MIYOKO SCHINNER: «ΔΕΝ ΠΙΣΤΕΥΩ ΟΤΙ ΤΑ ΖΩΑ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΓΙΑ ΝΑ ΕΞΥΠΗΡΕΤΟΥΝ ΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ»

Μετά την εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ομιλία της στο TEDxAthens, η vegan σεφ Miyoko Schinner δίνει στο OW σπουδαία μαθήματα διατροφής.

Καθώς ετοιμαζόμουν για την ομιλία της Miyoko Schinner στο πρόσφατο TEDxAthens, το Σάββατο 5 Οκτωβρίου 2024, προβληματιζόμουν για το τι νέο θα μπορούσα να ακούσω από τη διάσημη ακτιβίστρια της vegan κοινότητας, λέκτορα του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια Berkeley Haas, συγγραφέα και σεφ. Οι περισσότεροι γνωρίζουμε πλέον καλά τα οφέλη της vegan διατροφής, τη σημασία του να μειώσουμε το κόκκινο κρέας (όχι μόνο για λόγους υγείας, αλλά και περιβαλλοντικούς), το γεγονός ότι τα γαλακτοκομικά είναι ένα αμφιλεγόμενο τρόφιμο... Καθένας μας, όμως, κάνει τις επιλογές του. Κι αν δεν έχω αποφασίσει ακόμα να κόψω εντελώς το κρέας, δεν θα ήθελα κανείς να με κάνει να νιώσω άσχημα γι’ αυτό.

Προς μεγάλη μου έκπληξη, η ομιλία της Schinner μόνο vegan-κεντρική δεν ήταν. Για την ακρίβεια, η ίδια είπε μεταξύ άλλων ότι αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία δεν είναι αν θα είμαστε ή όχι κρεατοφάγοι, αλλά αν θα παραμείνουμε άνθρωποι. Γιατί, όπως χαρακτηριστικά τόνισε, «food defines humanity» («το φαγητό καθορίζει την ανθρωπότητα»).

Είπε πολλά ακόμα ενδιαφέροντα στα περίπου 20 λεπτά της ομιλίας της, αλλά και στο Q&A που ακολούθησε αργότερα. Μπορεί να μη με εμπόδισαν π.χ. να φάω αβγά το επόμενο πρωί (οι vegan δεν τρώνε αβγά), αλλά σίγουρα με έκαναν να σκεφτώ πολύ τι έχει νόημα να αλλάξω στη διατροφή τη δική μου και των παιδιών μου, αν θέλω να είμαι μέρος μιας συνολικής αλλαγής που μπορεί να κάνει τον κόσμο λίγο καλύτερο.

Εξίσου ενδιαφέροντα είναι όσα η ίδια απάντησε αποκλειστικά στο OW.

Photo credit: TEDxAthens

3 σημαντικά διατροφικά μαθήματα από τη Miyoko Schinner

– Ο τρόπος που τρως καθορίζει την ανθρώπινη υπόστασή σου

H Miyoko Schinner είναι vegetarian (στην πορεία vegan) από την ηλικία των 12 ετών. Εμπνεύστηκε από μία εκδρομή σε ένα camping όπου συναναστράφηκε με άλλους vegetarians, οι οποίοι διαφωνούσαν με το να σκοτώνουμε τα ζώα για να τα τρώμε. «Γύρισα σπίτι και η μάνα μου είχε μαγειρέψει παϊδάκια και μου ήταν αδύνατον να τα φάω», λέει η ίδια περιγράφοντας πώς ξεκίνησαν όλα. Καθώς η μητέρα της καθόλου δεν τη στήριξε στην επιλογή της αυτή, αναγκάστηκε να μαγειρεύει και να τρώει μόνη της όλα τα χορτοφαγικά γεύματά της (ίσως αυτό να την οδήγησε σήμερα στο να γίνει μια από τους διασημότερους vegan chefs ανά τον κόσμο).

Παρακολουθώντας πολλά χρόνια αργότερα τον τρόπο που τρέφονται τα ζώα, συνειδητοποίησε μια μεγάλη αλήθεια: Οι άνθρωποι δεν είναι φτιαγμένοι για να τρώνε μόνοι τους. Ούτε για να τρώνε γρήγορα, «στο πόδι», έτοιμα γεύματα, προκειμένου να μένει περισσότερος χρόνος για να κάνουν άλλα πράγματα. «Τα ζώα τρώνε μοναχικά. Οι άνθρωποι είμαστε τα μοναδικά πλάσματα στον πλανήτη που ανέκαθεν τρώγαμε όλοι μαζί, σαν φυλές, σαν οικογένεια. Το φαγητό, λοιπόν, είναι ένας τρόπος να ερχόμαστε κοντά, να κοινωνικοποιούμαστε να επικοινωνούμε. Ο τρόπος αυτός συμβάλλει όχι μόνο στην καλύτερη διατροφή, μα και στην καλύτερη ψυχική υγεία μας», είπε χαρακτηριστικά μιλώντας στο TEDx.

ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΟ ΦΑΓΗΤΟ ΕΙΝΑΙ ΠΙΟ ΦΡΕΣΚΟ, ΛΙΓΟΤΕΡΟ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΜΕΝΟ ΚΑΙ ΜΕ ΠΟΛΛΑ ΛΑΧΑΝΙΚΑ.

Συμπλήρωσε δε πως, σε αντίθεση π.χ. με την Αμερική, όπου το 70% του φαγητού που καταναλώνουν οι άνθρωποι είναι υπερ-επεξαργασμένο, η Ελλάδα ανήκει στις 4 χώρες (μαζί με την Ιταλία, την Πορτογαλία και την Ισπανία) όπου οι άνθρωποι κάθονται ακόμα όλοι μαζί και τρώνε κανονικό, μαγειρεμένο φαγητό γύρω από το τραπέζι. Αυτό είναι μία συνήθεια που μας κρατά συνδεδεμένους όχι μόνο μεταξύ μας, αλλά και με το περιβάλλον. Και σίγουρα από αυτές που έχει νόημα να διατηρήσουμε.

Μιλώντας στο OW, η Miyoko Schinner είπε ότι κάτι ακόμα που διαπίστωσε τρώγοντας έξω τις ημέρες που έμεινε στην Αθήνα ήταν ότι «το φαγητό είναι πολύ πιο φρέσκο, λιγότερο επεξεργασμένο και με πολλές επιλογές σε λαχανικά. Το βρήκα αυτό τρομερά ενθαρρυντικό. Ελπίζω, μάλιστα, να μπορέσω να επιστρέψω και να απολαύσω ένα γνήσιο ελληνικό γεύμα με τους ανθρώπους εδώ».

– Τα ζώα δικαιούνται να είναι ελεύθερα

Μία από τις συνήθειες που η Schinner μας καλεί να αναθεωρήσουμε είναι η εμμονή μας με τα γαλακτοκομικά. Για έναν άνθρωπο που λατρεύει όλα τα τυριά, η απόφαση να τα απαρνηθεί εντελώς απαιτεί να αλλάξουν οι συνδέσεις στους νευρώνες του εγκεφάλου του. Κάτι τέτοιο, όμως, μπορεί ίσως να συμβεί όταν μάθεις πώς παράγεται το γάλα προκειμένου να γίνει τυρί.

Οι αγελάδες, θηλαστικά όπως οι άνθρωποι, φυσιολογικά παράγουν γάλα μόνο όταν γεννούν και όχι όλη την ώρα. Στις σύγχρονες φάρμες, όμως, τα νεογέννητα μοσχάρια απομακρύνονται από τις μητέρες τους (για να οδηγηθούν στο σφαγείο αν είναι αρσενικά ή στη «γραμμή παραγωγής» αν είναι θηλυκά) και κατά συνέπεια δεν πίνουν ποτέ το γάλα τους, προκειμένου να φτάσει στον άνθρωπο. Την ίδια ώρα, η ίδια αυτή αγελάδα που τόσο βάναυσα στερείται το παιδί της, αναγκάζεται να παράγει 75 φορές περισσότερο γάλα από όσο είναι στη φύση της. Πώς; Με το να μένει διαρκώς έγκυος μέσω τεχνητής γονιμοποίησης. Μια αγελάδα, λοιπόν, γεννά αδιάκοπα για χρόνια, το μωρό της απομακρύνεται άμεσα, το γάλα της αποστραγγίζεται και όταν πλέον το ζώο δεν αντέχει άλλο… σφαγιάζεται (η διαδικασία περιγράφεται αναλυτικά στο ντοκιμαντέρ-γροθιά στο στομάχι Cow).

ΔΕΝ ΔΕΧΟΜΑΙ ΝΑ ΠΕΘΑΙΝΟΥΝ ΤΑ ΖΩΑ ΓΙΑ ΝΑ ΕΧΩ ΕΓΩ ΜΥΣ.

«Είμαι vegan γιατί δεν πιστεύω ότι τα ζώα υπάρχουν για να εξυπηρετούν τους ανθρώπους. Γιατί πιστεύω ότι το κάθε ζώο πρέπει να ζει όπως εκείνο θέλει, και όχι να πεθαίνει, για να έχω εγώ π.χ. μυς», είπε μεταξύ άλλων η Miyoko Schinner στην ομιλία της. Αυτός είναι ο λόγος που βρήκε τον τρόπο να φτιάχνει μόνη της τα πιο νόστιμα vegan τυριά (από φιστίκια, βρόμη και αλεύρι ρεβιθιών), αλλά και να γράψει βιβλίο και να παραδίδει σεμινάρια με όλη αυτή τη διαδικασία.

