ΜΗΠΩΣ ΕΙΝΑΙ ΩΡΑ ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ ΥΠΕΡΗΧΟ ΑΝΩ ΚΑΤΩ ΚΟΙΛΙΑΣ;

Γιατί ο υπέρηχος άνω κάτω κοιλίας δεν περιλαμβάνεται στο ετήσιο προληπτικό τσεκ απ και τι πρέπει να ξέρεις αν ετοιμάζεσαι για μία τέτοια εξέταση;

Οι εκπαιδευόμενοι γιατροί πολλές φορές ακούν τους καθηγητές τους να περιγράφουν την ανθρώπινη κοιλιά ως «τον τάφο του γιατρού», εννοώντας ότι, σε αντίθεση π.χ. με το στήθος, πρόκειται για μια κοιλότητα πολύ δυσπρόσιτη στην κλινική εξέταση. Αυτός είναι και ο λόγος που ο υπέρηχος άνω κάτω κοιλίας αποτελεί ένα πολύτιμο εργαλείο στη φαρέτρα τους, προκειμένου να εντοπιστούν τυχόν προβλήματα σε ζωτικά όργανα, όπως το ήπαρ, η χοληδόχος κύστη, ο σπλήνας, οι νεφροί ή το ευρύτερο κοιλιακό τοίχωμα.

Γιατί, λοιπόν, αφού πρόκειται για μια τόσο σημαντική απεικονιστική εξέταση, δεν έχει κατοχυρωθεί να περιλαμβάνεται στο προληπτικό ετήσιο τσεκ απ μας; Πόσο συχνά θα πρέπει να επαναλαμβάνεται και τι άλλο πρέπει να ξέρει κανείς πριν μπει σε αυτή τη διαδικασία; Απαντήσεις σε όλα σχετικά με τον υπέρηχο άνω κάτω κοιλίας έδωσε στο OW η παθολόγος κ. Ηλιάνα Παντελίδου.

Τι δείχνει ένας υπέρηχος άνω κάτω κοιλίας;

Το υπερηχογράφημα άνω κάτω κοιλίας είναι ένας απεικονιστικός έλεγχος της δομής, της αγγείωσης και των οργάνων της περιοχής αυτής, δηλαδή του ήπατος, της χοληδόχου κύστης, του παγκρέατος, του σπλήνα, των νεφρών, της ουροδόχου κύστης αλλά και των έσω γεννητικών οργάνων, όπως η μήτρα, οι ωοθήκες και ο προστάτης.

Την ίδια ώρα εξετάζονται το έντερο, π.χ. για ανίχνευση σκωληκοειδίτιδας, τα τοιχώματα της κοιλιάς, για τυχόν κήλες ή λιπώματα υποδόριου ιστού, αλλά και ο οπισθοπεριτοναϊκός χώρος για την ανεύρεση ανευρύσματος της κοιλιακής αορτής, τη διόγκωση των λεμφαδένων και τυχόν ασκιτική συλλογή (συσσώρευση υγρών στην κοιλιά).

iStock

Γιατί τον ζητούν γιατροί τόσων πολλών ειδικοτήτων;

Είναι τόσο μεγάλο το εύρος ασθενειών, παθήσεων και δυσμορφιών που μπορεί να ανιχνευτούν με τον υπέρηχο άνω κάτω κοιλίας που είναι προφανές το γιατί γιατροί τόσων πολλών ειδικοτήτων μπορεί να τον συνταγογραφήσουν, στο πλαίσιο κάποιου συμπτώματος.

Όπως λέει χαρακτηριστικά και η κα Παντελίδου «Γυναικολόγοι και ουρολόγοι, για παράδειγμα, θα τον συστήσουν για το συγκεκριμένο όργανο που τους ενδιαφέρει. Ο καρδιολόγος θα τον ζητήσει σε έναν ασθενή που διαγιγνώσκεται με υπέρταση για να δει την κατάσταση των ζωτικών οργάνων του. Το μόνο όργανο που δεν αξιολογεί καλά ο υπέρηχος άνω κάτω κοιλίας είναι ο πεπτικός σωλήνας (στομάχι και  έντερο). Το βλέπει, αλλά όχι τόσο καλά όσο π.χ. η αξονική τομογραφία.».

