασία της αδυναμίας. Σθένος είναι να εκφραζόμαστε, όχι να κρυβόμαστε. 

Ο Πάτροκλος Παπαδάκης είναι ψυχολόγος - ψυχοθεραπευτής.