«REPARENTING»: ΓΙΝΕ ΕΣΥ Ο ΓΟΝΙΟΣ ΤΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΣΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ

Ο όρος «reparenting» έχει να κάνει με τον ρόλο των γονέων μας και τον τρόπο που η ανατροφή έχει επηρεάσει την ενήλικη ζωή μας. Τι γίνεται όμως με αυτό το «re-»; Τι προσδίδει στον όρο και πώς η εφαρμογή του μπορεί να μας βοηθήσει να ξαναδούμε την παιδική μας ηλικία;

Όλο και πιο συχνά ακούμε τη φράση: 'Ελα σε επαφή με το εσωτερικό σου παιδί. Σε πρώτη ανάγνωση, η φράση αυτή μας παραπέμπει στην επιστροφή στην παιδική ανεμελιά και στο παιχνίδι. Φαίνεται να μας προτρέπει να θυμηθούμε πώς είναι να είσαι ξέγνοιαστος, να φέρουμε στην ενήλικη ζωή μας λίγη από τη χαρά των παιδικών χρόνων. Πρόκειται μόνο για κάτι τέτοιο;

Στην προσπάθειά σου να έρθεις σε επαφή με το παιδί που κρύβεις μέσα σου, δεν θα βρεθείς μόνο μπροστά σε αναμνήσεις από ατέλειωτες ώρες παιχνιδιού με φίλους, πάρτι, διακοπές, λιχουδιές. Η πραγματική επαφή θα συμβεί όταν έρθεις αντιμέτωπος με τα τραύματα που δημιουργήθηκαν στην ηλικία εκείνη, τα προβλήματα που χρειάστηκε να διαχειριστείς ως ενήλικας εξαιτίας της ανατροφής σου και την απόφασή σου να τα ξεπεράσεις. Θα συμβεί όταν αισθανθείς ότι πρέπει να ασχοληθείς σοβαρά με τον αφρόντιστο παιδικό εαυτό σου. Πώς θα γίνει αυτό; Έχοντας ως σύμμαχο το λεγόμενο «reparenting».

Τι είναι το reparenting;

Τα τραύματα από την παιδική ηλικία «στοιχειώνουν» την ενήλικη ζωή μας, τη συμπεριφορά και την ψυχολογία μας. Ακόμα κι αν βιώσαμε ευτυχισμένα παιδικά χρόνια, μπορεί μια άστοχη συμπεριφορά των γονιών μας να δημιούργησε ένα τραύμα στην ψυχή μας. Μπορεί δικά τους άλυτα ζητήματα να πέρασαν σε εμάς. Μπορεί προκαταλήψεις της εποχής να επηρέασαν τη συμπεριφορά τους και τον τρόπο που μας μεγάλωναν. Στην ενήλικη ζωή, αργά ή γρήγορα, συνειδητοποιούμε ότι είναι αναγκαίο να λύσουμε θέματα που κουβαλάμε από παιδιά και να φροντίσουμε τον πληγωμένο νεαρό εαυτό μας.

Σύμφωνα με την Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία, το reparenting ορίζεται ως «μια θεραπευτική τεχνική κατά την οποία τα άτομα ωθούνται να προσφέρουν στον εαυτό τους γονεϊκές συμπεριφορές ή πράξεις που δεν τους παρείχαν οι ίδιοι οι γονείς τους».

Ο ψυχοθεραπευτής Noah Rothschild υποστηρίζει ότι το reparenting είναι η διαδικασία του να επανασυνδεθούμε με τις πεποιθήσεις και τα συναισθήματά που είχαμε ως παιδιά και να θεραπεύσουμε τα τραύματα που μας δημιούργησε η σχέση με τους γονείς μας στην παιδική ηλικία, αλλά και όσα προέκυψαν κατά τη διάρκεια της ανάπτυξής μας.

ΣΤΗΝ ΟΥΣΙΑ, ΤΟ REPARENTING ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΝΑ ΔΩΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΣΟΥ Ο,ΤΙ ΔΕΝ ΕΛΑΒΕΣ ΩΣ ΠΑΙΔΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ ΣΟΥ.

Ο ίδιος προσθέτει ότι τα παιδιά έχουν ανάγκη από μια στοργική, συναισθηματική σύνδεση με τους γονείς ή τους κηδεμόνες τους. Όταν το παιδί εισπράττει αυτή την άνευ όρων αγάπη, νιώθει ότι ο γονέας μπορεί να κατανοήσει και να μοιραστεί τα συναισθήματά του. Εάν αυτού του είδους η σύνδεση διακοπεί ή δεν δημιουργηθεί ποτέ, το παραμελημένο παιδί μπορεί να περάσει όλη την υπόλοιπη ζωή του ψάχνοντας την άνευ όρων αγάπη στους άλλους. Η συναισθηματική σύνδεση με τους γονείς, που προκύπτει στην πρώιμη παιδική ηλικία, μπορεί επίσης να δημιουργήσει ενοχές για γεγονότα ή περιστάσεις για τις οποίες ένα παιδί δεν ευθύνεται. Όλα αυτά μας «ζητάει» να αποκατασταθούν το πληγωμένο παιδί μέσα μας, ώστε να μπορέσει να προχωρήσει αρμονικά ως ενήλικας.

Εικονογράφηση: Χριστίνα Αβδίκου

Κάνε για τον εαυτό σου όσα δεν έκαναν οι γονείς σου για σένα

Στην ουσία, reparenting είναι το να δώσεις στον εαυτό σου ό,τι δεν έλαβες ως παιδί από τους γονείς σου. Είναι το να επιτρέψεις στο εσωτερικό σου παιδί να νιώσει ότι δεν περνάει απαρατήρητο, ότι το βλέπουν και το ακούνε, ότι σέβονται την προσωπικότητά του. Είναι η στιγμή που θα πρέπει να αφυπνίσεις τον εσωτερικό και έμπειρο γονέα μέσα σου, για να φροντίσει το παραμελημένο, εσωτερικό παιδί. Είναι η ώρα, δηλαδή, να γίνεις ο γονέας του εαυτού σου. Είναι περίπλοκο, αλλά είναι ο μοναδικός δρόμος για να αποκαταστήσεις τις βλάβες που μπορεί να έχεις από τα παιδικά σου χρόνια.

Μπορείς να ξεκινήσεις κάνοντας μικρά βήματα. Αρχικά, προσπάθησε να αφουγκραστείς και να δεχτείς τα συναισθήματά σου χωρίς να τα επικρίνεις, και επίτρεψε στον εαυτό σου να είναι ανοιχτός σε νέες ιδέες και ευκαιρίες, εξηγεί ο κλινικός ψυχολόγος Tirell De Gannes. Θα χρειαστεί να φιμώσεις τον αυστηρό σου εαυτό και να φέρεις στην επιφάνεια την πιο τρυφερή πλευρά σου, που θα φροντίσει και θα συμπονέσει το πληγωμένο παιδί που κρύβεται μέσα σου.

Τα 4 βασικά σημεία του reparenting

Το να γίνεις ο θεραπευτής γονιός του πληγωμένου εαυτού σου είναι ένα προσωπικό ταξίδι, εντούτοις η κλινική ψυχολόγος Nicole LePera στο βιβλίο της How to Do the Work, συνοψίζει την διαδικασία σε 4 βασικούς άξονες:

1. Διαχειρίσου τα συναισθήματά σου

Αυτό δεν σημαίνει ότι θα πάψεις να έχεις αρνητικά συναισθήματα. Ωστόσο, το να μπορείς να τα διαχειρίζεσαι με υγιή τρόπο είναι πολύ σημαντικό και ίσως κάτι που δεν έμαθες από τους γονείς σου σε παιδική ηλικία.

2. Αγάπα με μέτρο

Μπορεί να μην ακούγεται και τόσο ωραίο, αλλά είναι η στιγμή που θα πρέπει να οριοθετηθεί ακόμα και το μεγαλειώδες αυτό συναίσθημα της αγάπης. Επειδή πολλά εγκλήματα έχουν διαπραχθεί στο όνομα της «άνευ όρων» αγάπης, είναι απαραίτητο να μην ξεχνάς τον εαυτό σου, ακόμα κι όταν αγαπάς. Δεν είναι ανάγκη να αγκαλιάσεις κάποιον αγαπημένο άνθρωπο όταν δεν έχεις όρεξη. Δεν χρειάζεται να φας όλο σου το φαγητό ενώ έχεις χορτάσει, για να μην στεναχωρηθεί το πρόσωπο που μαγείρεψε για σένα. Ακούγονται τετριμμένα όλα αυτά, ωστόσο ταλαιπωρούν το μυαλό μας και μας θυμίζουν όσα μας έβαζαν να κάνουμε με το ζόρι ως παιδιά, για να αποδείξουμε την αγάπη μας στους άλλους.

