ΠΟΙΑ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΚΡΥΒΕΤΑΙ ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΠΙΣΤΙΑ;

Φανταζόσουν ποτέ ότι πίσω από την απιστία μπορεί να κρύβεται μια νευροαναπτυξιακή διαταραχή και όχι απλώς ένας προβληματικός χαρακτήρας ή η απουσία έντονων συναισθημάτων; Προτού βιαστείς να πεις ότι δικαιολογούμε τους... άπιστους, διάβασε τι έχουν να σου πουν οι επιστήμονες.

Υπάρχουν άνθρωποι που σταθερά κάνουν... ασταθείς σχέσεις. Συχνά λέμε γι' αυτούς ότι η απιστία κυλάει στο αίμα τους και μέχρι τώρα πιστεύαμε ότι πρόκειται για ένα ελάττωμα του χαρακτήρα τους. Όχι ότι δεν ισχύει κάτι τέτοιο για αρκετούς.

Πλέον όμως, με την εξέλιξη της επιστήμης που φέρνει στην επιφάνεια πολλές νευροαναπτυξιακές διαταραχές, μαθαίνουμε ότι υπάρχουν και άλλες περιπτώσεις: άνθρωποι που συστηματικά κυνηγούν ερωτικές περιπέτειες εξαιτίας κάποιας διαταραχής. Προτού βιαστείς να πεις ότι τους δικαιολογούμε, άκουσε τι έχουν να σου πουν οι επιστήμονες σχετικά με την περίπτωσή τους.

Η αυξημένη σεξουαλική ορμή και το ενδιαφέρον για σεξουαλική δραστηριότητα είναι γνωστή στην επιστημονική κοινότητα ως υπερσεξουαλικότητα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η υπερσεξουαλικότητα μπορεί να προέρχεται από ψυχαναγκαστική διαταραχή σεξουαλικής συμπεριφοράς και τότε προκαλεί ακραίες συμπεριφορές και εθισμό στο σεξ.

Σε κάποιες άλλες, είναι πιο ήπια και μπορεί να οδηγεί σε συστηματική απιστία, πολύ συχνό, σχεδόν καταναγκαστικό αυνανισμό, υπέρμετρη χρήση πορνογραφικού υλικού, ακόμη και επισκέψεις σε οίκους ανοχής.

Τι σημαίνει υπερσεξουαλικότητα

«Η επαναλαμβανόμενη, έντονη ασχολία του ατόμου με σεξουαλικές φαντασιώσεις, ορμές και συμπεριφορές που έχουν αρνητικές συνέπειες στη ζωή και καθημερινότητά του λέγεται υπερσεξουαλικότητα, ενώ οι τομείς που επηρεάζονται ιδιαίτερα είναι η διαπροσωπική, κοινωνική και επαγγελματική ζωή» αναφέρει ο ψυχίατρος Θάνος Ασκητής.

Εικονογράφηση: Ελένη Καστρινογιάννη

Τα άτομα με υπερσεξουαλικότητα μπορεί να εμπλακούν σε επικίνδυνη σεξουαλική συμπεριφορά ή να έχουν δυσκολία στη ρύθμιση των σεξουαλικών τους επιθυμιών, οδηγώντας μερικές φορές σε προβλήματα σχέσεων, κοινωνική απομόνωση και μειωμένη αυτοεκτίμηση.

Πώς θα την αναγνωρίσεις

Μερικά σημάδια για να διαπιστώσεις αν πρόκειται για υπερσεξουαλικότητα είναι τα παρακάτω:

• Ξοδεύεις υπερβολικό χρόνο σε σκέψεις σεξουαλικής συμπεριφοράς.
• Έχεις αδυναμία ελέγχου ή μείωσης των σεξουαλικών ορμών.
• Χρησιμοποιείς το σεξ ως μηχανισμό αντιμετώπισης για καταστάσεις όπως το στρες, το άγχος ή η κατάθλιψη.
• Συμμετέχεις σε επικίνδυνες σεξουαλικές συμπεριφορές, όπως το σεξ χωρίς προφυλάξεις.
• Νιώθεις ντροπή ή ενοχή για τις σεξουαλικές σου συμπεριφορές.
• Δυσκολεύεσαι να διατηρήσεις σχέσεις λόγω απιστίας ή δίνεις προτεραιότητα στο σεξ έναντι της καθημερινής σου ζωής.

Πώς σχετίζεται η υπερσεξουαλικότητα με τη ΔΕΠΥ

Συχνά, υπερσεξουαλικότητα εμφανίζουν τα άτομα με Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής - Υπερκινητικότητα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι όλοι όσοι έχουν ΔΕΠΥ θα την εκδηλώσουν. Καθώς όμως ένα από τα πιο συχνά συμπτώματα της υπερσεξουαλικότητας είναι η απιστία, είναι πιθανό εκείνος ή εκείνη που αναζητούν εξωσυζυγικές σχέσεις να έχει ΔΕΠΥ.

«Η ΔΕΠΥ είναι μια χρόνια νευροαναπτυξιακή διαταραχή που χαρακτηρίζει ένα άτομο το οποίο αντιμετωπίζει δυσκολίες με την απροσεξία, την υπερκινητικότητα/έλλειψη ελέγχου των παρορμήσεων ή και τα δύο», αναφέρει η ψυχίατρος στο Πανεπιστήμιο της Μινεσότα, Lidia Zylowska.

