Cindy Sherman: Ποια είναι η γυναίκα με τα χίλια πρόσωπα;

Εικαστικός και περφόρμερ μαζί, η Cindy Sherman μάς εμπνέει με τις μεταμορφώσεις της, τις οποίες μπορείς να δεις στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, καθώς θα σκέφτεσαι τους πολλαπλούς ρόλους της γυναίκας και το πώς αυτοί προβάλλονται στην κοινωνία μας.

Δεν θα μπορούσα να φανταστώ ποτέ ότι ένας άνθρωπος μπορεί να έχει τόσα πολλά πρόσωπα και να μεταμορφώνεται διαρκώς σε κάποιον άλλο, αν δεν γνώριζα τη Cindy Sherman μέσα από τα φωτογραφικά της έργα.

Η Sherman είναι μια Αμερικανίδα καλλιτέχνις που ισορροπεί ανάμεσα στην τέχνη της φωτογραφίας και της performance, επινοώντας ουσιαστικά ένα νέο μέσο καλλιτεχνικής έκφρασης.

Πέρασε τα παιδικά της χρόνια (τη δεκαετία του 1960) παίζοντας και μελετώντας για το σχολείο μπροστά σε μια ανοιχτή τηλεόραση, βλέποντας εκατοντάδες ταινίες, ακόμη και με την άκρη του ματιού της.

Αυτό όμως που στα μάτια των περισσότερων γονιών και ειδικών θα έμοιαζε με σπατάλη χρόνου, ανούσιο χάζεμα ή απόσπαση προσοχής, στο νου ενός δημιουργικού ανθρώπου μετουσιώθηκε σε έμπνευση για μια νέα μορφή τέχνης.

Ποια είναι η Cindy Sherman

Η Sherman ως παιδί διατηρούσε τα οικογενειακά φωτογραφικά άλμπουμ, αγαπώντας να κυκλώνει στις φωτογραφίες τους τον εαυτό της. Aντλώντας έμπνευση από ταινίες, άρχισε ως φοιτήτρια να μεταμορφώνεται σε διαφορετικές περσόνες και να φωτογραφίζεται.

Η ιδιόμορφη αυτή ενασχόλησή της, που αποτυπωνόταν με αριστοτεχνικό τρόπο στα φιλμ της και διερευνούσε θέματα κοινωνικής ταυτότητας, την καθιέρωσε σιγά σιγά ως πρωτοπόρο του μέσου στα τέλη της δεκαετίας του 1970.

Όλα αυτά τα έμαθα βλέποντας εντυπωσιασμένη την έκθεση με τα πρώιμα έργα της ένα κυριακάτικο πρωινό στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης. Σε αυτά, ένα σχεδόν ουδέτερο σαν καμβάς πρόσωπο (αυτό της καλλιτέχνιδας) και ένα ζευγάρι εκφραστικά μάτια με βλέμμα διαπεραστικό, γεννιούνται και συστήνονται ξανά και ξανά μέσα από τις μορφές εκατοντάδων διαφορετικών γυναικών.

Τι εκφράζουν τα διαφορετικά πρόσωπα της Sherman

Η Sherman γίνεται η μεσήλικη κυρία της μεγαλοαστικής κοινωνίας, το εργαζόμενο κορίτσι στους δρόμους της Νέας Υόρκης, η κουρασμένη νοικοκυρά, η αυτάρεσκη ερωμένη και τόσες άλλες γυναίκες, άλλοτε με μια γκροτέσκα προσέγγιση κι άλλοτε με ύφος που παραπέμπει στις ταινίες του Hollywood, την τηλεόραση ή τις διαφημίσεις και τα περιοδικά της εποχής.

Θέλει με αυτόν τον τρόπο να προβληματίσει για το πώς έχει εξελιχθεί η αναπαράσταση των γυναικών με την πάροδο του χρόνου, πώς έχουν αλλάξει οι κοινωνικές προσδοκίες και ποιο ρόλο θα μπορούσε να έχει η τέχνη στη διαμόρφωση ή την αμφισβήτηση των πολιτισμικών αντιλήψεων. Αλλά κυρίως να ασκήσει κριτική στους παραδοσιακούς ρόλους και την ταυτότητα των φύλων.

Τι θα θυμάμαι από την έκθεση

Η καλλιτέχνιδα δουλεύει μόνη της στο στούντιο, αναλαμβάνοντας η ίδια τον ρόλο της μακιγιέζ, της κομμώτριας, της στυλίστριας και της σκηνοθέτιδας, καθώς μεταμορφώνεται στους επινοημένους χαρακτήρες που απαθανατίζει στις φωτογραφίες της.

