ΠΩΣ «ΞΕΠΕΡΑΣΕ» ΤΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΝΑΣ ΜΟΥΣΙΚΟΣ

Μια χορωδία εξειδικευμένη στην αποκατάσταση εγκεφαλικών επεισοδίων έκανε τον Αμερικανό μουσικό Ron Spitzer να τραγουδήσει ξανά και να ανακτήσει σε μεγάλο βαθμό την ομιλία του. Οι ερευνητές τώρα προσπαθούν να αποδείξουν το πώς.

Τον Ron Spitzer μάλλον δεν τον έχεις ακουστά, όμως στην τοπική μουσική βιομηχανία των ΗΠΑ ήταν ένας αρκετά γνωστός μουσικός στα 80s και τα 90s. Έπαιζε μπάσο και ντραμς σε διάφορα ροκ συγκροτήματα, όπως οι Tot Rocket and the Twins, οι Western Eyes και οι Band of Susans.

Ορισμένες φορές τραγουδούσε και έγραφε τραγούδια, έκανε περιοδείες και ηχογραφούσε άλμπουμ, ενώ, ακόμη κι όταν τα συγκροτήματα διαλύθηκαν, εκείνος συνέχισε να κάνει μουσική με φίλους.

Δυστυχώς, ένα εγκεφαλικό επεισόδιο που υπέστη το 2009 καθήλωσε τον Spitzer σε αναπηρικό αμαξίδιο, παραλύοντας εν μέρει το αριστερό χέρι και πόδι του. Αναγκάστηκε τότε να χαρίσει το drum kit του και να αφήσει στην άκρη το μπάσο του. Η φωνή του καλά καλά δεν έβγαινε.

AP Photo Andres Kudacki

Τα πράγματα όμως πήραν μια απροσδόκητα ελπιδοφόρα τροπή χάρη σε μια θεραπευτική χορωδία: τη χορωδία για άτομα που αναρρώνουν από εγκεφαλικό επεισόδιο η οποία συναντιέται στο Louis Armstrong Center for Music and Medicine στο Mount Sinai στη Νέα Υόρκη κάθε εβδομάδα. Εκεί ο Spitzer βρήκε τη φωνή του, κυριολεκτικά. Πώς συνέβη αυτό;

Πώς η μουσική «φωτίζει» τον εγκέφαλο;

Οι επιστήμονες μελετούν τα πιθανά οφέλη της μουσικής για άτομα με άνοια, τραυματικές εγκεφαλικές βλάβες, νόσο του Πάρκινσον και εγκεφαλικό επεισόδιο. Τα πορίσματα των μελετών τους δείχνουν ότι η μουσική φωτίζει πολλαπλές περιοχές του εγκεφάλου, καθώς ενισχύει τις νευρικές συνδέσεις μεταξύ των περιοχών που αφορούν τη γλώσσα, τις αναμνήσεις, τα συναισθήματα και την κίνηση.

«Η μουσική φαίνεται να αυξάνει τα επίπεδα μιας συγκεκριμένης πρωτεΐνης στον εγκέφαλο που είναι σημαντική για τη δημιουργία νέων συνδέσεων μεταξύ των νευρώνων. Θα τολμούσα να πω ότι αυξάνει την πιθανότητα ο εγκέφαλος να επανακαλωδιωθεί», δήλωσε ο Dr Preeti Raghavan, ειδικός αποκατάστασης εγκεφαλικού επεισοδίου στο Johns Hopkins Medicine και εθελοντής στην Αμερικανική Εταιρεία Αποκατάστασης Εγκεφαλικών Επεισοδίων (American Stroke Association).

AP Photo Andres Kudacki

Χορωδίες όπως αυτή προσφέρουν την ελπίδα της θεραπείας μέσω της μουσικής, ενώ παρέχουν επίσης κοινωνικοποίηση και συντροφιά, αφού αποτελούν ένα μέρος όπου οι επιζώντες ενός εγκεφαλικού δεν χρειάζεται να εξηγήσουν τους περιορισμούς τους.

