Η ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΔΥΝΑΜΗ ΤΗΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ ΓΕΜΙΖΕΙ ΜΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ

Η δύναμη της Τέχνης είναι μεγάλη και θεραπευτική. Μια ξεχωριστή έκθεση, εμπνευσμένη από εργαστήρια θεραπευτικής φωτογραφίας για ασθενείς με καρκίνο, ανοιχτή στο κοινό, μας εντυπωσιάζει.

Μία γυναίκα με καρκίνο βρίσκεται στο νοσοκομείο για την καθιερωμένη χημειοθεραπεία της. Καθώς η φλέβα της έχει σπάσει και αναμένει τη νοσηλεύτρια να βρει καινούργια, παρατηρεί στο στατό (είναι το μεταλλικό στήριγμα των ορών) μία εντυπωσιακή εικόνα: Το φως του ήλιου, που μπαίνει από το παράθυρο, διαθλάται στα υγρά και σχηματίζει χρωματισμούς στους τοίχους, που θυμίζουν πολυέλαιο.

Εκείνη τη στιγμή τραβάει την εικόνα αυτή μια φωτογραφία και λίγο αργότερα τη μοιράζεται με άλλους συνασθενείς της σε ένα εργαστήριο θεραπευτικής φωτογραφίας.

Είναι μια στιγμή που αποτυπώνει την αναπάντεχη ομορφιά μέσα στον πόνο και τη δυσκολία. Είναι μια στιγμή που την κάνει να νιώθει ευγνωμοσύνη για όσα μπορεί να δει και να απολαύσει, όσο κι αν πονάει.

Φωτογραφία: Άρης Κόκκας

Μερικές φορές η μεγαλύτερη συμφορά είναι δυνατόν να κινητοποίησει τους ανθρώπους, κι εκείνοι να βγάλουν από αυτήν κάτι θετικό, να ανοίξουν ένα νέο δημιουργικό μονοπάτι που θα μετουσιωθεί σε κάτι καινούργιο. Κάτι τέτοιο έχω την αίσθηση ότι συνέβη με την οργάνωση Eyes of Light, μία ΜΚΟ που δραστηριοποιείται στον τομέα της Τέχνης στην Υγεία από το 2019.

Φωτογραφία που θεραπεύει

Η οργάνωση προσφέρει δωρεάν προγράμματα ψυχοκοινωνικής υποστήριξης για άτομα με καρκίνο, που εστιάζουν στην ενδυνάμωση, την ευεξία και την εξωστρέφεια, με δράσεις του περιλαμβάνουν συμμετοχικά εικαστικά έργα, εκθέσεις και καμπάνιες ευαισθητοποίησης, ξεναγήσεις σε μουσεία και εργαστήρια θεραπευτικής φωτογραφίας.

Φωτογραφία: Βασιλεία Κεφαλά

Η ιστορία που περιγράψαμε στην αρχή του κειμένου είναι πέρα για πέρα αληθινή. Τη μοιράστηκε μία ασθενής σε ένα από τα εργαστήρια θεραπευτικής φωτογραφίας και μας τη διηγήθηκε η φωτογράφος Δήμητρα Ερμείδου, ιδρύτρια της οργάνωσης και εμπνεύστρια των εργαστηρίων, αλλά και μιας μοναδικής έκθεσης, με τίτλο Click for Life που φιλοξενείται αυτές τις μέρες στον πολιτιστικό χώρο TAF - The Art Foundation, στο Μοναστηράκι.

Μία έκθεση (όχι μόνο) για τον καρκίνο

Η έκθεση ολοκληρώνει τις δράσεις του 1ου Φωτομαραθωνίου Ελπίδας ενάντια στον Καρκίνο, μιας πανελλαδικής δράσης ευαισθητοποίησης, που πραγματοποιήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου του 2024 με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου και συγκέντρωσε 1.230 φωτογραφίες.

Φωτογραφία: Γιώργος Στουρνάρας

Οι φωτογραφίες αυτές, εμπνευσμένες από μαρτυρίες ανθρώπων με καρκίνο που συμμετείχαν στα εργαστήρια θεραπευτικής φωτογραφίας του Eyes of Light (τα εργαστήρια του 2023-2024 έχουν χρηματοδοτηθεί από το Κοινωφελές Ίδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση), διαγωνίστηκαν σε 5 θεματικές ενότητες (Μικρά θαύματα, Διαφορετικοί αλλά τόσο όμοιοι, Ζωή χρωματιστή, Ταξίδια που κάνουμε παρέα, Η αγάπη στο φως) και μεταφέρουν όλες μαζί και η καθεμιά ξεχωριστά ένα δυνατό μήνυμα.

«Οι 5 θεματικές προέκυψαν από τη δουλειά που κάνουμε στα εργαστήρια. Είναι φωτογραφίες που τραβήχτηκαν είτε από ασθενείς, είτε από την οικογένειά τους, είτε από το κοινό, δεν έχει σημασία. Σημασία έχει ότι αυτά τα θέματα αγγίζουν όλους τους ανθρώπους.  Δεν διαχωρίζουμε τους ανθρώπους σε ασθενείς και μη, αφού όλοι εκτιμάμε τα μικρά θαύματα της ζωής και όλοι είμαστε άνθρωποι, απλώς κάποιοι τυχαίνει να νοσήσουν από καρκίνο» μου λέει η κ. Ερμείδου μία μέρα πριν από τα εγκαίνια της έκθεσης.

Φωτογραφία: Ιωάννα Σαλβαρίνα

Τι είναι τα θεραπευτικά εργαστήρια φωτογραφίας

«Θεραπευτική φωτογραφία κάνουμε, όταν χρησιμοποιούμε τη φωτογραφία, είτε ως εικόνα, είτε ως διαδικασία, για να φέρουμε μια θετική αλλαγή στις σκέψεις και τα συναισθήματα. Στα δικά μας εργαστήρια συμμετέχουν ασθενείς με εμπειρία καρκίνου, συνήθως από τη διάγνωση μέχρι και τα πρώτα 5 χρόνια μετά, με στόχο να εξωτερικεύσουν σκέψεις και συναισθήματα και να μετριάσουν το άγχος τους. Στη θεραπευτική φωτογραφία δεν μας ενδιαφέρει το αισθητικό αποτέλεσμα, αλλά η έκφραση και η διαχείριση του συναισθήματος», απαντάει η ίδια.

Προσωπικές ιστορίες δύναμης και έμπνευσης

Στέκομαι σε μία από τις εικόνες που διακρίθηκαν στο Φωτομαραθώνιο, μια πολύ μία πολύ δυνατή φωτογραφία, με μία καρκινοπαθή γυναίκα και έναν άντρα. Η Δήμητρα Ερμείδου με πληροφορεί ότι πρόκειται για ζευγάρι, εκείνος φωτογραφίζει τη γυναίκα του και ο φακός πλημμυρίζει από αγάπη.

Φωτογραφία: Μιχάλης Κωνσταντινίδης

«Ακούω πάρα πολλές ιστορίες στα εργαστήρια, δυνατές και συγκινητικές, πράγματα που δεν έχουν μοιραστεί οι ασθενείς ούτε με την οικογένεια, ούτε με τους δικούς τους ανθρώπους, είτε για να μην τους επιβαρύνουν, είτε επειδή δεν θα τους καταλάβουν», μου λέει.

Το πιο δυνατό και συγκινητικό κατ' εμέ, όμως, είναι ότι και η ίδια ήρθε αντιμέτωπη με τον καρκίνο. Διαπίστωσε τότε ότι δεν υπήρχε στην Ελλάδα μια πιο ολιστική προσέγγιση των ασθενών. «Δεν δίνονταν εφόδια και εναλλακτικές για να λειτουργήσει κανείς σαν άνθρωπος, όχι μόνο σαν ασθενής. Θέλησα λοιπόν να μετατρέψω τη δική μου εμπειρία σε κάτι θετικό», θυμάται.

Διαδώστε το μήνυμα

Φωτογραφία: Ράνια Σκέντου

Ένα σημαντικό μέρος από το θετικό αυτό εγχείρημα μπορείτε να απολαύσετε στην έκθεση φωτογραφίας που επιμελήθηκε η ίδια. Το μεγαλύτερο όμως βρίσκεται στις καρδιές των ασθενών.

Εν τω μεταξύ, τα εργαστήρια θεραπευτικής φωτογραφίας συνεχίζονται, με στόχο να ανοίξουν τις πόρτες τους και στους φροντιστές, ομοίως και διάφορες άλλες καλλιτεχνικές δράσεις της οργάνωσης που σκοπό έχουν να φέρουν σε επαφή τους ασθενείς με την τέχνη. Αν γνωρίζετε κάποιον που θα ήθελε να συμμετάσχει, μιλήστε του γι' αυτήν την προσπάθεια. Είναι σπουδαία και αξίζει να διαδοθεί.

Η έκθεση «Click for Life» παρουσιάζεται στον πολιτιστικό χώρο TAF - The Art Foundation (Νορμανού 5, Μοναστηράκι), μέχρι τις 24 Οκτωβρίου 2024.