ΠΩΣ ΝΑ ΧΕΙΡΙΣΤΕΙΣ ΤΟ GHOSTING, ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΥΤΗ

Όχι, δεν ήταν φάντασμα! Ούτε έπεσε θύμα απαγωγής από εξωγήινους. Απλά εφάρμοσε την πρακτική του ghosting στη σχέση σας. Ο ψυχίατρος-ψυχοθεραπευτής Αριστοτέλης Βάθης εξηγεί τα πώς και τα γιατί του ghosting, του φαινομένου που έχει κυριεύσει το σύγχρονο dating.

Ανταλλάξατε μερικά μηνύματα στο chat και μετά από λίγες μέρες ό,τι έστειλες έμεινε στο διαβάστηκε. Βγαίνατε για μερικές εβδομάδες και ξαφνικά σταμάτησε να ανταποκρίνεται σε οποιοδήποτε μήνυμα ή προσπάθεια επικοινωνίας. Ήσασταν μαζί για δύο χρόνια και μια μέρα χάθηκε από προσώπου γης. Εσύ έμεινες με την απορία, το συζήτησες με γνωστούς και φίλους χωρίς να βγάλεις συμπέρασμα, και άρχισες εμμονικά να κοιτάζεις τους λογαριασμούς του/της στα social media, από τους οποίους μπορεί και να διαπίστωσες ότι σε είχε μπλοκάρει.

Τα παραπάνω είναι μερικές μόνο από τις χιλιάδες ιστορίες ghosting που εκτυλίσσονται καθημερινά στο διαδίκτυο και στις ζωές χιλιάδων ανδρών και γυναικών, που τις μοιράζονται προσπαθώντας να βγάλουν ένα νόημα. Το μοτίβο πάντα το ίδιο: Γνωριμία –συνήθως μέσω κάποιου dating app–, επικοινωνία, ρομαντικά μηνύματα, σχέδια, υποσχέσεις και μετά κάποια στιγμή ξαφνικά σιγή ασυρμάτου.

Ιστορίες με φαντάσματα

To ghosting είναι ένα φαινόμενο που έφερε μαζί της η ψηφιακή επικοινωνία και μια πραγματικότητα που δεν βασίζεται στη face του face αλληλεπίδραση, αλλά στη διαδικτυακή. Φυσικά το ghosting υπήρχε στη ζωή των ανθρώπων από πάντα.

Αυτοί που καθιέρωσαν τον όρο ήταν οι Millennials, το 2014, βάζοντάς τον και στο λεξικό Merriam-Webster τρία χρόνια μετά. Σε έρευνα που διεξήγαγε σε 1000 Millennials και Gen Zers το Thriving Center of Psychology, το 84% των ατόμων που συμμετείχαν δήλωσε ότι έχουν υποστεί ghosting και το 65% ότι έχουν κάνει ghosting σε κάποιον. Από αυτούς που είχαν κάνει ghosting, η πλειοψηφία ήταν γυναίκες, σε ποσοστό 69%.

Όπως εξηγεί ο ψυχίατρος-ψυχοθεραπευτής Αριστοτέλης Βάθης, «υπήρχαν πάντα άνθρωποι που εξαφανίζονταν από σχέσεις. Ωστόσο, καθώς σήμερα οι γνωριμίες και οι σχέσεις βασίζονται πολύ στα κινητά και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, το φαινόμενο μπόρεσε να γίνει πιο συχνό, ιδιαίτερα μετά το 2009».

Αν έχεις πέσει και εσύ θυμα ghosting, πράγμα πολύ πιθανό, σίγουρα θα έχεις αναρωτηθεί τι είναι αυτό που κάνει κάποιον να φύγει χωρίς να δώσει μια εξήγηση, ούτε καν με τον εύκολο τρόπο ενός γραπτού μηνύματος. Τα chat έχουν δώσει πια τη δυνατότητα σε όλους μας να μην χρειάζεται να κάνουμε δύσκολες συζητήσεις πρόσωπο με πρόσωπο, αλλά να μπορούμε να κρυφτούμε πίσω από το πληκτρολόγιό μας. Γιατί λοιπόν κάποιοι δεν κάνουν ούτε καν αυτή την ελάχιστη προσπάθεια;

«Στις περισσότερες περιπτώσεις, έχει να κάνει με την αποφυγή», απαντά ο ψυχίατρος Αριστοτέλης Βάθης. «Με τη δυσκολία κάποιων ατόμων να εκφραστούν, να μιλήσουν σε έναν άλλον άνθρωπο για ό,τι νιώθουν, να υπερασπιστούν αυτό που σκέφτονται. Άλλες φορές, βέβαια, μπορεί να έχει να κάνει με τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του ατόμου που επιλέγει το ghosting. Συνήθως είναι άτομα με ναρκισσιστικά στοιχεία ή άτομα που θέλουν να εκδικηθούν».

