ΠΟΙΟ ΕΙΔΟΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΒΟΗΘΑΕΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΣΕ ΚΑΘΕ ΔΟΥΛΕΙΑ;

Αν η εργασία σου απαιτεί καθαρό μυαλό και συγκέντρωση, υπάρχουν συγκεκριμένα είδη μουσικής που μπορούν να βάλουν το μυαλό σε μια τέτοια κατάσταση.

Σε ομιλία του το 2014, ο μουσικός ερευνητής Dr. Hauke Egermann επιχείρησε να εξηγήσει πώς γίνεται η μουσική που ακούμε να έχει τόση επίδραση στον τρόπο που αισθανόμαστε. Γιατί μια μελωδία μπορεί να μας κάνει να νιώσουμε χαρά, ενώ μια άλλη να μας «ρίξει»;

Σύμφωνα με τον ίδιο υπάρχουν τέσσερις εξηγήσεις γι’αυτό:

1. Οι μαθημένοι συνειρμοί: Οι περισσότεροι που έχουμε μεγαλώσει στον δυτικό κόσμο έχουμε μάθει να συνδέουμε μελωδίες με καταστάσεις, π.χ. σκέψου τη μουσική που είχαν τα κινούμενα σχέδια που έβλεπες ως παιδί.
2. Οι μουσικές προσδοκίες: Είναι τα μουσικά πρότυπα που μαθαίνουμε, τα οποία δημιουργούν προσδοκίες, π.χ. αν συνηθίζουμε να ακούμε ένα συγκεκριμένο μουσικό είδος, ένα νέο τραγούδι στο είδος αυτό μας είναι οικείο και μας γεννά αντίστοιχα συναισθήματα.
3. H εκφραστική συναισθηματική κίνηση: Όταν είμαστε χαρούμενοι ή λυπημένοι, το σώμα μας εκφράζει αυτά τα συναισθήματα με συγκεκριμένες κινήσεις. Στη χαρά κινούμαστε πιο γρήγορα, πιο ρυθμικά. Στη λύπη πιο αργά, πιο ράθυμα. Το ίδιο ισχύει και με τη μουσική: ο γρήγορος ρυθμός φέρνει μια ένταση, σε αντίθεση με τα πιο γαλήνια ή θλιμμένα συναισθήματα που φέρνει ο αργός ρυθμός. Έχει βρεθεί, μάλιστα, πως η σχέση ρυθμού-συναισθήματος παρατηρείται σε παγκόσμιο επίπεδο.
4. Ενεργοποιητικός ήχος: Η μουσική μπορεί απλά να λειτουργεί ως ένας ενεργοποιητικός ήχος που, όπως π.χ. το ξυπνητήρι μας κάθε πρωί, να επιδρά άμεσα στο συμπαθητικό νευρικό μας σύστημα, το οποίο δημιουργεί ένταση, διέγερση και προσανατολισμό.

Το μόνο σίγουρο είναι ότι η μουσική έχει τη δύναμη να μας κινητοποιεί, τόσο σωματικά όσο και συναισθηματικά, οπότε επιλέγοντας συγκεκριμένα μπορούμε να επηρεάσουμε την απόδοση και τις λειτουργίες μας. Σύμφωνα με νέα μελέτη, μάλιστα, μπορούμε να επηρεάσουμε ακόμα και τον τρόπο με τον οποίον δουλεύουμε!

Πώς η μουσική μπορεί να σε κάνει πιο παραγωγικό στη δουλειά

Τις περισσότερες ημέρες δουλεύω σε έναν χώρο με πολλά γραφεία, όπου συνάδελφοι μιλούν ή ακούγεται φασαρία από τριγύρω. Δεδομένου ότι η δουλειά μου απαιτεί μεγάλη συγκέντρωση αλλά και σχετική ταχύτητα, ο μόνος τρόπος για να μπορέσω να διαβάζω και να γράφω απερίσπαστα είναι φορώντας ακουστικά και ακούγοντας μουσική.

Αν τυχόν την ώρα που βάζω τα ακουστικά έχει ξεμείνει η λίστα που άκουγα νωρίτερα π.χ. στο αμάξι (με Μαρίνα Σπανού ή Jack Savoretti), ξέρω πως δεν θα καταφέρω ποτέ να συγκεντρωθώ, γιατί θα παρασυρθώ από τους στίχους και θα αρχίσω βάσει αυτών να φτιάχνω εικόνες εντελώς άσχετες με τη δουλειά μου. Αυτά είναι τραγούδια που θα βάλω για να «ταξιδέψει» το μυαλό, όχι για να δουλέψει.

Στον αντίποδα, υπάρχουν συγκεκριμένοι καλλιτέχνες (π.χ. Ash, Kinobe, Kelly Lee Owens) ή μουσικές λίστες που με το που πατήσω play είναι λες και μου δίνουν ενέργεια, βοηθώντας ταυτόχρονα το μυαλό μου να συγκεντρωθεί. Πώς γίνεται αυτό;

Η Yiren Ren, συνθέτης και ερευνήτρια στο Georgia Tech’s School of Psychology, επιχείρησε να απαντήσει στο παραπάνω ερώτημα διεξάγοντας σειρά μελετών. Σε μία από αυτές θέλησε να διερευνήσει πώς η μουσική μπορεί να επηρεάζει την ικανότητα κάποιου να επεξεργάζεται ή να θυμάται νέες πληροφορίες. Ζήτησε, λοιπόν, από 48 εθελοντές να μάθουν αλληλουχίες αόριστων σχημάτων ενώ άκουγαν διαφορετικά είδη μουσικής και παρατήρησε έπειτα τι συνέβη: η οικεία, προβλέψιμη μουσική ενίσχυσε την ικανότητα των συμμετεχόντων να διατηρούν τις αλληλουχίες ευθείες, ενώ η οικεία μουσική που τροποποιήθηκε ώστε να είναι πιο άτονη τους έβαλε εμπόδια.

iStock

Αν η προβλεψιμότητα στη μουσική βοηθά στη γνωστική σαφήνεια και την παραγωγικότητα κατά την εργασία, δεν αποτελεί έκπληξη ότι προτιμάμε να ακούμε γνωστές μας μελωδίες ενώ δουλεύουμε.

