Ο ΕΝΑΣ ΚΑΙ ΜΟΝΑΔΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ ΠΟΥ ΣΕ ΚΑΝΕΙ ΝΑ ΑΝΑΒΑΛΛΕΙΣ

Ίσως έχεις ακούσει ότι φταίει η τεμπελιά ή η κακή διαχείριση του χρόνου. Λάθος! Ο αληθινός λόγος που σε κάνεις να αναβάλλεις είναι άλλος, όπως αποκαλύπτει ψυχολόγος.

Έρευνες δείχνουν ότι σχεδόν ένας στους τέσσερις ανθρώπους αναβάλλει κάποια εργασία του σε μόνιμη βάση. Τα ποσοστά είναι ακόμη υψηλότερα μεταξύ των φοιτητών, με το 50% να αναβάλλει τακτικά και το 80-95% να αναβάλλει περιστασιακά. Επειδή η αναβλητικότητα είναι τόσο συνηθισμένη, τείνουμε να υποτιμούμε τη σημασία και τις αρνητικές της συνέπειες. Να τη θεωρούμε σαν κάτι που απλά συμβαίνει και δεν χρειάζεται να το κάνουμε μεγάλο ζήτημα.

Σύμφωνα με την ψυχολόγο Fuschia Sirois, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Durham, οι επιστημονικές μελέτες ορίζουν την αναβλητικότητα ως ένα είδος καθυστέρησης που είναι εκούσια, περιττή και αφορά μια σημαντική εργασία που σκόπευες να κάνεις. Περιγράφει τις περιπτώσεις όπου αναβάλλεις μια εργασία παρά το γεγονός ότι γνωρίζεις ότι πρόκειται να έχει αρνητικές συνέπειες σε σένα και σε άλλους.

Είναι σύνηθες οι άνθρωποι να εκπλήσσονται όταν μαθαίνουν πόσο εξουθενωτική και επιβλαβής μπορεί να γίνει η αναβλητικότητα για την ζωή τους.

iStock

Σε ομιλία της στο TED, η Sirois αναφέρει πως σε μελέτη που έγινε σε περισσότερους από 22.000 εργαζόμενους στις ΗΠΑ, όσοι ήταν αναβλητικοί για χρόνια είχαν μεγαλύτερη εργασιακή αστάθεια και χαμηλότερα ετήσια εισοδήματα. Έρευνες που έχουν γίνει τα τελευταία 20 και πλέον χρόνια έχουν επίσης διαπιστώσει ότι η αναβλητικότητα συνδέεται με κακή σωματική και ψυχική υγεία.

Όπως εξηγεί η Sirois, η πιο συνήθης παρανόηση σχετικά με την αναβλητικότητα είναι ότι κάποιος αναβάλλει λόγω τεμπελιάς ή κακής διαχείρισης του χρόνου. Αυτό είναι κάτι που δεν ισχύει. Όταν κάποιος τεμπελιάζει δεν κάνει απολύτως τίποτε, ενώ αυτός που αναβάλλει μια εργασία ασχολείται με μια σειρά από πράγματα, εκτός από αυτή τη μία σημαντική δουλειά που δεν μπορεί να πείσει τον εαυτό του να κάνει. Όσο για την κακή διαχείριση του χρόνου, αυτή είναι σύμπτωμα της αναβλητικότητας και όχι η αιτία της.

Ποιος είναι ο ένας και μοναδικός λόγος που σε κάνει να αναβάλλεις

Για την επιστήμη της ψυχολογίας όλες οι συμπεριφορές έχουν ένα κίνητρο. Όσον αφορά την αναβλητικότητα, το κίνητρο αυτό είναι η αποφυγή των αρνητικών συναισθημάτων. Η αναβλητικότητα ξεκινά όταν έχουμε να κάνουμε μια εργασία που τη θεωρούμε δυσάρεστη αλλά είμαστε υποχρεωμένοι να κάνουμε. Την αναβάλλουμε σε μια προσπάθεια να ανακουφιστούμε από τα αρνητικά συναισθήματα που μας προκαλεί η σκέψη ότι πρέπει να ασχοληθούμε και να αναμετρηθούμε μαζί της.