Εικονογράφηση: Ελένη Καστρινογιάννη

Τι γίνεται για αυτόν που μένει να αναρωτιέται γιατί κάποιος εξαφανίστηκε; «Γνωριστήκαμε μέσω ενός dating app. Μου έστελνε μηνύματα συνεχώς, ό,τι ώρα της ημέρας και να ήταν, έδειχνε τρομερό ενδιαφέρον και μιλούσαμε πολύ συχνά με βιντεοκλήσεις. Όταν συναντηθήκαμε για πρώτη φορά από κοντά, όλα πήγαν μια χαρά. Μου έστειλε μερικά μηνύματα την επόμενη μέρα και μετά ποτέ ξανά. Ένιωσα πως είχαμε πραγματικά μια σύνδεση μεταξύ μας και δεν μπορώ ακόμη και σήμερα να εξηγήσω αυτή τη μεταστροφή. Νιώθω τρομερά προδομένη», αναφέρει μια 35χρονη γυναίκα που έπεσε θύμα ghosting.

Μετά το αίσθημα απόρριψης, έρχονται διαδοχικά αναπάντητα ερωτήματα. «Δυστυχώς συχνά το άτομο –ανάλογα και με τα επίπεδα αυτοπεποίθησης του– θα απαντήσει στα ερωτήματα αυτά με ενοχές. Γιατί εξαφανίστηκε; Τι έκανα λάθος. Μήπως φταίω εγώ;» εξηγεί ο Αριστοτέλης Βάθης. «Βέβαια, το πόσο δύσκολα ή εύκολα θα διαχειριστεί κανείς το ghosting έχει να κάνει και με το πόσο μακροχρόνια ήταν η σχέση και πόσο έχει επενδύσει συναισθηματικά σε αυτήν».

Όπως αναφέρει ο Αριστοτέλης Βάθης, «είναι άλλο να εξαφανιστεί κάποιος άνθρωπος που φλερτάρουμε και έχουμε βγει ένα-δύο ραντεβού, είναι άλλο να εξαφανιστεί κάποιος μετά από έξι μήνες, και άλλο μετά από ένα ή δύο χρόνια σχέσης. Όσο μεγαλύτερη είναι η συναισθηματική επένδυση, τόσο πιο δύσκολο είναι να διαχειριστούμε το ghosting. Σημασία έχει επίσης η ηλικία του ατόμου που πέφτει θύμα ghosting. Ένα άτομο 20 ετών, που νιώθει ότι έχει άπειρο χρόνο μπροστά του, θα αντιμετωπίσει πιο εύκολα  τέτοιες συμπεριφορές σε σχέση με κάποιον που είναι 40 χρονών και που μπορεί να νιώθει ότι ο κοινωνικός του κύκλος και οι πιθανότητες γνωριμιών είναι πιο περιορισμένες».

Το προφίλ του ghoster και του ghostee

Ποιο είναι το προφίλ του θύτη και ποιο του θύματος; Ποια τα χαρακτηριστικά του ghoster και ποια του ghostee, όπως είναι οι σχετικοί αγγλικοί όροι; Υπάρχει κάτι που χαρακτηρίζει αυτόν που εξαφανίζεται και αυτόν που μένει πίσω; «Αυτός που επιλέγει να εγκαταλείψει μια σχέση μέσω ghosting συχνά χαρακτηρίζεται από ανωριμότητα που συνεπάγεται μια δυσκολία στην έκφραση των συναισθημάτων του. Πρόκειται για ένα άτομο που δυσκολεύεται να αντιμετωπίσει μια σύγκρουση. Να υπερασπιστεί τις επιλογές του, αυτό που σκέφτεται και αυτό που νιώθει».

Κάποιοι από τους ανθρώπους που επιλέγουν το ghosting μπορεί να είχαν οι ίδιοι κάποια τραυματικά βιώματα στην παιδική τους ηλικία. Μπορεί να μεγάλωσαν σε περιβάλλοντα που δεν τους έμαθαν να συζητούν στις σχέσεις τους ή να αποχωρούν από μια σχέση δίνοντας κάποιες εξηγήσεις. Μπορεί να είναι παρορμητικοί ή να είχαν οι ίδιοι υποστεί ανάλογες συμπεριφορές ghosting στο παρελθόν, και αυτό να τους έκανε να σχηματίσουν την εντύπωση πως είναι ΟΚ να τελειώνουν έτσι οι σχέσεις.

