ΠΟΙΕΣ ΤΡΟΦΕΣ ΒΟΗΘΟΥΝ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΟ ΓΛΑΥΚΩΜΑ

Η προστασία της υγείας των ματιών μας πρέπει να ξεκινά από νωρίς και η διατροφή μας παίζει σημαντικό ρόλο στην πρόληψη και στην αντιμετώπιση παθήσεων που ενδεχομένως εκδηλώσουμε στο μέλλον.

«Σε έναν κόσμο που έχει φτιαχτεί με βάση την ικανότητά μας να βλέπουμε, η όραση, η πιο κυρίαρχη από τις αισθήσεις, είναι ζωτικής σημασίας σε κάθε έκφανση της ζωής μας. Το νεογέννητο εξαρτάται από την όραση για να αναγνωρίσει τη μητέρα του και να δεθεί μαζί της, το νήπιο για να κατακτήσει την ισορροπία και να μάθει να περπατάει, ο μαθητής για να περπατά μέχρι το σχολείο, να διαβάζει και να μαθαίνει, η νεαρή γυναίκα για να εργάζεται, οι ηλικιωμένοι για να διατηρούν την αυτονομία τους», αναφέρει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.

Το γλαύκωμα αποτελεί μία από τις κύριες αιτίες μη αναστρέψιμης τύφλωσης παγκοσμίως και σχετίζεται με μειωμένη ποιότητα ζωής. Πρόκειται για μια ομάδα παθήσεων του ματιού, οι οποίες έχουν ως κοινό χαρακτηριστικό την προοδευτική απώλεια της όρασης μέσω της καταστροφής του οπτικού νεύρου. Είναι μια πάθηση που μπορεί να αντιμετωπιστεί με την κατάλληλη αγωγή (αν όμως έχει προκληθεί βλάβη, είναι μη αναστρέψιμη).

Η σωστή διατροφή παίζει σημαντικό ρόλο στην υγεία των ματιών μας, ακόμα κι αν δεν εγγυάται απόλυτη προστασία. Υπάρχουν τροφές που καλό είναι να περιλαμβάνονται στο καθημερινό μας διαιτολόγιο. Ποιες είναι αυτές;

– Σαλάτες με πράσινα φυλλώδη λαχανικά

Μελέτη που δημοσιεύτηκε στο JAMA Ophthalmology διαπίστωσε ότι η αύξηση πρόσληψης πράσινων φυλλωδών λαχανικών, όπως η λαχανίδα (kale), σχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης γλαυκώματος. Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ ανέλυσαν δεδομένα δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων και βρήκαν ότι εκείνοι που κατανάλωναν τα περισσότερα φυλλώδη λαχανικά είχαν 20% έως 30% χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης της πάθησης σε σχέση με εκείνους που έτρωγαν λιγότερα.

Πώς εξηγείται αυτό; Το γλαύκωμα συνήθως συνοδεύεται από αύξηση της ενδοφθάλμιας πίεσης. Τα φυλλώδη λαχανικά είναι πλούσια σε νιτρικά άλατα, τα οποία ο οργανισμός μας μετατρέπει σε μονοξείδιο του αζώτου (ΝΟ). «Το ΝΟ είναι σημαντικό για τη ρύθμιση της ροής του αίματος και πιθανώς για τη διατήρηση της πίεσης των ματιών σε χαμηλά επίπεδα», εικάζει ο Δρ Jae Hee Kang, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης.

Αν και η μελέτη δεν αποδεικνύει σχέση αιτίας-αποτελέσματος, ότι δηλαδή τα φυλλώδη πράσινα λαχανικά μειώνουν τον κίνδυνο γλαυκώματος, δείχνει ωστόσο μια συσχέτιση μεταξύ των δύο.

Unsplash Dim Hou

– Ξηροί καρποί για σνακ

Πέρα από πολύ καλές πηγές φυτικών ινών, που συμβάλλουν στην προστασία μας απέναντι σε καρδιαγγειακά και άλλα νοσήματα, οι ξηροί καρποί αποτελούν και εξαιρετικές πηγές βιταμίνης Ε.

Η άλφα τοκοφερόλη είναι μια μορφή βιταμίνης Ε με ιδιαίτερα ισχυρές αντιοξειδωτικές ιδιότητες. Τα αντιοξειδωτικά βοηθούν στην καταπολέμηση των ελεύθερων ριζών, οι οποίες επιδρούν αρνητικά στους ιστούς του σώματός μας και μπορεί να βλάψουν τις πρωτεΐνες στα μάτια μας.

Βάζουμε, λοιπόν, σε ένα βαζάκι ανάλατους ηλιόσπορους, αμύγδαλα, φουντούκια και φιστίκια και το έχουμε δίπλα μας στο γραφείο για να κατευνάσουμε την πείνα μας, φροντίζοντας ταυτόχρονα την υγεία των ματιών μας.