Συμπτώματα της ΔΕΠΥ, όπως η παρορμητικότητα και η υπερκινητικότητα, μπορούν να προκαλέσουν αυξημένη σεξουαλική ορμή και να κάνουν τα άτομα να αναζητούν επικίνδυνες σεξουαλικές δραστηριότητες. Επιπλέον, τα άτομα με ΔΕΠΥ έχουν ανεπάρκεια ντοπαμίνης, γεγονός που προκαλεί συμπεριφορές αναζήτησης διέγερσης.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, η υπερσεξουαλική συμπεριφορά μπορεί να είναι μια μορφή διαφυγής για τα άτομα με ΔΕΠΥ. Καθώς το σεξ είναι μια εγγενώς ευχάριστη εμπειρία, μπορεί να αποσπάσει την προσοχή από τα δυσάρεστα συμπτώματα της ΔΕΠΥ, όπως η πλήξη, το άγχος ή το στρες.

Ποια συμπτώματα της ΔΕΠΥ μπορεί να οδηγήσουν σε απιστία;

Παρακάτω, συγκεντρώσαμε μερικά συμπτώματα της ΔΕΠΥ που μπορεί να οδηγήσουν σε υπερσεξουαλικότητα και κατ' επέκταση σε απιστία.

• Παρορμητικότητα: Τα άτομα με ΔΕΠΥ δυσκολεύονται συχνά να ελέγξουν τις παρορμήσεις τους. Μία από αυτές τις παρορμήσεις μπορεί να είναι και η έντονη σεξουαλική επιθυμία. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι τα άτομα με ΔΕΠΥ δυσκολεύονται να λάβουν υπόψη τις συνέπειες των πράξεών τους.
• Εμμονές: Μερικά άτομα με ΔΕΠΥ χαρακτηρίζονται από εμμονές. Αν τύχει και οι εμμονές αυτές αφορούν το σεξ, η επιδίωξή του μπορεί να γίνει... σκοπός ζωής.
• Χαμηλά επίπεδα ντοπαμίνης: Η ντοπαμίνη είναι ένας νευροδιαβιβαστής στον εγκέφαλο που παίζει ρόλο στην ευχαρίστηση, τα κίνητρα και την ανταμοιβή. Τα άτομα με ΔΕΠΥ συχνά εμφανίζουν ελλείψεις ντοπαμίνης, πράγμα που σημαίνει ότι χρειάζονται περισσότερη διέγερση για να κατακτήσουν την ευχαρίστηση. Έτσι, ορισμένα άτομα μπορεί να αναζητήσουν την άμεση ικανοποίηση που προέρχεται από το σεξ, για να αυξήσουν τα επίπεδα ντοπαμίνης τους, χωρίς καν να το καταλαβαίνουν.
• Συναισθηματική δυσλειτουργία: Τα άτομα με ΔΕΠΥ μπορεί να παλεύουν με έντονα συναισθήματα τα οποία δεν καταφέρνουν να διαχειριστούν. Σε αυτές τις περιπτώσεις το σεξ ενδέχεται να λειτουργήσει ως μηχανισμός καταστολής των αρνητικών συναισθημάτων, όπως είναι το άγχος, ακόμη και η δυσφορία που προέρχεται από την αδυναμία συγκέντρωσης και απόδοσης στην εργασία.
• Υπερκινητικότητα: Τα άτομα με ΔΕΠΥ ίσως θελήσουν να συμμετάσχουν σε συχνές σεξουαλικές δραστηριότητες, για να ικανοποιήσουν την ανάγκη τους για κίνηση και να αποφύγουν την πλήξη.
• Χαμηλή αυτοεκτίμηση: Αν κάποιος έχει χαμηλή αυτοεκτίμηση λόγω δυσκολιών σε άλλους τομείς της ζωής του, είναι πιθανό να χρησιμοποιεί το σεξ ως έναν τρόπο για να την ενισχύσει και να νιώσει ότι αξίζει, έστω και προσωρινά. Αυτό βέβαια, μπορεί να οδηγήσει σε έναν φαύλο κύκλο αναζήτησης περισσότερων σεξουαλικών επαφών για να διατηρήσει τη χαμένη του αυτοεκτίμηση.

Τι μπορείς να κάνεις

Αν εσύ ή ο/η σύντροφός σου αντιμετωπίζετε προβλήματα στη σχέση σας και υποψιάζεσαι, βάσει των παραπάνω, ότι μπορεί να υποβόσκει ΔΕΠΥ, ποτέ δεν είναι αργά να απευθυνθείτε σε έναν ειδικό ψυχίατρο. Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι ενήλικες διαγιγνώσκονται με ΔΕΠΥ.

Ανάλογα με τη διάγνωση, θα σας καθοδηγήσει και σε μια θεραπεία αντιμετώπισης. Συνήθως η φαρμακευτική αγωγή και η γνωστική συμπεριφορική ψυχοθεραπεία αποδίδουν, καθώς συμβάλλουν στη ρύθμιση των συμπτωμάτων της ΔΕΠΥ. Η επίσκεψη σε έναν ειδικό σύμβουλο σχέσεων μπορεί επίσης να βοηθήσει.