Η Ren ανακάλυψε, όμως, κάτι ακόμα: Και η εντελώς καινοτόμα μουσική μπορεί με κάποιους τρόπους να επιτρέψει σε έναν ακροατή να παραμείνει συγκεντρωμένος για περισσότερη ώρα, γιατί περιέχει στοιχεία έκπληξης που μπορούν να καθηλώσουν και να εφησυχάσουν. Αυτό, τουλάχιστον, φάνηκε να συμβαίνει σε ορισμένους συμμετέχοντες.

Η ίδια, για παράδειγμα, είχε αυτή την εμπειρία με τη jazz μουσική. Καθώς μεγάλωσε στην Κίνα, η επαφή της με τους ηλεκτρικούς ρυθμούς της jazz ξεκίνησε αφού μετακόμισε στις Η.Π.Α. και πολύ γρήγορα το είδος αυτό έγινε ιδανικό για εκείνη τις ώρες που δούλευε. Πλέον καταλαβαίνει γιατί: «Το συντακτικό της jazz ήταν ένας νέος κόσμος για εμένα όταν το ανακάλυψα, και ακόμα δεν μπορώ να το προβλέψω. Μου δίνει μια φρέσκια έκπληξη κάθε φορά. Αυτό το είδος έκπληξης προσθέτει λίγη αβεβαιότητα και αυτό προκαλεί μια γλυκιά διέγερση, μια καλή διάθεση και μια αυτοσυγκέντρωση στη δουλειά που κάνω».

Το να ακούς το ίδιο είδος μουσικής πάντα όταν δουλεύεις θα απομακρύνει σταδιακά αυτό το διεγερτικό στοιχείο της καινοτομίας. Και σίγουρα δεν βοηθά το ίδιο είδος μουσικής σε όλες τις εργασίες.

Η Ren μοιράστηκε τις προτάσεις της βάσει των μελετών και των προσωπικών εμπειριών της αναφορικά με τους τύπους μουσικής που μας κάνουν πιο παραγωγικούς ανάλογα με το είδος της δουλειάς που κάνουμε:

iStock

Ηλεκτρονική αλληλογραφία και επικοινωνία: Μουσική με ξενόγλωσσο στίχο

Αν έχεις να απαντήσεις σε μια σειρά από emails ή μηνύματα σε chats, δοκίμασε να ακούς τραγούδια με ξενόγλωσσο στίχο (ή μουσική χωρίς καθόλου στίχους). Τα τραγούδια με στίχους στη δική σου γλώσσα μπορεί να μπερδευτούν με τις λέξεις που διαβάζεις και προσπαθείς να γράψεις, δημιουργώντας εμπόδια αντί για προστατευτικά κιγκλιδώματα στην ολοκλήρωση της δουλειάς σου. Στίχοι που δεν μπορείς να κατανοήσεις ακριβώς, από την άλλη πλευρά, απλώς προσθέτουν ένα άλλο καινοτόμο στοιχείο στο ηχητικό background.

Προγραμματισμός: Γρήγορη, ροκ μουσική

Αν ασχολείσαι με την πληροφορική ή τον προγραμματισμό, η Ren συνιστά να ακούς γρήγορη ροκ μουσική. Όπως λέει, οι ενεργητικοί, προωθητικοί ρυθμοί είναι αυτοί που κάνουν τους ανθρώπους να χορεύουν και το να ακούς αυτό το είδος μουσικής όταν γράφεις έναν κώδικα μπορεί να κάνει τα δάχτυλά σου να κινούνται πιο γρήγορα.

Γράψιμο: Κλασική μουσική, όπως Μότσαρτ, Μπετόβεν και Σοπέν

Οι επιστήμονες κάνουν εδώ και χρόνια λόγο για το «φαινόμενο Μότσαρτ», σύμφωνα με το οποίο όταν ακούει κανείς συμφωνίες του Μότσαρτ τείνει να βελτιώνει τις γνωστικές του δεξιότητες, συγκριτικά με άλλα είδη. «Οι ερευνητές πιστεύουν ότι η μουσική του Μότσαρτ ενεργοποιεί ένα καλό επίπεδο προσοχής και διέγερσης, χωρίς όμως να προκαλεί ένταση ή περισπασμό», λέει η ίδια. Και ενώ συμφωνεί με τη θετική επίδραση της κλασικής μουσικής στο γράψιμο, λέει ότι προτιμά τον Μπετόβεν ή τον Σοπέν.

Φυσικά, αν και χρήσιμη η μουσική στο να βελτιώνει την αυτοσυγκέντρωση και την προσοχή μας, δεν είναι πάντα απαραίτητη. «Μερικές φορές, όταν δουλεύουμε συγκεντρωνόμαστε καλύτερα χωρίς καθόλου μουσική», καταλήγει η Ren, οπότε διάλεξε αυτό που ταιριάζει καλύτερα σ'εσένα.