Έχει ενδιαφέρον το περιστατικό με το περιοδικό τέχνης Artforum, το οποίο ανέθεσε το 1981 στη Sherman να δημιουργήσει νέες εικόνες – πρόσκληση που οδήγησε στη σειρά φωτογραφιών Centerfolds. Με ξεκάθαρες αναφορές σε ερωτικές εικόνες που συνήθως συναντούσε κανείς σε ανδρικά περιοδικά της εποχής, η Sherman αμφισβήτησε το διαδεδομένο τρόπο κατανάλωσης εικόνων, εστιάζοντας στην ηδονοβλεπτική ματιά του θεατή.

Το περιοδικό δεν δημοσίευσε ποτέ τις συγκεκριμένες φωτογραφίες από φόβο για τις αντιδράσεις της κοινής γνώμης. Πλέον, αποτελούν μία από τις πιο γνωστές σειρές έργων της Sherman και εκτίθενται μέχρι τις 4 Νοεμβρίου στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης στο Κολωνάκι.

Στην έκθεση παρουσιάζονται επίσης:

Η πλήρης η σειρά 70 ασπρόμαυρων φωτογραφιών Untitled Film Stills (1977-1980), στην οποία η Sherman αντλεί έμπνευση από το Hollywood της δεκαετίας του 1950 και του 1960, τα φιλμ νουάρ, τις B movies και τις ταινίες του ανεξάρτητου ευρωπαϊκού κινηματογράφου, για να «μιλήσει» για τους ρόλους των φύλων, τον φεμινισμό και την αναπαράσταση.
Η σειρά Rear Screen Projections (1980), στην οποία εφάρμοσε την τεχνική που χρησιμοποιούσε συχνά ο Άλφρεντ Χίτσκοκ. Οι συγκεκριμένες φωτογραφίες δημιουργήθηκαν εξολοκλήρου στο στούντιο, με την ίδια να συνεχίζει να έχει τον ρόλο του μοντέλου, και παρουσιάζουν έντονα το στοιχείο του τεχνάσματος, θολώνοντας τα όρια της πραγματικότητας και αφήνοντας την αφήγηση των σκηνών σκόπιμα ασαφή.
Η σειρά Color Studies (1981-1982) περιλαμβάνει κάθετα έργα μεγάλης κλίμακας, στα οποία γίνεται εμφανής ο πειραματισμός της Sherman με το χρώμα και τη σκιά. Πρόκειται, και σε αυτή την περίπτωση, για επινοημένες εικόνες που φέρνουν σε πρώτο πλάνο τα εύθραυστα όρια ανάμεσα στο τι είναι πραγματικό και τι τεχνητό, καλύπτοντας και αποκαλύπτοντας τα θέματα των λήψεων μέσω της σκιάς και του φωτός.

Η δική μας πρόταση

Αν θέλετε να γνωρίσετε τη γυναίκα με τα 1000 πρόσωπα μέσα από τα έργα της, δεν έχετε παρά να επισκεφτείτε την έκθεση. Ξεκινήστε όπως προτείνουν οι επιμελητές της με το 20λεπτο απόσπασμα για τη Cindy Sherman από την ταινία με τίτλο Transformation, μια παραγωγή του 2009. Πρόκειται για μια ανασκόπηση επιλεγμένων έργων της Sherman και της δημιουργικής διαδικασίας που ακολουθεί για περισσότερα από 40 χρόνια, που αποτελεί την ιδανικότερη εισαγωγή στην έκθεση.

Τέλος, αξίζει να κάνετε μια στάση στην Πτέρυγα της Νεοφύτου Δούκα, όπου παρουσιάζεται μια μικρή αρχαιολογική έκθεση με τίτλο Οι πολλαπλοί ρόλοι της γυναίκας στην Aρχαιότητα. Μέσα από τις μόνιμες εκθέσεις του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης.

Η έκθεση έχει θέμα τους πολυδιάστατους και πολυσχιδείς ρόλους της γυναίκας στην αρχαιότητα όπως αυτοί καταγράφονται μέσα από αρχαιότητες των μόνιμων εκθέσεων του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης και αποτελεί μια καλή ευκαιρία να επισκφτείτε το μουσείο και με παιδιά εφηβικής ηλικίας.

Η έκθεση «Cindy Sherman at Cycladic: Πρώιμα έργα», στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης (Μέγαρο Σταθάτου, Βασσ. Σοφίας και Ηροδότου) θα διαρκέσει μέχρι τις 4 Νοεμβρίου. Περισσότερες πληροφορίες για τα εισιτήρια και τις ημέρες των ξεναγήσεων μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα του μουσείου.

Έμπνευση

7 ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ ΜΠΑΛΕΤΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ

TAGS:

CINDY SHERMAN: ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΧΙΛΙΑ ΠΡΟΣΩΠΑ;