ΟΙ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ ΣΤΟ ΠΑΙΔΙ ΣΟΥ, ΓΙΑ ΝΑ ΤΟ ΒΟΗΘΗΣΕΙΣ ΝΑ «ΑΝΟΙΧΤΕΙ»

Υπάρχουν πιο ευφάνταστες ερωτήσεις από το «πώς πήγε το σχολείο σήμερα», που θα βοηθήσουν το παιδί σου να «ανοιχτεί» και να μοιραστεί μαζί σου όσα συμβαίνουν εκεί και μπορεί να το απασχολούν. Ποιες είναι αυτές;

Υπάρχουν δύο τύποι παιδιών: Αυτά που μόλις επιστρέφουν από το σχολείο θα σου πουν ό,τι μικρό ή μεγάλο τους συνέβη και αυτά που σε κάθε ερώτηση θα απαντήσουν μονολεκτικά. Θα έλεγαν πως η μέρα τους πήγε «καλά», ακόμη και αν στο προαύλιο είχε προσγειωθεί εξωγήινος.

Για έναν γονιό που θέλει να γνωρίζει πώς περνά και πώς νιώθει το παιδί του τις ώρες που δεν είναι στο σπίτι ή θέλει με αφορμή περιστατικά της ημέρας να ανοίξει συζητήσεις για τη φιλία, τις συγκρούσεις, τον συναγωνισμό, το να έχει ένα παιδί που δεν θα μιλήσει για τη μέρα του μπορεί να είναι ιδιαίτερα δυσάρεστο και να μπλοκάρει την επικοινωνία.

Στο βιβλίο της 13 Things Mentally Strong Parents Don't Do η ψυχοθεραπεύτρια Amy Morin εξηγεί πώς η συνηθισμένη ερώτηση «πώς πήγε το σχολείο» δεν βοηθά τα παιδιά να ανοιχτούν, αλλά τα οδηγεί στη μονολεκτική απάντηση «καλά». Η συγγραφέας προτείνει 7 ευφάνταστες και δημιουργικές ερωτήσεις, που μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά -ιδιαίτερα αυτά που δεν είναι τόσο ομιλητικά- να μπουν στην διαδικασία να σκεφτούν, να αξιολογήσουν την ημέρα τους και να μιλήσουν για αυτήν. Μπορούν, επίσης, να κάνουν τους γονείς να αναπτύξουν μια πιο ουσιαστική επικοινωνία με τα παιδιά τους.

#1 Ποια ήταν η πιο καλή στιγμή της μέρας σου σήμερα;

Με την ερώτηση αυτή το παιδί σου θα θυμηθεί όσα συνέβησαν μέσα στη μέρα και θα τα αξιολογήσει. Ιδιαίτερα αν έχεις ένα παιδί που τείνει να φέρνει στο νου του τα αρνητικά, αυτή η ερώτηση θα το κάνει να σκεφτεί τι καλό συνέβη και να συνειδητοποιήσει πως σε κάθε μέρα μπορεί να βρει κάτι θετικό.

#2 Έγινε τίποτα που σε ξάφνιασε σήμερα;

Για να απαντήσει στην ερώτηση αυτή το παιδί, θα πρέπει να σκεφτεί αν κάτι ασυνήθιστο ή αναπάντεχο συνέβη μέσα στη μέρα του. Μια πληροφορία που μάλλον δεν θα ερχόταν στο μυαλό του αν του έκανες την κοινότυπη ερώτηση «πώς πήγε το σχολείο».

#3 Αισθάνθηκες περήφανος για κάποιον σήμερα;

Μπορεί να είναι ο συμμαθητής που τα πήγε καλά στο τεστ ή ο φίλος που έβαλε γκολ στο ποδόσφαιρο. Με αυτή την ερώτηση το παιδί μαθαίνει να χαίρεται με τις επιτυχίες των άλλων και να μην αναπτύσσει ανταγωνιστικές σχέσεις με τους συμμαθητές και τους φίλους του.

