ΕΙΝΑΙ ΑΝΘΥΓΙΕΙΝΑ ΤΑ ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΑ ΤΡΟΦΙΜΑ;

Ο βιοχημικός Θεόδωρος Πρεβεδώρος εξηγεί γιατί δεν μπαίνουν όλα τα κατεψυγμένα τρόφιμα στην ίδια διατροφική μοίρα.

Στην κατάψυξη του ψυγείου μου θα βρεις διάφορες αντικρουόμενες επιλογές: Μπρόκολο, πατάτες, έτοιμες πίτσες, έτοιμες πίτες, κοτομπουκιές, φιλέτα ψαριού, κρέας από τον χασάπη και παγωτό (χωρίς ζάχαρη). Πρόκειται κατά κανόνα για τα τρόφιμα στα οποία καταφεύγω όταν δεν έχω φρέσκα και θέλω να ετοιμάσω ένα γρήγορο γεύμα. Και στο μυαλό μου τα περισσότερα από αυτά είναι κάπως υγιεινά. Είναι όντως;

Οι περισσότεροι από εμάς περιλαμβάνουμε στη διατροφή μας και ορισμένα κατεψυγμένα τρόφιμα. Αποτελούν μία εύκολη και σε γενικές γραμμές οικονομική λύση, ενώ ορισμένα «πλασάρονται» και ως υγιεινά. Ωστόσο, ο Θεόδωρος Πρεβεδώρος, βιοχημικός MSc, επισημαίνει στο OW πως «δεν αποτελούν και την πιο υγιεινή λύση». Ο ίδιος εξηγεί:

«Για να μπορέσουν να διατηρήσουν γεύση, υφή αλλά και ποιότητα, πολλά κατεψυγμένα προϊόντα περιέχουν συντηρητικά, όπως η βουτυλιωμένη υδροξυανισόλη (BHA) και το βουτυλιωμένο υδροξυτολουόλιο (BHT), έτσι ώστε να εμποδίζεται η οξείδωση του λίπους. Τα πρόσθετα αυτά, παρότι ανήκουν στα "ασφαλή" δεν παύουν να έχουν αρνητικές συνέπειες για την υγεία μας. Επιπλέον, τα ενισχυτικά γεύσης όπως το γλουταμινικό νάτριο (MSG), που χρησιμοποιούνται συνήθως σε κατεψυγμένα γεύματα, μπορούν να προκαλέσουν πονοκεφάλους και ναυτία σε ευαίσθητα άτομα. Παράλληλα, τεχνητές χημικές ουσίες όπως τα φωσφορικά άλατα και τα νιτρικά άλατα, τα οποία προστίθενται για τη διατήρηση της υφής και του χρώματος, μακροπρόθεσμα επιβαρύνουν την υγεία».

iStock

Πίτσα: Κατεψυγμένη ή delivery;

Ο κ. Πρεβεδώρος συνιστά delivery: «Είμαι βέβαιος ότι η ζύμη στην πίτσα που θα παραγγείλουμε δεν ετοιμάζεται εκείνη τη στιγμή. Ωστόσο, θεωρητικά τα υπόλοιπα υλικά της προστίθενται εκείνη τη στιγμή και ψήνονται επί τόπου, συνεπώς υπάρχει μικρότερο "ποσοστό" κατεψυγμένου τροφίμου στο σύνολο. Κάποια συντηρητικά, δηλαδή, που απαιτούνται επιπλέον για συστατικά όπως το μπέικον δεν είναι απαραίτητο να υπάρχουν σε μια πίτσα που παραγγέλνουμε».

Σφολιατοειδή: Να πάρω κατεψυγμένα αντί να ανοίξω φύλο;

«Το άνοιγμα φύλλου είναι πλέον δραστηριότητα προς εξαφάνιση», λέει ο βιοχημικός. «Προσωπικά δεν ξέρω κάποιον που να ανοίγει φύλλο, ενώ σε όλα τα ψυγεία υπάρχει τουλάχιστον ένα κατεψυγμένο προϊόν. Τα συγκεκριμένα προϊόντα, όπως η σφολιάτα και οι πίτες, μπορεί να είναι βολικά, αλλά περιέχουν υψηλά επίπεδα κορεσμένων λιπαρών και τρανς λιπαρών. Συχνά έχουν συντηρητικά όπως σορβικό κάλιο και τεχνητά αρώματα για να παρατείνουν τη διάρκεια ζωής, τα οποία συσσωρευτικά δημιουργούν πιθανούς κινδύνους για την υγεία. Επιπλέον, η διατροφική αξία αυτών των αρτοσκευασμάτων είναι συνήθως χαμηλότερη από αυτή των σπιτικών εκδόσεων, καθώς συχνά δεν έχουν φρέσκα υλικά και έχουν πολλές θερμίδες. Από τη στιγμή, όμως, που ο σύγχρονος τρόπος ζωής δεν επιτρέπει το συχνό άνοιγμα φύλλου, προσπαθήστε να επιλέγετε συσκευασίες που δεν αναγράφουν ότι περιέχουν υδρογονωμένα έλαια (δύσκολο)».

iStock

Κοτομπουκιές και φιλέτα ψαριού: Τα αγαπημένα των παιδιών

«Οι κατεψυγμένες κοτομπουκιές και τα φιλετάκια ψαριού είναι εξαιρετικά δημοφιλή στα παιδιά, ενώ και οι γονείς που δεν έχουν πολύ χρόνο για να ετοιμάσουν κάποιο δείπνο τα επιλέγουν για ευκολία», λέει ο κ. Πρεβεδώρους. «Ωστόσο, σαν επιλογή σίγουρα δεν είναι η πιο υγιεινή. Τα προϊόντα αυτά περιέχουν φωσφορικά άλατα και συντηρητικά όπως το βενζοϊκό νάτριο, τα οποία μπορεί να συμβάλουν στην υψηλή αρτηριακή πίεση και τη βλάβη των νεφρών όσο περισσότερο καταναλώνονται. Επιπλέον, το πανάρισμα που γίνεται προσθέτει αρκετούς επεξεργασμένους υδατάνθρακες και μη υγιεινά λίπη. Είναι, δηλαδή, πλούσια σε θερμίδες αλλά φτωχά σε θρεπτικά».