Η ίδια συμπλήρωσε πως είναι γνωστό εδώ και αιώνες ότι δεν χρειαζόμαστε το κρέας για να ζήσουμε. Απόδειξη αποτελεί το γεγονός ότι ακόμα και κορυφαίοι αθλητές τα τελευταία χρόνια γίνονται vegan (π.χ. η Serena Williams, ο Carl Lewis και ο Lewis Hamilton που έχει δική του αλυσίδα με vegan fast food). Και κατέληξε: «Αν έχεις δικά σου ζώα, καταλαβαίνεις ότι αυτά αποτελούν ξεχωριστές οντότητες. Όχι τροφή. Θέλεις, λοιπόν, να είναι καλά και εκείνα και το περιβάλλον. Εγώ σκέφτομαι ότι δεν έχει σημασία να είμαι εγώ υγιής αν το περιβάλλον γύρω μου υποφέρει».

ΤΟ ΟΤΙ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΓΑΛΑ ΑΓΕΛΑΔΑΣ ΕΙΝΑΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΥΣ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΟΥΣ ΜΥΘΟΥΣ.

Από την άλλη, είναι δυνατόν να αποφύγουμε εντελώς τα γαλακτοκομικά; Δεν είναι π.χ. το γάλα μια πολύτιμη πηγή πρωτεΐνης και ασβεστίου για τα παιδιά; «Αυτός είναι δυστυχώς ένας από τους μεγαλύτερους μύθος. Αρκεί να σκεφτούμε ότι τα 2/3 του πλανήτη (κυρίως εκτός Ευρώπης) δεν έπιναν ιστορικά ποτέ γάλα, μέχρι πριν από μερικές δεκαετίες. Αυτό αρκεί για να γίνει σαφές ότι το γάλα δεν είναι μια απαραίτητη τροφή. Επιπλέον, η ποσότητα πρωτεΐνης στο γάλα αγελάδας είναι 34 γρ. ανά λίτρο, δηλαδή 4 φορές μεγαλύτερη από ό,τι στο ανθρώπινο γάλα (που είναι 9 γρ. ανά λίτρο), γιατί το γάλα της αγελάδας είναι σχεδιασμένο για να μεγαλώνει μοσχαράκια. Επίσης, είναι γεμάτο αυξητικές ορμόνες, σχεδιασμένες να μεγαλώσουν ένα μοσχάρι που θα γίνει ένα ζώο 400 κιλών σε λιγότερο από έναν χρόνο. Τα παιδιά που πίνουν γάλα μεγαλώνουν μεν πιο γρήγορα, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι είναι πιο υγιή. Οι μελέτες έχουν δείξει υψηλότερο ποσοστό καταγμάτων σε χώρες που καταναλώνουν περισσότερα γαλακτοκομικά, κόντρα σε όσα οι γαλακτοβιομηχανίες προσπαθούν να διαφημίσουν», λέει η Miyoko Schinner στο OW.

Photo credit: TEDxAthens

– Το να είσαι vegan δεν σημαίνει να τρως vegan junk food»

Ένα ακόμα από τα ζητήματα που απασχολούν τη Schinner και που καλεί όσους ενδιαφέρονται για τη διατροφή τους να σκεφτούν είναι ο τρόπος που «δουλεύουν» οι vegan βιομηχανίες φαγητού. Όπως η ίδια είπε, υπό την ταμπέλα «vegan» και με στόχο φυσικά την κερδοφορία παράγεται καθημερινά σωρεία υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων, τα οποία ναι, μπορεί να μην έχουν γάλα και κρέας, όμως σε καμία περίπτωση δεν αποτελούν μέρος της υγιεινής διατροφής.

«Το να είσαι vegan δεν σημαίνει να τρως vegan junk food, αλλά τρόφιμα που φυτρώνουν μέσα από τη γη. Ο άνθρωπος έχει την παράδοση να το κάνει αυτό, δεν χρειάζεται να εφεύρει νέα, άχρηστα φαγητά», είπε χαρακτηριστικά.

Ωστόσο, με όλα αυτά τα φυτοφάρμακα με τα οποία ψεκάζονται, ακόμα και τα προϊόντα της γης συνδέονται ενίοτε με άλλους κινδύνους. Τι μπορούμε, λοιπόν, να κάνουμε για να τρώμε πιο «καθαρά»; ρωτώ τη Miyoko. Και απαντά: «Είναι αλήθεια πως γίνεται όλο και πιο δύσκολο να βρει κανείς πραγματικά καθαρές τροφές. Χρειαζόμαστε μία επανάσταση από τη βάση! Μικρές φάρμες της γειτονιάς που να απευθύνονται σε όλη την κοινότητα, να καλλιεργούμε φυτά στο μπαλκόνι μας και να συνεχίζουμε να πιέζουμε τις κυβερνήσεις… όλα αυτά είναι απαραίτητα. Υπάρχουν υπερβολικά πολλά προβλήματα στο τρέχον σύστημα διατροφής, τα οποία θα πρέπει να αντιμετωπιστούν με τη συλλογική ισχύ».