3. Φρόντισε τον εαυτό σου

Εκτός από περιποιήσεις προσώπου και σώματος, καλό φαγητό και διασκέδαση (εννοείται πως είναι κι αυτά απαραίτητα), ίσως ήρθε η στιγμή να δεις τον εσωτερικό εαυτό σου. Δες τι πραγματικά πιστεύεις ότι στερήθηκες ως παιδί και πρόσφερέ το εσύ σε σένα. Για παράδειγμα, σου θυμίζει κάτι η φράση «έλα μωρέ δεν έχεις τίποτα» ενώ εσύ είχες χτυπήσει το γόνατό σου, έβλεπες το αίμα να τρέχει και χρειαζόσουν παρηγοριά από τους γονείς σου; Εάν ναι, τότε μην διστάζεις κάθε φορά που δεν νιώθεις καλά να δίνεις στον εαυτό σου μια αγκαλιά.

4. Ανακάλυψε ξανά την χαρά του παιδιού

Αυτός είναι ίσως ο πιο βασικός άξονας στη διαδικασία της επούλωσης των παιδικών τραυμάτων, σύμφωνα με την LePera. Η χαρά, το παιχνίδι, ο αυθορμητισμός και όλα τα χαρακτηριστικά που συνδέονται με την παιδική ηλικία ενδέχεται να μην καλλιεργήθηκαν από το γονεϊκό περιβάλλον. Πολλοί ενήλικες δεν ενθαρρύνουν τις έντονες αντιδράσεις ενθουσιασμού των παιδιών τους, συχνά δεν αποδέχονται την παιχνιδιάρικη διάθεσή τους (είτε από συντηρητισμό, είτε από κούραση, είτε από αδιαφορία) και δεν συμμετέχουν σε αυτό το συναίσθημα. Θυμάμαι τους γονείς μου να με επιπλήττουν στην παραλία, γιατί γελούσα πολύ δυνατά. Τα παιδιά που στερήθηκαν αυτόν τον ενθουσιασμό, ως ενήλικες δυσκολεύονται να νιώσουν δημιουργικοί και χαρούμενοι. Προσπαθούν να κρυφτούν πίσω από μια σοβαροφάνεια και βρίσκουν περιττό ή φοβούνται να εκφράσουν τη χαρά τους.

Εικονογράφηση: Χριστίνα Αβδίκου

Ξεκίνα να φροντίζεις το παραμελημένο παιδί μέσα σου

Η αλήθεια είναι ότι «το ποτάμι πίσω δεν γυρνάει». Δεν μπορείς να γυρίσεις στο παρελθόν και να αποτρέψεις τις βλαπτικές συμπεριφορές των γονιών σου ή να διαγράψεις τις κακές στιγμές που σε τραυμάτισαν. Μπορείς, όμως, να μειώσεις την επίδραση που έχει το παρελθόν στο παρόν σου.

Ξεκίνα, λοιπόν, με το να αναγνωρίσεις το πληγωμένο παιδί μέσα σου. Ο Rothschild υποστηρίζει ότι για να αναθρέψεις από την αρχή τον εαυτό σου, θα χρειαστεί να καλωσορίσεις το εσωτερικό σου παιδί στην ενήλικη ζωή σου.

Στη συνέχεια, θα χρειαστεί να εντοπίσεις και να καταγράψεις τα τραύματα που διαμόρφωσαν τον χαρακτήρα και τη συμπεριφορά σου. Αυτό το στάδιο, κατά τον Rothschild, είναι το πιο «βαρύ». Μπορεί να σου προκαλέσει θλίψη και θυμό, αλλά είναι σημαντικό να το περάσεις. Εδώ, οι περισσότεροι θέλουν να εγκαταλείψουν την προσπάθεια ή να επισπεύσουν την επίπονη διαδικασία. Είναι η ώρα που χρειάζεται συνήθως η παρέμβαση ενός ειδικού, ο οποίος θα μπορέσει να σε στηρίξει και να σου προσφέρει τα κατάλληλα «εργαλεία» για να προχωρήσεις. Ωστόσο, καθ’ όλη την διάρκεια της προσπάθειας μην διστάσεις να ζητήσεις βοήθεια, είτε από έναν επαγγελματία, είτε από κάποιο πρόσωπο του περιβάλλοντός σου.