Τι καλύτερες εναλλακτικές έχουμε για γρήγορο βραδινό γεύμα; «Κάθε φορά που με ρωτάνε γονείς, προτείνω κάτι σε φρεσκοκομμένη σαλάτα ή κάποιες σούπες, οι οποίες απαιτούν ίδιο περίπου χρόνο. Αλλιώς, κάποιες μπάρες που παρασκευάζονται μία φορά την εβδομάδα και μπορούν να διατηρηθούν είναι εξίσου καλές επιλογές. Αν η κατανάλωσή κοτομπουκιών 2-3 φορές τον μήνα δεν μπορεί να αποφευχθεί, θα μπορούσε να είναι το γεύμα για μια βραδιά ταινίας ή κάποια πιο ιδιαίτερη περίσταση».

Σε γενικές γραμμές, πάντως, τονίζει ότι «είναι σημαντικό η κατανάλωσή τους να είναι όσο το δυνατόν μικρότερη, και ειδικά στα μικρά παιδιά. Αν μπορούν μάλιστα να συνδυάζονται με κάποια φρέσκια σαλάτα ή να αποτελούν ένα μικρό μέρος του γεύματος, ακόμη καλύτερα. Όσον αφορά τα παιδιά, που τα ζητούν πολύ (για παράδειγμα τις κοτομπουκιές) καλό θα είναι να τους εμφυσήσουμε από μικρή ηλικία, ότι πρόκειται για κάτι που καταναλώνουμε σε ειδικές περιπτώσεις, όπως σε πάρτυ ή σε περιπτώσεις που ο χρόνος δεν αρκεί για κάτι πιο υγιεινό».

Έχουν θρεπτική αξία τα κατεψυγμένα φρούτα και λαχανικά;

«Τα κατεψυγμένα φρούτα και λαχανικά μπορεί να είναι εξίσου θρεπτικά με τα φρέσκα, ωστόσο είναι σημαντικό να καταψύχονται αμέσως μετά τη συγκομιδή, ώστε να διατηρούν όσο το δυνατόν περισσότερες από τις βιταμίνες και τα μέταλλα τους. Αυτό δεν σημαίνει, βέβαια, ότι σε πολλά από αυτά δεν προστίθενται σάκχαρα ή αλάτι. Όσον αφορά τα θρεπτικά συστατικά όπως η βιταμίνη C, μειώνονται ελαφρώς κατά τη διαδικασία κατάψυξης, αλλά η διαφορά συνήθως είναι μικρή», απαντά ο ειδικός.

Στο σημείο αυτό συζητάμε ότι τα κατεψυγμένα φρούτα και λαχανικά προσφέρονται ως μια οικονομική επιλογή, ειδικά όταν τα φρέσκα προϊόντα είναι εκτός εποχής. «Εδώ πρέπει να πούμε ότι, ενώ τα κατεψυγμένα προϊόντα είναι βολικά και γενικά ασφαλή, μπορούν να επιμολυνθούν με βακτήρια που προκαλούν τροφιμογενείς ασθένειες, όπως η Listeria monocytogenes ή η Salmonella. Και υπάρχουν πολλά παραδείγματα στο παρελθόν με ανακλήσεις κατεψυγμένων προϊόντων», συμπληρώνει ο ίδιος.

Ποιο κατεψυγμένο τρόφιμο δεν θα επέλεγε ποτέ;

Ο κ. Πρεβεδώρος λέει ότι αν έπρεπε να επιλέξει μια κατηγορία κατεψυγμένων τροφίμων που θα απέφευγε αυτή θα ήταν τα κατεψυγμένα θαλασσινά, όπως οι παναρισμένες γαρίδες. «Παρά το γεγονός ότι οι έλεγχοι και η ασφάλεια κατά την τυποποίηση είναι αυστηροί, θα πρότεινα να είναι η τελευταία επιλογή. Πάντως, σε γενικές γραμμές ο κανόνας είναι: ό,τι μπορούμε να αποφύγουμε είναι προς όφελός μας».

iStock

Τι έχει νόημα να υπάρχει πάντα στον ψυγειοκαταψύκτη μας;

«Κάποια φρούτα, όπως διάφορα είδη μούρου (μύρτιλλα, σμέουρα κλπ) μπορούμε να τα προτιμούμε», λέει ο ειδικός.

«Από εκεί και πέρα, ανάλογα με τις γευστικές προτιμήσεις κάθε νοικοκυριού, θα πρότεινα να υπάρχει μόνο ό,τι αρέσει πολύ και είναι δύσκολο να παρασκευάζεται συχνά. Αν το πρόβλημα είναι ο χρόνος για μαγείρεμα, τότε είναι προτιμότερο να μαγειρεύεται περισσότερη ποσότητα, ώστε να διαρκέσει για 2 ημέρες. Το μαγειρεμένο φαγητό που διατηρείται στο ψυγείο μπορεί να χάνει ποιοτικά χαρακτηριστικά με το πέρασμα του χρόνου, αλλά παραμένει ανώτερο από το κατεψυγμένο».