ΠΩΣ ΕΠΗΡΕΑΖΕΙ Η ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ ΤΗΝ ΕΠΙΔΕΡΜΙΔΑ

Ρωτήσαμε τη δερματολόγο Βάλια Μουσάτου ποιες αλλαγές συμβαίνουν στην επιδερμίδα σε αυτή τη φάση της ζωής και πόσο ραγδαίες είναι, ώστε να προετοιμαστείς κατάλληλα.

Αρκετές γνωστές και φίλες, είτε μπαίνουν στην περιεμμηνόπαυση είτε βρίσκονται στην εμμηνόπαυση, δεν αισθάνονται προετοιμασμένες. Κοινό τους ζήτημα είναι ότι δεν υπάρχει καμία ενημέρωση για όσα τις περιμένουν, μάλλον γιατί αυτός ο σημαντικός σταθμός στη ζωή κάθε γυναίκας αντιμετωπίζεται από γιατρούς και media ως ταμπού.

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Εμμηνόπαυσης, κάθε 18 του Οκτώβρη, αποφασίσαμε με τη δερματολόγο Βάλια Μουσάτου να δώσουμε απαντήσεις και έναν οδηγό πλεύσης: να εξηγήσουμε τι ακριβώς συμβαίνει στην επιδερμίδα καθώς το ορμονικό προφίλ αλλάζει, και πώς μπορούμε να φροντίσουμε καλύτερα την εμφάνισή μας.

– Ποιες είναι οι μεγαλύτερες αλλαγές που συμβαίνουν στην επιδερμίδα κατά την εμμηνόπαυση;

Οι αλλαγές είναι πολλές και προκύπτουν βασικά από την πτώση των ορμονών, κυρίως των οιστρογόνων και της προγεστερόνης. Η κυριότερη μεταβολή είναι η ραγδαία μείωση του κολλαγόνου στο δέρμα, κατά έως και 30% τα πρώτα πέντε έτη μετά την εμμηνόπαυση. Στη συνέχεια, ο ρυθμός μείωσης της παραγωγής κολλαγόνου πέφτει.

Το αποτέλεσμα είναι ότι η επιδερμίδα χάνει τη σφριγηλότητα και την ελαστικότητά της και χαλαρώνει, ενώ εμφανίζει περισσότερες ρυτίδες. Επίσης, μετά την εμμηνόπαυση γίνεται συνήθως πιο ξηρή, θαμπή και λεπτή, ενώ χάνει τη ζωντάνια και τη λάμψη της. Εμφανίζονται κηλίδες αλλά και υπερκερατώσεις, δηλαδή καλοήθεις βλάβες με τραχιά επιφάνεια.

– Ποιοι είναι οι χρυσοί κανόνες της περιποίησης της επιδερμίδας κατά την εμμηνόπαυση;

Αν και κάθε δέρμα είναι διαφορετικό, σε όλες τις περιπτώσεις οι συμβουλές για την περιποίηση είναι κοινές:

• Καθαρίζουμε την επιδερμίδα με ήπια προϊόντα που δεν ξηραίνουν ενώ ταυτόχρονα απολεπίζουν το δέρμα χάρη σε μια μικρή συγκέντρωση γλυκολικού οξέος, βοηθώντας έτσι στην απομάκρυνση των νεκρών κυττάρων τα οποία συσσωρεύονται στην επιφανειακή στοιβάδα και προκαλούν θαμπή όψη.
• Η προστασία με αντηλιακό όλο τον χρόνο είναι απαραίτητη για να προλάβουμε και να αντιμετωπίσουμε τις δυσχρωμίες, και να προστατέψουμε το κολλαγόνο μας.
• Η προσθήκη ενεργών δραστικών συστατικών στη ρουτίνα της ομορφιάς μας, όπως η ρετινόλη το βράδυ και οι αντιοξειδωτικοί οροί με βιταμίνη C, φερουλικό οξύ ή νιασιναμίδη το πρωί, βοηθάει σημαντικά στην ενδυνάμωση του μετεμμηνοπαυσιακού δέρματος.

iStock

– Πόσο απαραίτητα είναι τα συμπληρώματα διατροφής;

Γενικά, τα συμπληρώματα διατροφής σε συνδυασμό με μια καλή και ισορροπημένη διατροφή βοηθούν στη θωράκιση της επιδερμίδας και επιβραδύνουν τη γήρανση. Είναι απαραίτητα όταν υπάρχουν ελλείψεις, όπως ανεπάρκεια βιταμίνης D, ασβεστίου και σιδήρου, και πρέπει πάντα να λαμβάνονται κατόπιν συνεννόησης με τον γιατρό.