Όσον αφορά τα άτομα που έχουν υποστεί ghosting, συχνά δεν είναι τυχαίο ποια άτομα ελκύουν και διαλέγουν να είναι δίπλα τους. «Ένας ώριμος άνθρωπος που αναζητά μια σοβαρή σχέση δεν θα επιλέξει εύκολα κάποιον παρορμητικό τύπο, που μπορεί να εξαφανιστεί από μια σχέση χωρίς εξηγήσεις. Τα άτομα που δεν έχουν αυτοπεποίθηση ελκύουν άτομα με αυξημένες πιθανότητες να είναι ανώριμα, προβληματικά και να χρησιμοποιούν μη λειτουργικές μορφές επικοινωνίας».

Τι να κάνεις και τι όχι στη διαχείριση του ghosting

Η πιο βασική συμβουλή για να μπορέσει να ξεπεράσει κανείς όσο το δυνατόν πιο ανώδυνα μια τέτοια συμπεριφορά είναι να αποφεύγει να μπαίνει στα social media και να μην παρακολουθεί εμμονικά τους λογαριασμούς του ανθρώπου που εξαφανίστηκε. «Τα θύματα του ghosting πέφτουν συχνά σε αυτή την παγίδα κάνοντας τους ντετέκτιβ, θέλοντας δηλαδή να δουν αν υπάρχει κάποια νέα σχέση που ήταν η αιτία της εξαφάνισης, αν ο άλλος περνάει καλά, τι γίνεται στη ζωή του. Αυτό όχι μόνο δεν βοηθάει καθόλου, αλλά κάνει τα πράγματα χειρότερα, στρίβοντας το μαχαίρι στην πληγή και τροφοδοτώντας την εμμονή», εξηγεί ο Αριστοτέλης Βάθης.

Αν θέλει κανείς να βοηθήσει περισσότερο τον εαυτό του, μπορεί να χρησιμοποιήσει ορισμένες τεχνικές, όπως το journaling, το να γράφει δηλαδή κάποιος τις σκέψεις του και τα συναισθήματα του σε ένα ημερολόγιο, η την επικοινωνία και το μοίρασμα των
συναισθημάτων με κάποιον φίλο ή αγαπημένο πρόσωπο που εμπιστεύεται και νιώθει ότι μπορεί να τον καταλάβει και να τον στηρίξει.

Αν όμως κάποιος διαπιστώσει ότι οι αρνητικές σκέψεις και τα συναισθήματα αρχίζουν και επηρεάζουν τη λειτουργικότητά και τη διάθεσή του, αν δυσκολεύεται να συγκεντρωθεί στη δουλειά, κλαίει συνεχώς και νιώθει ότι αρχίζει να χάνει τον εαυτό του ή να βυθίζεται στην κατάθλιψη, τότε πρέπει να ζητήσει τη βοήθεια ειδικού και να ακολουθήσει κάποια μέθοδο θεραπείας.

«Ένα αποτελεσματικό εργαλείο στη διαχείριση τέτοιων ψυχολογικών τραυμάτων είναι η μέθοδος EMDR», αναφέρει ο ψυχίατρος Αριστοτέλης Βάθης. «Πρόκειται για μια ειδική ψυχοθεραπευτική τεχνική, αρκετά βραχεία, η οποία επιτρέπει στους ανθρώπους να ξεπεράσουν ψυχικά τραύματα ή τραυματικά περιστατικά, είτε αυτό είναι το ghosting, είτε για παράδειγμα ένας χωρισμός, ένα τροχαίο ή μία ληστεία. Ιδίως για ανθρώπους οι οποίοι δεν έχουν βαρύ τραυματικό παρελθόν, μέσα από λιγοστές συνεδρίες μπορεί τους βοηθήσει να ξεπεράσουν γρήγορα τραυματικές εμπειρίες».

Τo ghosting μπορεί να σε παγιδεύσει σε έναν φαύλο κύκλο αρνητικών συναισθημάτων και ενοχών. Να θυμάσαι όμως: Την επόμενη φορά που τα μηνύματα σου θα μείνουν στο διαβάστηκε, προσπάθησε να μην το πάρεις προσωπικά, να καταλάβεις ότι δεν ήταν κάτι που έκανες ή είπες. Αν πάλι έχεις υπάρξει σε ρόλο ghoster, την επόμενη φορά που δεν θα νιώσεις καλά σε μια σχέση φρόντισε να δώσεις τις απαραίτητες εξηγήσεις. Ή, τουλάχιστον, σκέψου τι είναι αυτό που σε κάνει να λειτουργείς έτσι. Δεν θα ωφελήσεις μόνο τον άνθρωπο που θα αφήσεις πίσω σου, ίσως βοηθήσει κι εσένα να γίνεις καλύτερος στις σχέσεις και την επικοινωνία σου.