Εγκεφαλικό και τραγούδι

Τα εγκεφαλικά επεισόδια συχνά βλάπτουν τα κύτταρα στο γλωσσικό κέντρο του αριστερού ημισφαιρίου του εγκεφάλου, αφήνοντας μια σημαντική δυσκολία στην ανάκτηση λέξεων, μια κατάσταση που ονομάζεται αφασία. «Ωστόσο, η ικανότητα να τραγουδάς άπταιστα μπορεί να παραμείνει», δήλωσε η Jessica Hariwijaya, ερευνήτρια στο Mount Sinai, η οποία μελετά τα οφέλη της συγκεκριμένης χορωδίας.

Μάλιστα, όπως δείχνουν τα δεδομένα μέχρι στιγμής, το τραγούδι μπορεί να βοηθήσει τους ασθενείς να βελτιώσουν την ικανότητά τους να μιλούν. Στην ιστοσελίδα της αμερικανικής Εθνικής Εταιρείας Αφασίας μπορεί κανείς να δει μια λίστα μουσικών και καλλιτεχνικών προγραμμάτων, συμπεριλαμβανομένων και κάποιων χορωδιών που συναντιούνται διαδικτυακά.

Το εγκεφαλικό επεισόδιο του Spitzer κατέστρεψε τη δεξιά πλευρά του εγκεφάλου του, την οποία ορισμένοι επιστήμονες θεωρούν πολύ σημαντική για την επεξεργασία μουσικών μοτίβων. Έχασε την ικανότητά του να τραγουδά οικεία μουσική. Κάποτε προσπάθησε να τραγουδήσει ένα τραγούδι των Beatles στο ραδιόφωνο, αλλά η μελωδία είχε φύγει από το μυαλό του.

Η επιστημονική έρευνα σχετικά με το τι κάνει η μουσική στον εγκέφαλο και πώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία συμπτωμάτων διαφόρων παθήσεων βρίσκεται σε αρχικό στάδιο, ωστόσο τα πορίσματα είναι σημαντικά για να μπορεί η μουσικοθεραπεία να εδραιωθεί και να καλύπτεται από τα ασφαλιστικά ταμεία.

AP Photo Andres Kudacki

Τι κατάφερε ο μουσικός Ron Spitzer

Η μελέτη του Mount Sinai θα προσπαθήσει να καταδείξει πώς η συμμετοχή στη χορωδία επηρεάζει την ομιλία και τη διάθεση, συγκρίνοντας 20 ασθενείς που εντάχθηκαν σε χορωδιακή θεραπεία με 20 ασθενείς που έλαβαν την τυπική φροντίδα. Η μελέτη θα καταγράψει επίσης τις επιπτώσεις στους φροντιστές των ασθενών που συμμετέχουν στη χορωδία.

Αυτά βέβαια στις Ηνωμένες Πολιτείες. Στην Ελλάδα ο δρόμος είναι μακρύς. Η μουσικοθεραπεία εφαρμόζεται προς το παρόν πιλοτικά σε πρόωρα μωρά και σε μεμονωμένες περιπτώσεις ιδιωτικά.

Όσο για τον 68χρονο πλέον Spitzer, έχοντας ολοκληρώσει διάφορα προγράμματα αποκατάστασης που τον βοήθησαν να ανακτήσει και τις σωματικές του δεξιότητες, περπατά με μπαστούνι, μπορεί να φωνάξει όπως κάθε Νεοϋορκέζος και έχει ανακτήσει τη φωνή του στο τραγούδι, δηλαδή μπορεί να τραγουδά τραγούδια, αλλά δεν μιλάει ακόμη ανεμπόδιστα. Ο ίδιος αποδίδει ένα μεγάλο μέρος αυτής της ανάκαμψης στη χορωδία. «Το να μπορώ να τραγουδήσω μια μελωδία ήταν πολύ αναζωογονητικό», λέει.