Ακόμα και όταν δεν υπάρχουν ελλείψεις, η λήψη των συμπληρωμάτων μπορεί να είναι χρήσιμη, αλλά αυτό προκύπτει έπειτα από συζήτηση με δερματολόγο. Τέτοια συμπληρώματα είναι αντιοξειδωτικά με ρεσβερατρόλη και βιταμίνη C, προστατευτικά από τον ήλιο, με ωμέγα-3 λιπαρά οξέα για την ενυδάτωση και τη συνολική βελτίωση της ποιότητας της επιδερμίδας, με πρωτεΐνες για τη διατήρηση της μυϊκής μάζας, με μαγνήσιο για τις διαταραχές του ύπνου, ή με βιταμίνη A για αντιγήρανση. Ο/η ειδικός αξιολογεί κάθε περίπτωση ξεχωριστά και προτείνει ποια συμπληρώματα θα μπορούσαν να ληφθούν.

– Πώς επηρεάζει η εμμηνόπαυση την ικανότητα του δέρματος να επουλώνει τις πληγές του και να αναγεννάται;

Όπως είπαμε, αυτό που παρατηρείται στην εμμηνόπαυση είναι λέπτυνση της επιδερμίδας, απώλεια του υποστηρικτικού υποδόριου λίπους, ευθραυστότητα των αγγείων και απώλεια κολλαγόνου. Όλα αυτά μειώνουν την ανθεκτικότητα της επιδερμίδας σε τριβές, μηχανικές πιέσεις και τραυματισμούς. Επίσης, ο ρυθμός ανάπλασης των κυττάρων του δέρματος επιβραδύνεται σημαντικά, οπότε δεν αναγεννώνται γρήγορα οι ιστοί. Άρα, έχουμε πιο εύκολα εκχυμώσεις, δηλαδή εύθραυστα κι εκτεθειμένα αγγεία, και ταυτόχρονα πιο αργή επούλωση των πληγών, ειδικά σε σημεία που έχουν κακή αιμάτωση, όπως τα άκρα.

– Υπάρχει κάποιος παράγοντας που βλάπτει ιδιαίτερα το εμμηνοπαυσιακό δέρμα;

Ο ήλιος είναι ο μεγάλος εχθρός της επιδερμίδας σε όλες τις ηλικίες. Στο μετεμμηνοπαυσιακό δέρμα, όμως, που είναι πιο ξηρό και παράγει όλο και λιγότερο κολλαγόνο και μελανίνη σε μικρότερη ποσότητα και κακή ποιότητα, τα αποτελέσματα της έκθεσης στον ήλιο χωρίς προστασία είναι καταστροφικά. Η γήρανση επιταχύνεται πολύ και μπορεί να εμφανιστούν καφέ κηλίδες στο πρόσωπο, καθώς και προκαρκινικές βλάβες (π.χ. ακτινικές υπερκερατώσεις) και λευκές κηλίδες (π.χ. σταγονοειδής υπομελάνωση) στις εκτεθειμένες περιοχές του σώματος.

– Γιατί κάποιες γυναίκες παρουσιάζουν ακμή στην εμμηνόπαυση;

Αυτό το φαινόμενο, που εκδηλώνεται συνήθως περιστοματικά, εξηγείται από την επικράτηση των ανδρογόνων λόγω της μείωσης των οιστρογόνων. Για τον ίδιο λόγο μπορεί να εμφανιστεί και τριχοφυΐα στο πρόσωπο.

– Ποιες περιοχές στο σώμα επηρεάζονται από την εμμηνόπαυση;

Όλο το σώμα και το δέρμα είναι υπό την επίδραση των ορμονών. Συνεπώς, οι αλλαγές στην εμμηνόπαυση επηρεάζουν τον σκελετό και το υποδόριο λίπος που στηρίζουν το δέρμα αλλά και τα ανώτερα στρώματα αυτού. Το αποτέλεσμα είναι η δερματική χαλάρωση σε μπράτσα, γόνατα, μηρούς, γλουτούς, κοιλιά, ενώ ο βαθμός του εξαρτάται από την κληρονομικότητα και τον τρόπο ζωής.

– Ποιες νέες συνήθειες lifestyle μπορούν να βοηθήσουν στην εμμηνόπαυση;

Η εμμηνόπαυση είναι μια ιδιαίτερα στρεσογόνος και απαιτητική περίοδος ζωής, που μας καλεί να αναλάβουμε ενεργό ρόλο για τη διατήρηση της υγείας, της ευεξίας και της ομορφιάς μας. Πλέον τα πράγματα δεν συμβαίνουν μόνα τους! Πρέπει εμείς να δράσουμε θέτοντας στο επίκεντρο τον εαυτό μας και όχι την οικογένεια, όπως κάναμε στο παρελθόν.