Συνεπώς, η αναβλητικότητα δεν έχει να κάνει απαραίτητα με την αποφυγή της συγκεκριμένης εργασίας. Στην πραγματικότητα έχει να κάνει με την αποφυγή των αρνητικών συναισθημάτων που συνδέουμε με αυτή την εργασία. Έχεις να κάνεις κάτι που σε αγχώνει, το έχεις συνέχεια στον νου σου, αλλά αισθάνεσαι ότι δεν μπορείς να διαχειριστείς αυτά τα συναισθήματα τη δεδομένη στιγμή. Οπότε, τι κάνεις; Αφήνεις αυτή την εργασία στην άκρη και πετυχαίνεις μια άμεση ανακούφιση.

Αυτή η ανακούφιση δεν διαρκεί πολύ γιατί σε λίγο αντικαθίσταται από το αίσθημα της ενοχής, της ντροπής και της αυτοκατηγορίας που σου προκαλεί η σκέψη ότι απογοήτευσες τον εαυτό σου και τους άλλους. Αυτού του είδους οι αρνητικές σκέψεις και τα συναισθήματα δεν σε παρακινούν πραγματικά να αναλάβεις δράση. Έρευνες έχουν διαπιστώσει ότι το μόνο που κάνουν είναι να προσθέτουν ένα επιπλέον επίπεδο αρνητικών συναισθημάτων σε μια δουλειά που ήδη σε κάνει να αισθάνεσαι δυσάρεστα, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο που αυξάνει τις πιθανότητες να συνεχίσεις να αναβάλλεις τη συγκεκριμένη εργασία.

iStock

Σε πολλές περιπτώσεις, όταν το άτομο πάψει να αναβάλλει και κάνει τη δουλειά, μπορεί να διαπιστώσει ότι στην πραγματικότητα δεν ήταν τόσο χρονοβόρα, απογοητευτική ή δύσκολη όσο φανταζόταν. Κάποιες φορές μπορεί να ήταν ακόμη και απολαυστική. Όπως αναφέρει η Sirois, «πολυάριθμες μελέτες έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι τείνουν να υπερεκτιμούν το πόσο άσχημα θα νιώσουν όταν βρεθούν σε μια δύσκολη κατάσταση. Οι άνθρωποι δεν είμαστε πολύ καλοί στο να προβλέπουμε τις μελλοντικές συναισθηματικές μας καταστάσεις και για πολλούς αυτή η λανθασμένη συναισθηματική πρόβλεψη μπορεί να προκαλέσει αναβλητικότητα».

Η λύση για να σταματήσεις να αναβάλλεις

Μια τεκμηριωμένη ψυχολογικά προσέγγιση για να μπορέσει κανείς να σταματήσει να αναβάλλει είναι να βλέπει όλα τα πράγματα που έχει να κάνει υπό το πρίσμα της εξέλιξης και να προσπαθεί να τους δώσει ένα νόημα. Να αναρωτηθεί: Γιατί αυτό είναι πολύτιμο για μένα; Πώς είναι σημαντικό; Τι θα μάθω για τον εαυτό μου κάνοντας αυτή την εργασία;

Αυτό θα τον βοηθήσει να ενεργοποιήσει θετικά συναισθήματα σχετικά με τη συγκεκριμένη η εργασία ή να βάλει σε ένα νέο πλαίσιο αρνητικά συναισθήματα που μπορεί να έχει.

Αυτό που δεν πρέπει επίσης να ξεχνάς είναι να έχεις κατανόηση και να συγχωρείς τον εαυτό σου και τους άλλους όταν αναβάλλουν. Με αυτόν τον τρόπο θα μπορέσεις να βγεις γρήγορα από τον φαύλο κύκλο της ενοχής και των αρνητικών συναισθημάτων, και να προχωρήσεις παρακάτω αναλαμβάνοντας δράση.

Βρείτε εδώ τα audio articles που είναι διαθέσιμα αυτή τη στιγμή.

Για να ακούτε τα άρθρα του OW που είναι διαθέσιμα σε ηχητική μορφή, μπορείτε να μας ακολουθήσετε σε Spotify και σε Apple Podcasts.