ΤΟ ΜΟΝΟ ΟΡΓΑΝΟ ΠΟΥ ΔΕΝ ΑΞΙΟΛΟΓΕΙ ΚΑΛΑ Ο ΥΠΕΡΗΧΟΣ ΑΝΩ ΚΑΤΩ ΚΟΙΛΙΑΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΠΕΠΤΙΚΟΣ ΣΩΛΗΝΑΣ. ΤΟ ΒΛΕΠΕΙ, ΑΛΛΑ ΟΧΙ ΤΟΣΟ ΚΑΛΑ ΟΣΟ Π.Χ. Η ΑΞΟΝΙΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ.

Πόσο συχνά θα έπρεπε να κάνουμε υπέρηχο άνω κάτω κοιλίας και από ποια ηλικία;

Σύμφωνα με την παθολόγο, η εξέταση αυτή δεν περιλαμβάνεται στο προληπτικό ετήσιο τσεκ απ, δεν αποτελεί δηλαδή εξέταση ρουτίνας όπως οι αιματολογικές εξετάσεις, και ο λόγος είναι ότι δεν χρειάζεται. Όπως η ίδια λέει:

«Πρέπει να γίνεται μια φορά στην ενήλικη ζωή σε όλους και αν υπάρξουν ευρήματα, να παρακολουθείται έπειτα συστηματικά, π.χ. ένα άτομο που θα βρεθεί μία φορά με λιπώδη διήθηση ήπατος θα πρέπει έπειτα να παρακολουθείται ετησίως με υπέρηχο». Και εξηγεί: «Είναι μία εξέταση που δίνει πολλές λεπτομέρειες, σε πολλά όργανα. Είναι χρονοβόρα και κοστοβόρα. Συνεπώς θα πρέπει να γίνεται ανάλογα με τις οδηγίες που θα δώσει ο/η γιατρός».

iStock

Γιατί είναι τόσο σημαντική αυτή η εξέταση συγκριτικά με άλλες απεικονιστικές μεθόδους;

Όπως εξηγεί η κα Παντελίδου, «Αξονική και μαγνητική τομογραφία ως γενικό τσεκ απ δεν κάνουμε. Η μεν αξονική έχει υψηλή ποσότητα ακτινοβολίας, η δε μαγνητική είναι πανάκριβη. Ο υπέρηχος άνω κάτω κοιλίας είναι μια ασφαλής, εύκολη και χαμηλότερου κόστους εξέταση που μπορεί να γίνει σε όλους, ακόμα και σε μικρά παιδιά.

»Φυσικά, αν υπάρξει ένα εύρημα στον υπέρηχο κοιλίας, π.χ. μια κύστη ή ένα αιμαγγείωμα στο συκώτι, μπορεί έπειτα ο γιατρός να ζητήσει μια μαγνητική».

Τι πρέπει να ξέρει ο ασθενής κατά την προετοιμασία για τον υπέρηχο άνω κάτω κοιλίας και ως προς τα αποτελέσματα;

Η εξέταση αυτή απαιτεί από τον ασθενή μια προετοιμασία προκειμένου να προκύψουν άρτια αποτελέσματα. Όπως εξηγεί η παθολόγος, «Η διαγνωστική ικανότητα εξαρτάται πολύ από την κατάσταση του εντέρου. Αν αυτό είναι φουσκωμένο, π.χ. από αέρια, μειώνεται πολύ η διαγνωστική αξία του υπερήχου. Θα πρέπει, λοιπόν, τις προηγούμενες ημέρες να επιλέξει κανείς φαγητά που δεν φουσκώνουν, αποφεύγοντας π.χ. τα όσπρια και τις τροφές με ίνες.

»Αναφορικά με την εξέταση της χολής, συγκεκριμένα, ένα όργανο που βλέπουμε πολύ συχνά με αυτή την εξέταση, θα πρέπει να είναι κανείς εντελώς νηστικός, τουλάχιστον ένα τρίωρο νωρίτερα.

»Ενώ για τα έσω γεννητικά όργανα ή την ουροδόχο κύστη χρειάζεται να έχει πιει κανείς μεγάλη ποσότητα νερού νερά και να μην έχει ουρήσει».

Η γιατρός εξηγεί ότι το αποτέλεσμα του υπερήχου θα αξιολογήσει, βέβαια, ο θεράπων ιατρός, ωστόσο και ο ακτινολόγος που θα τον ανάλαβει μπορεί να κάνει επί τόπου κάποιες παρατηρήσεις και να ενημερώσει τον ασθενή, στην περίπτωση που το κρίνει απαραίτητο, αν π.χ. δει ότι υπάρχει κάτι επείγον.