Εικονογράφηση: Χριστίνα Αβδίκου

#4 Υπήρξε κάποια στιγμή που σε έκανε να αισθανθείς περήφανος;

Εκτός από το να νιώθουν περήφανα για τους άλλους, τα παιδιά πρέπει να μάθουν να νιώθουν καλά με τον εαυτό τους, ακόμη και για τις πιο απλές πράξεις θάρρους ή καλοσύνης. Το ότι υπερασπίστηκαν έναν συμμαθητή ή το ότι μοιράστηκαν το κολατσιό τους με έναν φίλο, όλα αυτά μπορούν να ενισχύσουν την αυτοπεποίθηση και την αυτοεκτίμησή τους.

#5 Τι θα έκανε την ημέρα σου καλύτερη;

Με την ερώτηση αυτή το παιδί μπορεί να εκφράσει ό,τι το αναστάτωσε, το έκανε να νιώσει άσχημα ή το δυσκόλεψε. Ταυτόχρονα, το ενθαρρύνει να σκεφτεί λύσεις, αλλά και τι θα μπορούσε να κάνει διαφορετικά, ώστε να μην ξαναβρεθεί στην ίδια θέση.

#6 Έμαθες τίποτα ενδιαφέρον σήμερα;

Είναι η καλύτερη εναλλακτική του «πώς πήγες στο διαγώνισμα». Αυτή η ερώτηση χρωματίζει θετικά την υγιή περιέργεια, την διάθεση για νέα γνώση και μάθηση και ενθαρρύνει το παιδί να αποκαλύψει τα μαθήματα και τα θέματα που το παθιάζουν.

#7 Έκανες σήμερα κάποιο λάθος που σε έμαθε κάτι;

Είναι σημαντικό τα παιδιά να καταλάβουν ότι το να κάνεις λάθη δεν είναι κάτι για το οποίο πρέπει να ντρέπεσαι, ούτε δείγμα χαμηλής ευφυΐας. Κάνοντας τα λάθη και τις αποτυχίες να φαίνονται φυσιολογικά, το παιδί θα μάθει να αναλαμβάνει τις ευθύνες του και να μαθαίνει από τις αστοχίες του.

Δημιούργησε ένα ένα περιβάλλον που βοηθά την επικοινωνία

• Εφάρμοσε τις αρχές της ενεργητικής ακρόασης: Δείξε γνήσιο ενδιαφέρον, διατηρώντας οπτική επαφή και απαντώντας θετικά σε ό,τι το παιδί έχει να πει.
• Επίλεξε τον σωστό χρόνο: Το παιδί μπορεί να μην θέλει να μιλήσει αμέσως μόλις επιστρέψει στο σπίτι. Μπορεί να διαπιστώσεις ότι είναι καλύτερα να μιλήσετε αφού έχει χαλαρώσει λίγο ή πιο αργά το βράδυ.
• Μην το βομβαρδίζεις με ερωτήσεις: Μην κάνεις πάρα πολλές ερωτήσεις, γιατί το ενδιαφέρον σου μπορεί να αρχίσει να μοιάζει με ανάκριση.
• Δώσε το καλό παράδειγμα: Μοιράσου κι εσύ γεγονότα από τη μέρα σου, δείχνοντας ότι είναι εντάξει να μιλάς τόσο για τα θετικά όσο και για τα αρνητικά που συμβαίνουν.
• Μην σπεύσεις να του δώσεις συμβουλές: Αντιστάσου στην παρόρμηση να πεις στο παιδί σου τι πρέπει να κάνει, αν σου πει ότι αντιμετώπισε κάποιο πρόβλημα. Ρώτησε το τι σκοπεύει να κάνει.
• Μίλησέ του κατά τη διάρκεια μιας δραστηριότητας: Το να το κοιτάς κατάματα μπορεί να του δημιουργήσει πίεση. Ίσως είναι πιο εύκολο να μιλήσει, όταν π.χ. ζωγραφίζει ή όταν κάνετε μια δουλειά μαζί.

Την επόμενη φορά που θα μαζευτείτε γύρω από το οικογενειακό τραπέζι, μπορείς να δοκιμάσεις να κάνεις κάποιες από αυτές τις ερωτήσεις. Κάθε μία από αυτές μπορεί να γίνει η αρχή μιας πολύ ενδιαφέρουσας συζήτησης.