Βασική συνήθεια πρέπει να γίνει άσκηση. Η συστηματική γυμναστική ενδυναμώνει σώμα και πνεύμα, διατηρεί τη μυϊκότητα και προφυλάσσει από σκελετικούς πόνους. Σε αυτή την κατεύθυνση, επιλέγουμε την προπόνηση με βάρη και αντιστάσεις για πρόληψη της οστεοπόρωσης, διατήρηση της καλής στάσης του σώματος και ενδυνάμωση της μυϊκής μάζας. Η χαλάρωση στο δέρμα φαίνεται λιγότερο όταν ο υποκείμενος μυς είναι γυμνασμένος.

iStock

Ο δεύτερος πυλώνας ευεξίας είναι η διατροφή. Εννοείται ότι η διατροφή είναι και απόλαυση, όμως τώρα πλέον χρειάζεται να κάνουμε έξυπνες επιλογές υψηλής διατροφικής αξίας, γιατί η τροφή είναι φάρμακο. Στόχος πρέπει να είναι η αυξημένη πρόσληψη πρωτεΐνης, αντιοξειδωτικών ουσιών και ωμέγα-3 λιπαρών οξέων, ο περιορισμός ή ακόμα και η απαλοιφή από τη διατροφή των επεξεργασμένων τροφίμων, των τηγανητών και των επεξεργασμένων λιπαρών, αλλά και του αλκοόλ.

Τέλος, ο ύπνος που διαρκεί 7-8 ώρες και είναι ποιοτικός (δηλαδή επέρχεται σύντομα, είναι βαθύς και δεν διακόπτεται από αφυπνίσεις), ξεκουράζει το σώμα και αναζωογονεί το δέρμα. Στην κλιμακτήριο, ο ύπνος συχνά διαταράσσεται από εφιδρώσεις, αϋπνίες, κράμπες αλλά και από το στρες. Ένας εξειδικευμένος γιατρός θα μας βοηθήσει να αντιμετωπίσουμε όλα αυτά τα δυσάρεστα συμπτώματα βελτιώνοντας την ποιότητα ζωής μας.

–Ποιες είναι οι καλύτερες θεραπείες στο ιατρείο για το δέρμα στην εμμηνόπαυση;

Οι θεραπείες στο ιατρείο είναι αναγκαίες αν βλέπουμε ξαφνικές και ενοχλητικές αλλαγές στην επιδερμίδα του προσώπου και του σώματος. Σε όσες γυναίκες φροντίζουν την επιδερμίδα τους από νωρίς, οι αλλαγές είναι πιο ήπιες. Όσες γυναίκες επισκέπτονται δερματολόγο για πρώτη φορά με αφορμή την εμμηνόπαυση δεν πρέπει να έχουν υψηλές προσδοκίες, αλλά σίγουρα θα βρουν έναν καλό σύμβουλο στην προσπάθεια να μεγαλώσουν όμορφα με μια εικόνα που να τις αντιπροσωπεύει.

iStock

Οι ενέσιμες θεραπείες έχουν τον κύριο λόγο. Μπότοξ και διεγέρτες κολλαγόνου βοηθούν σημαντικά, ενώ τα fillers με υαλουρονικό οξύ στο πρόσωπο και στο σώμα δίνουν άμεσο αποτέλεσμα ανανέωσης. Μπορούν να συνδυαστούν με θεραπείες που κάνουν κολλαγονογένεση, όπως microneedling, ραδιοσυχνότητες, εστιασμένοι υπέρηχοι, peelings και lasers, με σκοπό την αναγέννηση  όλων των στοιβάδων του δέρματος.

Ο/η δερματολόγος μαζί με τη θεραπευόμενη θα καθορίσουν ένα πρωτόκολλο ομορφιάς και περιποίησης λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες, τις επιδιώξεις, τον τρόπο ζωής και τις οικονομικές δυνατότητές της. Η θεραπευόμενη πρέπει να δεσμευτεί και να ακολουθήσει το πρωτόκολλο (επαναλήψεις συνεδριών κ.λπ.) για να δει ένα καλό αποτέλεσμα που να την ικανοποιεί.

Είναι υπέροχο να μεγαλώνουμε και ακόμα ωραιότερο να αποδεχόμαστε και να αγαπάμε τον εαυτό μας στην πορεία. Όσα κάνουμε για να διατηρήσουμε την όμορφη εικόνα του εαυτού μας δεν είναι αυτοσκοπός, αλλά το αποτέλεσμα της αυτοεκτίμησης και της αγάπης μας για τη ζωή.