– Ψάρι στη σχάρα

Ψάρια, όπως ο σολομός, ο τόνος, οι σαρδέλες, περιέχουν υψηλά επίπεδα ωμέγα-3 λιπαρών οξέων. Τα καλά αυτά λιπαρά φαίνεται να παίζουν σημαντικό ρόλο στη σύσταση των κυτταρικών μεμβρανών, ιδιαίτερα των νευρικών και των φωτοϋποδοχέων του αμφιβληστροειδούς (είναι τα κύτταρα που λαμβάνουν το οπτικό σήμα και το μετατρέπουν σε ηλεκτρικό).

Επιπλέον, μελέτη του Πανεπιστημίου της Μελβούρνης διαπίστωσε ότι η πρόσληψη συμπληρωμάτων ωμέγα-3 λιπαρών οξέων επί τρεις μήνες οδήγησε σε μείωση της ενδοφθάλμιας πίεσης.

– Φρουτοσαλάτες κάθε μέρα.

Τα φρούτα είναι πλούσια σε βιταμίνες Α, C και καροτενοειδή (λουτεΐνη και ζεαξανθίνη). Έρευνες δείχνουν ότι οι θρεπτικές αυτές ουσίες έχουν ισχυρή αντιοξειδωτική δράση και μας προστατεύουν από το οξειδωτικό στρες, το οποίο μπορεί να προκαλέσει βλάβες στο οπτικό νεύρο.

– Δεν ξεχνάμε τα όσπρια

Τα μαύρα και τα κόκκινα φασόλια, τα ρεβίθια, οι φακές αποτελούν εξαιρετικές πηγές μαγνησίου, που θα βρούμε και στις μπανάνες, το αβοκάντο, τους κολοκυθόσπορους.

Αν και απαιτείται περισσότερη έρευνα, προκαταρκτικές μελέτες υποδεικνύουν ότι το συγκεκριμένο μέταλλο μπορεί να ωφελήσει τα άτομα με γλαύκωμα, βελτιώνοντας τη ροή του αίματος στο μάτι. Μπορεί, επίσης, να συμβάλει στην προστασία των γαγγλιακών κυττάρων του αμφιβληστροειδούς, που με απλά λόγια επεξεργάζονται την οπτική πληροφορία και τη μεταδίδουν στον εγκέφαλο μέσω του οπτικού νεύρου.

– Μια δόση σοκολάτας

Μελέτη, που δημοσιεύτηκε επίσης στο περιοδικό JAMA Ophthalmology, διαπίστωσε ότι οι ενήλικες που έτρωγαν μια μαύρη σοκολάτα μπορούσαν να βλέπουν καλύτερα περίπου δύο ώρες μετά την κατανάλωσή της.

Όπως εξηγούν οι ερευνητές, η βελτίωση αυτή είναι πιθανόν να οφείλεται στις φλαβανόλες που περιέχει η τροφή. Οι ισχυρές αυτές αντιοξειδωτικές ουσίες αυξάνουν την ροή του αίματος στον αμφιβληστροειδή χιτώνα του ματιού, καθώς και στο οπτικό νεύρο και στο κέντρο της όρασης στον εγκέφαλο.

Μπορεί η βελτίωση να μην είναι θεαματική, αλλά όσοι καταναλώνουμε ήδη σοκολάτες μπορούμε να κάνουμε μια μικρή αλλαγή και να αντικαταστήσουμε τη γάλακτος με μια σοκολάτα υγείας.

Unsplash Brenda Godinez

Τι κάνουμε αν ήδη έχουμε γλαύκωμα

Αν είστε ήδη ασθενείς με γλαύκωμα, θα πρέπει να δώσετε μεγάλη σημασία στην διατροφή σας και να αποφύγετε τροφές που ανεβάζουν τα επίπεδα του σακχάρου και της αρτηριακής πίεσης. Φαίνεται ότι η παχυσαρκία, ο διαβήτης και η αυξημένη αρτηριακή πίεση ενισχύουν την επιτάχυνση της εξέλιξης της νόσου.

Φροντίστε να:

• Διατηρείτε το βάρος σας σε φυσιολογικά επίπεδα.
• Αποφεύγετε το επιτραπέζιο αλάτι και την κατανάλωση τροφών πλούσιων σε νάτριο, όπως κονσέρβες, επεξεργασμένα τρόφιμα, τουρσί, ελιές και προπαρασκευασμένα τρόφιμα.
• Μειώσετε την κατανάλωση ζάχαρης δραστικά και να καταναλώνετε σύνθετους υδατάνθρακες, όπως μακαρόνια ολικής άλεσης, καστανό ρύζι, μούσλι και ψωμί ολικής άλεσης.
• Κάνετε ήπια φυσική δραστηριότητα, όπως καθημερινό περπάτημα 20-30 λεπτών.

Η Αναστασία Δουλγέρη είναι κλινική διαιτολόγος-διατροφολόγος, πτυχιούχος του τμήματος Επιστήμης Διαιτολογίας–Διατροφής του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου.